Foreks – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayında trafiğe yeni kaydı yapılan ve ikinci elde devranı gerçekleştirilen taşıtlara ait istatistikleri açıkladı.
Buna nazaran sıfır taşıt piyasasının canlı geçtiği aralıkta trafiğe kaydı yapılan toplam araç sayısı geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 19,9 artarak 239 bin 993 oldu. Birebir ay içinde 5 bin 407 aracın kaydı silindiği için trafikte artan net araç sayısı 233 bin 586 olarak gerçekleşti. Aralıkta trafiğe kaydı yapılanların yüzde 45,5’ini araba, yüzde 39,6’sını motosiklet, yüzde 9’unu kamyonet, yüzde 3’ünü traktör, yüzde 1,7’sini kamyon, yüzde 0,8’ini minibüs, yüzde 0,3’ünü otobüs ve yüzde 0,1’ini özel emelli taşıtlar oluşturdu. Evvelki yılın tıpkı ayına nazaran kaydı yapılan araç sayısı minibüste yüzde 101,9, kamyonda yüzde 69, motosiklette yüzde 23,9, arabada yüzde 20,6, otobüste yüzde 18,9, kamyonette yüzde 11,3 artarken, traktörde yüzde 21,6 ve özel gayeli taşıtta yüzde 1,7 azaldı.
Geçen yıl 7 milyon 103 bin 550’si araba olmak üzere toplam 10 milyon 689 bin 113 taşıt noterler aracılığıyla yapılan devranlar yoluyla el değiştirdi. İkinci el periyotlarda araba sayısı evvelki yıla nazaran yüzde 2, toplam araç sayısı da yüzde 1,3 oranında bir artış gösterdi. Buna nazaran ikinci el taşıt pazarda bölümler yıllık bazda adeta yerinde saydı. Fakat bu durum birinci yarıdaki sert düşüşten kaynaklandı. İkinci el piyasada yılın birinci yarısında yaşanan kan kaybı, ikinci yarıda yerini canlanmaya bıraktı. Ocak-haziran periyodunda ikinci elde araba devranları evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 17,7, toplam periyotlar de yüzde 14,4 düşüş kaydederken, temmuz-aralık devirlerine nazaran ise dönemler arabada yüzde 27,3, toplamda yüzde 19,8 artış kaydetti.
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, “2024 yılının birinci 6 ayında pazarda önemli bir düşüş yaşanırken, Temmuz ayından itibaren geçen yılın tıpkı periyotlarına nazaran pazar hareketlendi. TÜİK datalarına nazaran araba ve toplam taşıt sayısında nüfusuyla orantılı olarak İstanbul başı çekiyor. Bu vilayette, 3 milyon 812 bin 948’i araba olmak üzere toplam 5 milyon 840 bin 973 motorlu taşıt bulunuyor. Ankara 2 milyon 3 bin 310’u araba toplam 2 milyon 783 bin 571 taşıtla ikinci, İzmir 1 milyon 14 bin 507’si araba toplam 1 milyon 954 bin 408 taşıtla üçüncü sırada. Antalya, Bursa, Konya, Adana, Mersin, Kocaeli, Gaziantep toplam taşıt sayısında birinci on vilayet ortasında yer alıyor” dedi.
Stokçuluk sebebiyle yükselen fiyatlar geri geldi, araçlar gerçek bedelinden satılıyor
Fiyatların yüzde 20 oranında düştüğünü söz eden Erkoç, şöyle konuştu:
“Vatandaşlar finansmana ulaşmada düşünceler yaşıyor. Bilindiği üzere banka kredi faiz oranları da yüksek. Bunun yanı sıra evvelce taşıt kredilerinde 60 aya varan vadeler yapılırken, şu an vade sayıları da düşük. Örneğin, bir vatandaşımız evvelce 1 milyon TL kıymetindeki bir araca düşük faiz ve uzun vade sayısı ile 700 bin TL kadar bir kredi kullanabiliyordu. Şu an birebir bedeldeki bir araç için kısa periyot vade sayısı ile 150 bin TL kredi lakin alınabiliyor. Bundan ötürü maalesef piyasada sakinlik var. Fakat pandemi sonrası arz düşüklüğü ve araç bulunabilirliğinin zorlaşması, stokçuların ortaya çıkması üzere nedenlerle yükselen fiyatlar da yüzde 20’lerin üzerinde geri geldi. Artık araçlar gerçek bedelinden satılıyor.”
Araç almak için fırsat dönemi
Şu an araç almak için en uygun vakitler olduğu söyleyen Erkoç, “Şu an araç bulunurluğu arttı, fiyatlar gerçek kıymetine kavuştu. Mart ayında yaşanacak Ramazan Bayramı hareketliliği ve sonrasında bahar aylarının da gelişi, doğal olarak talebi artıracak bu da piyasanın hareketlenmesine ve fiyatların artmasına neden olacaktır. Araç maliyetlerindeki artışlar, satın alma gücünün düşmesi ve faizlerde kıymetli bir indirim olmayışı üzere nedenlerle sıfır araçlarda fiyatların yükseleceğini öngörüyor, bununla birlikte talebin sıfırdan ikinci ele kayacağını ve ikinci elde de fiyatların artmasına sebep olacağını düşünüyoruz. Muhtaçlık sahibi vatandaşlarımıza bu periyotta gereksinimlerini karşılamalarını, bütçelerine uyan aracı almalarını tavsiye ediyoruz” dedi.
Araç ticaretinde dolandırıcılığa dikkat
Şu an uygun olan fiyatlar nedeniyle alım satımların sürat kazanacağını hatırlatarak, araç ticaretinde yaşanacak muhtemel dolandırıcılıklara da dikkat çeken Erkoç, “Vatandaşlarımızı tanımadıkları, bilmedikleri bireylerle ticaret yapmamaları konusunda da uyarıyoruz. Ne yazık ki bazen ilan sitelerine cazip fiyatlar yazılıyor, kaparo dolandırıcılıkları yapılıyor. Tüketiciler, karşılarında muhatap bulabilecekleri otomotiv ticaret merkezlerinden, yetki evrakına sahip motorlu araç satıcılarından alışveriş yaparlarsa rastgele bir sorun yaşamazlar. Birebir halde satın alacakları aracı ekspertiz merkezlerine götürürken kelam konusu merkezin TSE standartlarına uygunluğunu denetim etmeleri de son derece kıymetli. Firmaların, ekspertiz yaptıkları araçlara garanti vermesi, tüketicilerin bunu talep etmesi bu hususlarda da yaşanan mağduriyetlerin önüne geçecektir. Ekspertiz merkezleri için de bir standart getirilmesi konusunda ilgili mercilerle görüşmelerimiz sürüyor” diye konuştu.
