Sağlık ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası, 14 Şubat Cuma günü ağız ve diş sıhhati hizmetleri verilen tüm kamu sıhhat kurumlarında iş bırakılacağını açıkladı. Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Sağlıkta dönüşüm programının sıhhat ve toplumsal hizmet işçilerinin ekonomik, özlük ve demokratik haklarına yönelik tesirlerini günümüzde çok daha derinden yaşamaktayız. Ekonomik darboğaz münasebet gösterilerek tasarrufun öncelikle kamudan ve kamusal hizmet veren işçilerden başlanarak yapılması yalnızca özlük ve mali haklarımızı değil nitelikli ve erişilebilir sıhhat hizmetini de etkilemektedir. Sıhhat işçisi ve halkı karşı karşıya getiren bu sistemde en çok ziyan görenlerin başında ağız ve diş sıhhati alanında çalışan kamu işçileri gelmektedir. Bu nedenle aşağıdaki sıkıntıların çözülmesi için Sıhhat Bakanlığı’nı uyarıyor ve 14 Şubat 2025 tarihinde iş bırakıyoruz.
Mesleki özerklik yitimi; üretilen emeğe yabancılaşma, hizmetlerin planlanmasından sunulmasına kadar örgütleri aracılığı ile karar alma süreçlerinde yer alamama, emeğinin karşılığını alamama; emekliliğe yansıyan temel fiyatlardaki düşük oranlar, gelirlerini arttırmak için yaşanan performans baskısı ve fazla çalışma vb. Hal böyleyken üniteler ortasında teşvik ödenmesinde ki farklılıklar da eşitsizliğin tuzu biberi olmaktadır.
MHRS sisteminin çökmüş olması ve ağız ve diş sıhhati hizmetlerine ulaşamama; randevu sürelerindeki yetersizlikten kaynaklı nitelikli sıhhat hizmeti sunmak imkânsız hale gelmiş durumdadır. Bu tıpkı vakitte toplumun, sıhhat hizmetine erişimine en büyük mani olmaktadır. Bakanlık karşılanamayan randevu talebini randevu müddetleri azaltıp daha fazla randevu vererek hem doktorları çalışamaz duruma getirmekte hem de randevu bekleyen hastalarla, sıhhat işçilerini karşı karşıya getirmektedir. Sıhhatte şiddetinin kıymetli nedeni de burada yatmaktadır.
Ağız ve diş sıhhati hizmetlerinde kullanılan gereçlerin kalitesinin düşüklüğü; hem tabipleri hem de toplum sıhhatini direkt etkilemektedir. Uzun yıllardır yalnızca erişilebilir sıhhat hizmeti sunma hedefinde olan Sağlık Bakanlığı kamusal, erişilebilir, nitelikli ve anadilinde sıhhat hizmeti vazifesini yerine getirmelidir.
Alt yapı ve öğretim üyesi olmadan açılan üniversiteler; diş doktorlarının kâfi eğitimi almadan meslek hayatına başlamalarına neden olmaktadır. Meslek içi eğitimlerle diş doktorların eğitim gereksinimi piyasanın insafına bırakılmıştır. Kamunun, doktorların mesleksel eğitimi ile ilgili nitelikli eğitim planlanması yapması gerekmektedir.
Ağız ve diş sıhhati hizmetlerinde tedavi edici hizmetler; emeğin ağır olduğu bu hizmetler birebir vakitte çok fazla bütçeye ihtiyaç duyar. Hami sıhhat hizmetleri perspektifiyle ağız ve diş sıhhati siyaseti tekrar elen alınmalıdır. Bu planlama yapılırken sıhhat işçileri ve toplumun iştirakini artıracak bir usul izlenmelidir. Ağız diş sıhhati merkezlerinin yaygınlaştırılması ve bu alanda kollayıcı sıhhat hizmetlerinin kâfi seviyede verilmesi toplumsal şuuru yükselteceği üzere iş yükünü ortadan kaldıracaktır.
