TBMM Dilekçe Kurulu ile İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Üyelerinden Oluşan Karma Komisyon, AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık başkanlığında toplandı.
Karamık, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların ikinci yılı olduğunu anımsatarak, zelzelede hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diledi. Karamık, zelzelenin “asrın felaketi” olarak hafızalara kazındığını belirterek, bu türlü bir acının bir daha yaşanmaması temennisinde bulundu.
KDK’nin 2024 Yılı Yıllık Raporu’nun evvel alt komitede inceleneceğini anlatan Karamık, alt kurulun hazırlayacağı raporu, TBMM Dilekçe Kurulu ile TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Üyelerinden Oluşan Karma Kurula sunacağını söyledi. Karamık, Karma Komitede yapılan değerlendirmelerle en son halini alacak raporun, daha sonra TBMM Başkanlığına sunulacağını kaydetti.
Karamık, KDK’nin bilinirliğinin ve aktifliğinin her geçen gün artmasında kurumun yürüttüğü çalışmaların yanı sıra Karma Komitenin tavsiyelerinin kıymetli bir rol oynadığına işaret etti.
KDK’nin tavsiye kararlarını uygulamayan kurumların kurula davet edilerek dinlendiğini ve tavırlarının münasebetinin değerlendirildiğini tabir eden Karamık, son yıllarda tavsiye kararlarına yüksek oranda ahenk sağlayan kurumların kurula davet edilerek ödüllendirildiğini, yeterli uygulama örneklerinin kamuoyuyla paylaşıldığını belirtti.
– 2024 yılında 15 bin 751 müracaat sonuçlandırıldı
Kamu Başdenetçisi Akarca, komitede, KDK 2024 Yılı Yıllık Raporu kapsamında milletvekillerini bilgilendirdi.
KDK’nin bireylerin hak aramasında fark yarattığını, hak arama kültürünün geliştirilmesine değerli katkılar sunduğunu vurgulayan Akarca, kurumun, faaliyete başladığı tarihten bu yana 241 bin 482 müracaat aldığını, bunların 240 bin 679’unu sonuçlandırdığını kaydetti.
Geçen yıl KDK’ye 14 bin 762 müracaat ulaştığını anlatan Akarca, 2023 yılından devreden 1792 müracaatla birlikte Kurumun, toplam 16 bin 554 başvuruyu incelediğini, bunların 15 bin 751’ini sonuçlandırdığını lisana getirdi. Akarca, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2024 yılında yapılan şikayet müracaatları bahis bazlı değerlendirildiğinde en fazla müracaat yüzde 22,93 ile adalet, ulusal savunma ve güvenlik husus başlığı altında kurumumuza ulaştı. Kamu işçi rejimi bağlamında yüzde 21,47; eğitim öğretim, gençlik ve spor alanında yüzde 8,45; mahalli yönetimlerce yürütülen hizmetler kapsamında yüzde 7,28; çalışma ve toplumsal güvelik alanında yüzde 7,04; iktisat, maliye, vergi alanında ise yüzde 5,23 oranında müracaat yapıldı. Kurumumuza 2024 yılında ulaşan şikayet müracaatları, şikayete bahis yönetim kapsamında değerlendirildiğinde yüzde 18,68’lik oranla Adalet Bakanlığının birinci sırada olduğu tespit edilmiştir. Sıhhat Bakanlığının bahis edildiği müracaat oranının yüzde 6,35, Ulusal Eğitim Bakanlığının bahis edildiği müracaat oranının yüzde 5,97, Toplumsal Güvenlik Kurumunun bahis edildiği müracaat oranının yüzde 4,40 olduğu hesaplanmıştır.”
– “Kurumumuzun tavsiye kararlarına uyma oranı yüzde 53,96”
Mehmet Akarca, KDK tarafından 2024 yılında sonuçlandırılan 15 bin 751 müracaatın 4 bin 999’unun “kabul edilebilir” nitelikte değerlendirildiğini belirterek, geçen yıl yapılan müracaatların kabul edilebilirlik oranının yüzde 31,74 olarak gerçekleştiğini söyledi. Akarca, başka ülke ombudsmanlıklarıyla kıyaslandığında bu oranın ortalamanın üzerinde olması nedeniyle memnuniyet verici olduğunu aktardı.
