Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Filistin Halkının Devredilemez Haklarının Kullanılması Komitesi’nin 2025 oturumunun açılışında, Filistin halkının temel haklarının ihlal edildiğini vurgulayarak, kalıcı bir ateşkes, insani yardımların hızlandırılması ve iki devletli tahlilin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Guterres, kalıcı barış için Gazze’nin de ayrılmaz bir modülü olduğu bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasının kaide olduğunu söyledi.
Filistin’de derinleşen insani kriz
Konuşmasına, Filistin halkının sistematik olarak insanlıktan çıkarıldığını ve ağır bir insani kriz yaşandığını belirterek başlayan Guterres, 7 Ekim’de yaşanan Hamas ataklarının hiçbir biçimde haklı gösterilemeyeceğini, lakin Gazze’de yaşanan büyük yıkımın da kabul edilemez olduğunu söyledi.
BM Genel Sekreteri, yaklaşık 50 bin kişinin ömrünü yitirdiğini, Gazze’nin altyapısının büyük ölçüde yok edildiğini ve nüfusun büyük bir kısmının açlık ve hastalıkla gayret ettiğini belirtti. Ayrıyeten, eğitimden yoksun kalan çocuklar ve evsiz kalan aileler nedeniyle Filistin toplumunun geleceğinin büyük bir tehdit altında olduğuna dikkat çekti.
Arabuluculara teşekkür ve ateşkes daveti
Guterres, ateşkes ve rehinelerin hür bırakılması için Mısır, Katar ve ABD’nin yürüttüğü diplomatik eforları takdir ettiğini belirtti. Lakin, yalnızca süreksiz mutabakatların kâfi olmadığını, kalıcı bir barış için daha kapsamlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Bu noktada üç temel amaca odaklanılması gerektiğini belirten Guterres, BM’nin insani yardımları ulaştırmak için gece gündüz çalıştığını belirterek, yardımların manisiz ve sürdürülebilir biçimde ulaştırılmasını sağlamak için üye devletlerin takviyesini istedi. Ayrıyeten, UNRWA’nın çalışmalarına finansal takviye verilmesi davetinde bulundu.
Milletlerarası hukuka hürmet ve etnik paklık uyarısı
BM Genel Sekreteri, milletlerarası hukuka bağlı kalmanın değerini vurgulayarak, “Her türlü etnik temizlikten kaçınmak gereklidir” dedi. Bölgede tansiyonu artıracak adımlardan kaçınılması gerektiğine dikkat çekti.
İki devletli tahlil
Guterres, Filistin ve İsrail’in barış içinde yan yana yaşayabileceği bir tahlilin sağlanması gerektiğini belirtti. Kalıcı bir barış için, Gazze’nin de ayrılmaz bir modülü olduğu bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasının koşul olduğunu söyledi.
Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki İsrailli yerleşimcilerin şiddetinin artmasını “ciddi bir tehdit” olarak kıymetlendiren Guterres, bu tıp ihlallerin derhal durdurulması gerektiğini belirtti. BM Genel Sekreteri, Milletlerarası Adalet Divanı’nın kararına atıfta bulunarak, İsrail’in Filistin toprakları üzerindeki işgalinin sona ermesi gerektiğini vurguladı.
Ayrıyeten, Gazze’nin toparlanması ve yine inşası sürecinde Filistin İdaresi’nin güçlü ve birleşik bir yapıya kavuşmasının hayati kıymet taşıdığını tabir etti. Milletlerarası toplumun Filistin İdaresi’ni destekleyerek bu sürece katkı sağlaması gerektiğini söyledi.
Milletlerarası topluma takviye daveti
BM Genel Sekreteri Guterres, konuşmasını milletlerarası topluma ve üye devletlere davette bulunarak tamamladı. Filistin halkının haklarını garanti altına alacak kalıcı tahliller için milletlerarası dayanağın artırılması gerektiğini vurguladı.
BM’nin barış, istikrar ve Filistin halkının devredilemez haklarına olan bağlılığını yineleyen Guterres, Komiteyi bu maksatlara verdiği kararlı dayanak nedeniyle takdir etti.