Popülist sıhhat hizmeti sunumları; sıhhat turizmi uygulamaları ile paralı hale getirilen, işçileri ve halkı sömüren hizmet anlayışından vazgeçilmelidir. Bu ülkede yaşayan herkes için ağız ve diş sıhhati hizmetleri fiyatsız hale getirilmelidir.
Ağız ve diş sıhhati ünitelerinde eksik istihdam; tüm meslek kümelerini etkilemektedir. Nitelikli sıhhat hizmeti önünde en büyük sıkıntılardan olan eksik istihdam çalışanların iş yükünü arttırdığı üzere iş barışını da bozmaktadır. Bu nedenle kamu ağız ve diş sıhhati merkezlerinde çalışmak, ekonomik, özlük ve demokratik haklar açısından cazip hale getirilmelidir. Kamu ağız ve diş sıhhati kurumlarında diş doktoru ve ağız diş sıhhati teknikerleri başta olmak üzere takımlı ve teminatlı istihdamla meslek mensuplarının sayısı arttırılmalıdır.
Mesleki gelişimin desteklenmemesi; teknolojinin giderek yaygınlaştığı, bilimsel bilginin giderek güçlendiği günümüzde diş doktorlarının mesleksel gelişimlerinin önündeki maniler kaldırılmalı sürekliliği olan kamusal eğitim programları yaygınlaştırılmalıdır.
Ücretlerde adaletsizlik; eksik tıbbi gereç ve aygıtlara karşın artan hasta sayısı ile iş yükü artan sıhhat işçilerinin maaşlarında da adil bir düzenlemeye muhtaçlık duymaktadır. Tıpkı işi yapmalarına karşın ADSM’ler ve ilçe devlet hastaneleri başta olmak üzere kamu da farklı kurumlarda farklı ücretlendirmelerle karşı karşıya kalan işçiler ortasındaki bu farklı fiyatlandırmalar ortadan kaldırılmalıdır.
Yönetici baskısı, mobbing ve angaryalar, disiplin sopası; ağız ve diş sıhhati ünitelerinde işçiler liyakatsiz yöneticilerin baskı ve mobbingine maruz kalmaktadır. Disiplin cezalarıyla hem maaştan hem teşvikten kesinti yapılması çalışanlar için tehdit oluşturacak boyuttadır. Yeniden muhakkak rapor ve yıllık müsaade günleri üzerinde yapılan kesintiler bir performans baskısı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sağlık hizmetleri ağır ve tehlikeli işler sınıfındadır; ağız ve diş sıhhati hizmeti sunulan yerler kâfi, standart ve inançlı çalışma şartlarını sağlamamaktadır. Bilhassa ortez, protez vb. üretimlerin yapıldığı yerlerin birçoğu da işçilerin sıhhatini tehdit eder boyuttadır. Bu nedenle ağız ve diş sıhhati hizmeti sunulan bütün ünitelerin personel sıhhati ve güvenliği önlemlerine uygun hale getirilmesi ve personel sıhhati ve güvenliği komitelerinde işçilerin örgütlü yapıları aracılığıyla temsiliyetinin sağlandığı, kontrollerin yapılabildiği demokratik düzeneklerin oluşturulması gerekmektedir.
Mesai kaydırma, mesai dışı vb. esnek çalışma modelleri, son vakitlerde yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. İşçilerin her gün yine nitelikli ve inançlı ağız diş sıhhati hizmeti üretebilmesi dinlenme hakkı ile sağlanır. Düzgün bir sıhhat sistemi için bağımsız ve mesleksel açıdan, toplumsal ve hatta kültürel açıdan kendini geliştirme imkanlarına sahip meslek mensuplarının varlığı kritik kıymettedir. Bunun içinde kâfi dinlenme, kendine vakit ayırabilme ve ekonomik açıdan da rahat bir yaşama gereksinim vardır. Bu nedenle esnek çalışma modellerinden vazgeçilmelidir.”