KDK’nin, şikayete bahis müracaatın yönetim tarafından dostça tahlilini sağlamayı öncelediğini söz eden Akarca, bu kapsamda 2024 yılında KDK’ye ulaşan müracaatların 1029’unun “gönderme kararı” olmak üzere, toplam 2 bin 498’inin dostça tahlille sonuçlandığı bilgisini verdi. Akarca, şunları kaydetti:
“Bununla birlikte Kurumumuz, inceleme ve araştırmaları sonucunda ilgili yönetimlere tavsiyelerde bulunmaktadır. 2024 yılında 525 müracaat hakkında ‘kısmen tavsiye, kısmen red’ kararı, 913 müracaat hakkında ‘tavsiye’ kararı verilmiştir. Kelam konusu tavsiye kararlarına yönelik yönetimlerin karşılıkları değerlendirildiğinde 716 kararımızla ilgili yönetimler uyacaklarını belirtmişken, 611 kararımıza ise ilgili yönetimlerce münasebet bildirilmiştir. Bu durumda Kurumumuzun tavsiye kararlarına uyma oranı 2024 yılı sonu prestijiyle yüzde 53,96 olarak gerçekleşmiştir. Bahse mevzu ahenk oranında, Türkiye Özgür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Yeminli Mali Müşavirlik imtihan sonucuna itiraz hakkında verilen 230 tavsiye kararımıza yönetimin olumsuz yaklaşmamasına karşın fiili imkansızlık nedeniyle uymaması tesirli olmuştur. Lakin kelam konusu tavsiye kararları dikkate alınmadığında ise tavsiye kararlarına ahenk oranı 2024 prestijiyle yüzde 71,29 olmuştur.”
– “Cezaevindeki 77 bin hükümlü şoför evrakını değiştirebilecek”
Kamu Başdenetçisi Akarca, iki hafta evvel Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü’nün kendilerini ziyarete geldiğini belirterek, bu ziyarette cezaevleriyle ilgili talep yazısını kendilerine ilettiklerini aktardı. Cezaevlerinde 77 bin mahkumun şoför evrakının değiştirilmesini beklediğini lisana getiren Akarca, 31 Mart 2025’te şoför dokümanını yenilemeyle ilgili mühletin sona ereceğini söyledi.
Sürücü dokümanının değiştirilmesinde kişinin şahsen müracaatta bulunması gerektiğine işaret eden Akarca, “Bizim teklifimizle, orada getirilecek olan ekipmanlarla dijital ortam imkanı sağlanmak suretiyle cezaevinin uygun bir kısmında bu gerçekleştirilecek. Cezaevinde bulunan 77 bin mahkumun şoför evrakının de cezalı duruma düşmeden değiştirilmesi imkanı sağlanmıştır.” dedi.
KDK’nin ileriye dönük beklentilerine ait Akarca, “Dünyadaki örneklerinde olduğu üzere Kurumumuzun da resen inceleme yetkisiyle donatılması, davalara katılabilme imkanına sahip olması ve Anayasa Mahkemesine başvurabilme yetkisine haiz kılınması en önde gelen beklentilerimiz ortasındadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Akarca, milletvekillerin soru ve tenkitlerine de cevap verdi.
“KDK’nin, Ukrayna ve Rusya ortasında arabuluculuk yaptığı” istikametindeki tabirler üzerine Akarca, “Ukrayna’da çocukları esir düşen ailelerin kurduğu bir dernek var, onlar artık bizden randevu istiyor. Geçen hafta Kızılhaç Türkiye’ye geldi, bizi ziyaret etti. Bu mevzuda Türkiye’de Ukraynalı ailelerin kurduğu dernekler var, onların bizden randevu talepleri var. Bu hususta kendileriyle görüşmelerimiz devam etmektedir. Hatta ailelerin gönderdiği mektupları da Rusya ombudsmanlığına ilettik.” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde KDK’nin 2024 Yılı Yıllık Raporu’nun incelenmesi için alt kurul kuruldu.
