Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, kararın aralıkta başlayan faiz indirimi döngüsünün devam ettiğini gösterdiğine işaret ederek, şunları tabir etti:
“İhracatçının uygun maliyetlerle finansmana erişimi için faiz indirimleri değerli. Siyaset faizinde her indirim reeskont kredisine de indirim olarak yansıyacağı için bu adımları memnuniyetle karşılıyoruz. Lakin 2024’te rekabetçiliğimize büyük ziyan veren girdi maliyetleriyle kur ortasındaki makasın bir biçimde daraltılması gerekiyor. Enflasyonla kur ortasındaki korelasyonun da kurulması gerekiyor. İktisat idaremizden enflasyonla kur ortasındaki korelasyonu kurmasını bekliyoruz.”
“Söz konusu indirimlerin ‘bire bir oranda’ ve ‘hızla’ ticari kredi faizlerine yansıtılması temel beklentimiz”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de “Reel dalın finansman maliyetlerinin enflasyondaki düşüş trendine ziyan vermeyecek biçimde, kademeli biçimde indirildiğini görüyoruz. Kelam konusu indirimlerin ‘bire bir oranda’ ve ‘hızla’ ticari kredi faizlerine yansıtılması temel beklentimiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yılın başında Türk lirası KOBİ kredilerinde büyüme hududunun artırıldığını belirten Avdagiç, “2025 yılının iş dünyasının muhtaçlık duyduğu kararlarla başlamasını kıymetli buluyoruz. Tıpkı vakitte kur tarafında rekabetçiliğimizi artıracağımız bir yıl olmasını diliyoruz.” sözünü kullandı.
“2024’ün olumsuz tesirleri 2025 yılında kademeli formda azalacaktır”
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı da bilhassa geçen yılın ikinci yarısından itibaren finansmana erişimin zorlaşması ve iç talebin besbelli bir halde yavaşlamasının, gerçek kesim için olumsuz göstergeler olarak öne çıktığını hatırlattı.
Asmalı, yılın son ayında gelen faiz indiriminin, iş dünyası ismine 2025 yılına dair önemli bir motivasyon kaynağı olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Bu bağlamda Merkez Bankasının, faiz indirimi sürecine devam ederek siyaset faizini yüzde 45’e çekmesi, iş dünyasının motivasyonunu daha da artırmıştır. Yatırımların olumsuz etkilendiği ve gerçek bazda ciro sayılarının gerilediği 2024’ün olumsuz tesirleri, para siyasetinde olağanlaşmanın süreceğine inandığımız 2025 yılında, kademeli bir biçimde azalacaktır. Sıklıkla tabir ettiğimiz üzere, sıkı para siyaseti enflasyonla gayret için gerekli bir şarttır ama tek başına kâfi değildir. Para ve maliye siyasetlerindeki eş güdümün sürmesinin yanı sıra yapısal ıslahat siyasetlerin aktif bir biçimde hayata geçirilmesi de elzemdir. Böylelikle bir taraftan enflasyonu tekrar tek hanelere indirirken başka taraftan üretim, yatırım ve istihdamı istikrarlı biçimde artırabileceğimize yürekten inanıyoruz.”
“Enflasyon tarafında hoş haberler geldikçe, faizler de düşecektir”
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, enflasyonla çaba kapsamında sıkı para siyaseti, münasebetiyle yüksek enflasyonla karşı karşıya bulunulduğunu anımsattı.
Bu uğraşa bağlı olarak enflasyon tarafında hoş haberler geldikçe, Merkez Bankasının faizleri düşürmeye devam eden adımları atmaya devam edeceğine işaret eden Aydın, açıklanan faiz kararının da bu dataların bir tezahürü olduğunu belirtti.
Vatandaşlar üzere patronların de iktisat tarafında birçok kalemi tetiklediği için enflasyonla gayrete odaklandıklarını bildiren Aydın, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu nedenle sıkı para siyaseti ile birlikte yüksek faiz ile karşı karşıyayız. Mevcut şartlarda bir mecburilik halinde olduğumuz bu durum enflasyon tarafında düşüşe bağlı hoş haberler geldikçe faizlerde de düşüş yaşanacağını göstermektedir. 15 aydır düşüş eğiliminde olan, yurt içi talepte dengelenme, Türk liramızda gerçek pahalanma, rezerv yeterliliğini memleketler arası standartlara ulaşması, dış finansmana erişim probleminin ortadan kalkması üzere arzulanan datalar elde edilmektedir. Mevcut yürütülen siyasetlerin gereği elde edilen bu sonucun iktisada olan itimadı, istihdam ve yatırım ortamının gelişmesi açısından bir yansıması olması gerekiyordu. Merkez Bankası da gelinen bu hoş bilgiler doğrultusunda 250 baz puanlık bir düşüşle enflasyonu yüzde 45’e çekerek gereğini yapmıştır. Hiç elbet, bilgiler bu halde çıktıkça, iktisat tarafında hoş haberler geldikçe indirimler de devam edecektir. Bu kapsamda bilgiler bu biçimde geldikçe yıl sonunda faizin yüzde 30-35’lere kadar düşebileceğini öngörmekteyiz.”
“KOBİ’lerimizin finansmana erişimini kolaylaştırmak için finansman modellerini de devreye almalıyız”
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz, “TCMB’nin faiz indirimlerinin, global ve ulusal ekonomik şartlar da göz önünde bulundurularak ölçülü ve tedrici bir anlayışla sürdüğünü görüyoruz.” tabirini kullandı.
Para Siyaseti Şurası’nın, bir evvelki toplantıda enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı bir yaklaşımla faiz indirimine gidebileceğinin sinyalini verdiğini hatırlatan Kopuz, “Bu nedenle, 250 baz puanlık faiz indirimini üretim, yatırım ve enflasyon üçgenindeki hassas istikrar çerçevesinde makul ve yerinde bir karar olarak değerlendiriyorum. Bununla birlikte, her ne kadar enflasyonun genel görünümünde görece düzgünleşme gözlense de şimdi bu baskıdan kurtulabilmiş değiliz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kopuz, bir sonraki Para Siyaseti toplantısının mart ayında yapılmasının beklendiğini anımsatarak, şu bilgileri verdi:
“Bu kararda, ocak-şubat enflasyon görünümü değerli olacaktır. Enflasyonda çabada en kritik unsuların başında beklenti idaresi ve yürütülen iktisat siyasetlerine duyulan itimat geliyor. Gerçekten, dün Ticaret Bakanımız Ömer Bolat’ın konut sahipliğinde, Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek ve Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı ile gerçekleştirdiğimiz Besin Komitesi toplantısında, iktisat idaresinin enflasyonla uğraş konusundaki kararlılığını bir kere daha teyit ettik. Halihazırda sürdürülen para ve maliye siyaseti çerçevesinde kalarak, fiyatlar üzerinde üst taraflı baskı oluşturmayacak halde iktisadın büyüme potansiyelini desteklemeli, eş vakitli olarak da KOBİ’lerimizin finansmana erişimini kolaylaştırmak için finansman modellerini de devreye almalıyız.”
