Dünya genelinde enflasyon–resesyon ikilemi devam ederken, ABD Başkanı Trump‘ın tarife kararları piyasaların tarafı üzerinde tesirli oluyor. Trump’ın, ABD’nin değerli ticaret ortaklarına tarife uygulamasının yanı sıra çelik ve alüminyum ithalatına yönelik yüzde 25 gümrük vergisi kararnamesini imzalaması “ticaret savaşları”nın artabileceğine dair telaşları besliyor.
Başkan Trump’ın kelam konusu kararlarının ABD’de enflasyonist baskıları artırabileceği ve bu vakte kadar enflasyonla çabada değerli uzaklık kaydeden Fed’in gelecek periyotta siyaset alanını daraltabileceğine dair tasalar da fiyatlamaları zorlaştıran diğer bir öge olarak öne çıkıyor.
Fed Başkanı Powell’ın sunumu takip ediliyor
Bununla birlikte, ABD’de bugün açıklanacak enflasyon verileri ve Fed Başkanı Powell‘ın Temsilciler Meclisinin Finansal Hizmetler Komitesi’ne yapacağı sunumdan alınacak sinyaller yakından takip ediliyor. Kelam konusu enflasyon datalarında Fed’in projeksiyonlarına yönelik ipuçları aranacak.
Öte yandan, Fed Başkanı Powell yılda iki sefer hazırlanan yarı yıllık Para Siyaseti Raporu’nun ABD Kongresi’ndeki sunumuna dün başladı. Sunumunun birinci gününde ABD Senatosunun Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi’nde düzenlenen oturuma katılan Powell, ABD iktisadının genel manada güçlü olduğunu ve son 2 yılda bankanın gayeleri doğrultusunda değerli ilerleme kaydettiğini söyledi.
Powell, iş gücü piyasası şartlarının soğuduğunu ve sağlam kalmaya devam ettiğini belirterek, enflasyonun ise uzun vadeli yüzde 2 amacına çok yaklaştığını lakin hala biraz yüksek kalmaya devam ettiğini aktardı.
Geçen yıl eylül ayından bu yana Federal Açık Piyasa Komitesi‘nin (FOMC) siyaset faizini 100 baz puan indirdiğini anımsatan Powell, siyaset duruşunun bu formda tekrar ayarlanmasının enflasyonun düşürülmesinde kaydedilen ilerleme ve iş gücü piyasasındaki soğuma ışığında uygun olduğunu, menkul değer varlıklarını azaltmaya da devam ettiklerini anlattı.
“Politika duruşu için aceleye gerek yok”
Powell, “Politika duruşumuzun artık eskisine kıyasla kıymetli ölçüde daha az kısıtlayıcı olması ve iktisadın güçlü kalmaya devam etmesi nedeniyle siyaset duruşumuzu ayarlamak için tez etmemize gerek yok” dedi.
Fed yetkililerinin de açıklamaları takip edilirken, Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack de enflasyon yüksek seyretmeye devam ederken faiz oranlarının “bir mühlet daha” düşürülmesini muhtemel görmediğini söyledi. Enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı risklerin çok fazla olduğunu belirten Hammack, yüzde 2 enflasyonun şimdi görünürde olmadığını tabir etti. Hammack, hükümet siyasetlerinin tesirlerine yönelik de belirsizlikler olduğunu aktardı.
New York Fed Başkanı John Williams ise gerçek gayrisafi yurt içi hasıla büyümesinin 2025 ve 2026’te yüzde 2 civarında olmasını beklediğini lisana getirdi. Para siyasetinin Fed’in amaçlarına ulaşmak için güzel konumlanmış durumda olduğunu tabir eden Williams, lakin ekonomik görünümün, potansiyel mali, ticari, göç ve düzenleyici siyasetler konusunda hayli meçhul olduğunu vurguladı.
Kurumsal tarafta, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik kararnameleri imzalaması sonrasında, birtakım Amerikalı çelik şirketlerinin paylarındaki yükseliş sürdü.
Steel Dynamics’in payları yüzde 1,5 ve Nucor’un payları yüzde 0,4 paha kazanırken, alüminyum üreticisi Century Aluminum’un payları yüzde 5,6 ve Alcoa’nın payları yüzde 0,7 arttı. Cleveland-Cliffs’in payları ise evvelki gün yükselmesine rağmen, dün yüzde 4,6 kıymet kaybetti.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,55’e yükselirken, dolar endeksi yüzde 0,1 artışla 108 düzeyinde bulunuyor.
Küresel çaptaki belirsizlikler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceğine ait kaygıların inançlı liman varlıklara olan talebi artırmasıyla üst üste rekorlar kıran altının ons fiyatı dün 2 bin 943 doları görmesinin akabinde bu düzeylerden gerileyerek 2 bin 898 dolarda dengelendi. Altının ons fiyatı şu sıralarda ise yüzde 0,4 kıymet kaybıyla 2 bin 886 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı da evvelki kapanışın yüzde 0,3 altında 76,5 dolardan satılıyor.
New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yatay seyrederken, Nasdaq endeksi yüzde 0,36 geriledi. Dow Jones endeksi yüzde ise 0,28 yükseldi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
Avrupa borsalarında dün olumlu bir seyir öne çıkarken, Trump’ın çelik ve alüminyon ithalatına vergi getirmesine ilişkin Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına vergi getirme kararına sert karşılık verileceğini açıkladı.
Tarifelerin iş dünyası için olumsuz, tüketiciler için ise daha da olumsuz olduğunu söyleyen von der Leyen, AB’nin ekonomik çıkarlarını korumak için harekete geçeceğini bildirdi.
Öte yandan, AB ile Trump idaresi ortasındaki birinci temas Fransa’nın başşehri Paris’te düzenlenen Yapay Zeka Tepesi kuruldu. Leyen ile ABD Lider Yardımcısı James David Vance, bir görüşme gerçekleştirdi. Birinci kısmı basına açık olan görüşmede optimist iletiler verildi.
Bu ortada, Almanya 2024’te ABD ile ticaretinde 70 milyar avro fazla verdi.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,58, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,11, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,91 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,28 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne de karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında ise Çin hariç alış yüklü bir seyir izlenirken, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik getirdiği gümrük vergisine Güney Kore’den misilleme açıklaması geldi. Güney Kore Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Choi Sang-mok, ABD Lideri Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 oranında tarife uygulanmasına yönelik kararına “önceden hazırlanmış tedbirlerle” karşılık vereceklerini belirtti.
Japonya Sanayi Bakanı Yoji Muto ise, Japonya’nın ABD’den çelik ve alüminyum tarifelerinden muaf tutulmasını talep ettiğini belirtti. Trump geçen ay Çin’den yapılan tüm ithalatlara yüzde 10 oranında vergi getirmişti.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı Kazuo Ueda, Trump’ın siyasetlerinin tesirlerinin ekonomik iddialarına dahil etmeden evvel kapsamlı bir formda değerlendirmesi gerektiğini söyledi. Ueda, “Tek tek siyasetler yerine genel paketin nasıl görüneceği ve ne cins siyaset gelişmelerinin kur dalgalanmalarına neden olduğu üzere fotoğrafın bütününü görmeden Japonya üzerindeki tesirini anlayamayız” dedi.
Bununla birlikte, Çin merkezli yapay zeka modeli DeepSeek’in, global rakiplerine yakın bir performansı daha düşük maliyetle sunduğuna yönelik değerlendirmeler, Çin’deki hisse piyasalarında süreç gören teknoloji şirketlerine olan ilgiyi artırdı.
Analistler, DeepSeek’in yaptığı atılımın Çin’in teknoloji paylarına olan müspet tesirinin hissedildiğini belirtirken, bu durumun Çinli firmaların global ölçekte tekrar değerlendirilmesini tetiklediğini bildirdi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,6 kıymet kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yatay seyrediyor.
Yurt içinde dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,38 kıymet kazanarak 9.882,79 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 36,0440’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 36,0420 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde data gündeminin sakin olacağını, yurt dışında ise ABD’de enflasyon ve Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.750 puanın dayanak, 9.950 ve 10.000 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şu halde:
• 15.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
• 16.30 ABD, ocak ayı yıllık ortalama saatlik kazançlar
• 16.30 ABD, ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
• 18.00 ABD, Fed Başkanı Powell’ın sunumu
• 22.00 ABD, ocak ayı federal bütçe dengesi
