Elazığ Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Murat Erdoğan, Elazığ depremleriden sonra konutları yıkılan birçok vatandaşın maliyetler nedeniyle tekrar mesken yaptıramadığını söyledi. Ülkedeki ekonomik durumun değişmesi ile inşaat maliyetlerinin yüzde 400 oranında arttığını tabir eden Erdoğan, yıkılan konutların yapılamadığı için Elazığ’ın arsa çöplüğü haline geleceğini belirtti.
İnşaat maliyetlerinin son 5 yılda yüzde 400 oranında arttığını kaydeden Erdoğan, şunları söyledi:
“Ülkemizdeki ekonomik durumun değişmesi ile inşaat maliyetleri yüzde 400’leri aşan yükselmeler oluştu. Bu da inşaat maliyetlerini yükseltti. 2020 yılında 70- 80 bin üzere müteahhitlerin istediği bedeller bugün 2 milyon üzere sayılara yükseldi. Tabi vatandaş o kadar parayı veremiyor., mümkün değil. Zati insanların durumu düzgün değil. Geçinemiyorlar, ekonomik düşünceleri var. Bir de şöyle bir sorun var. Evvelden müteahhitler kent merkezinde arsa ararlardı. Hatta bulamazlardı eski meskenleri yıkarlardı yeni inşaat yapmak için. Fakat 2020 yılından sonra o kadar çok yıkım oldu ki, kentin her yanında boş yerlerle doldu. Dolayısı ile artık müteahhitler yüksek bedeller talep ederek yapmak istiyor. Zira çok sayıda boş arsa var. Müteahhitler burada artık pazarlığa girmiyorlar.”’
“2020 ELAZIĞ ZELZELESİ, YERİNDE DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA OLMADIĞI İÇİN ELAZIĞLILAR BUNDAN İSTİFADE EDEMEDİ”
Yerinde dönüşüm yasasının yalnızca 2023 depremlerindeki mağdurlara yönelik olduğunu da tabir eden Murat Erdoğan, Elazığ’ın en büyük yıkımı 2020 sarsıntısında yaşadığını belirtti. Yerinde dönüşüm konusunda Elazığ’ın 2020 zelzelesini de kapsayacak biçimde kanun düzenlenmesini talep ettiklerini söz eden Erdoğan, şöyle devam etti:
“Diğer değerli konu da şu; maliyetler yükseldi. Devlet yerinde dönüşümle birlikte vatandaşa kredi ve hibe vereceğini söylüyor. Mesken için şu kadar, işyeri için şu kadar diye. Lakin bu yasa çıktığında 2023 Maraş zelzelesi için yapıldı. Bu yasa tasarısını o vakit çıktığında inceledik ve şunu fark ettik. Aslında Maraş zelzelesinden sonra yıkılan, o zelzelede yıkılan binalar için geçerliydi. Periyodun Çevre ve Şehircilik Bakanı Elazığ’a gelmişti. Ben de o toplantıya katıldım. O vakit bakana söyledim. Bu yasa Elazığ’da 2020 yılında yıkılan binaları kapsamıyor. Zira yasa zelzelede konutu hasar görmüş, yıkılmış beşerler için iki tercih sunuyor. Birincisi hak sahipliği ile AFAD’dan yeni konut alabilir, ikincisi de yerinde dönüşümle kredi dayanağı yahut hibe alabilir. 2020 Elazığ zelzelesi bu yasa tasarısı kapsamında olmadığı için Elazığlılar bundan istifade edemeyecek. Maddede bir değişiklik lazım. En fazla yıkımın olduğu devir bu periyot. Biz 2023 yılı Maraş Depremi’nden fazla istifade edemiyoruz. Geriye yanlışsız çok gereksinim var dedim. Bakan bana şunu söyledi; “Bu arkadaşlar müracaat yapsın biz düzeltiriz’. Daha sonra bu bahisle ilgili çalışma yapıldı. Bu sıkıntının bizim siyasilerimiz, milletvekillerimiz, bakanlık hatta cumhurbaşkanlığına kadar bu sorunun götürüldüğü söylendi. Lakin 2020 yılındaki ziyan görmüş vatandaşların bu kapsama alınması ile daha geriye gerçek Marmara sarsıntısı, Sakarya sarsıntısı üzere zelzelelerin de bu işin içine gireceği ve bu zelzelelerin maliyetlerini de devletin bütçesinin karşılamayacağı istikametinde görüşler ortaya atıldı. Ve bu bahis bir türlü gerçekleşmedi.
Şimdi burada daima konuşuluyor. Kentsel dönüşüm yapalım, diye lakin siz 2020 yılı içinde binaları yıkılmış olan vatandaşları yerinde dönüşüm kapsamına almadığınız sürece burada vatandaşa ekonomik dayanak verilmediği için beşerler hedefine ulaşamıyor. Sahiden vatandaşımız bu mevzuda çok mağdur. Tahlili Ankara üretilecek. Pekala kentsel dönüşüm yapılabilir mi? Lakin yerler konusunda düşünce büyük. Bunun kesinlikle yasal bir düzenleme ile çözülmesi gerekiyor. Bunu söylemek biraz vatandaşlar için acı lakin bu emlakın daha uzun bir süre yerinin doldurulamayacağını düşünüyorum. Kent bu sarsıntılarla birlikte merkezden dışarıya gerçek açıldı. Hala yeni konutlar yapılıyor. TOKİ ekseriyetle hazine yerleri üzerinde meskenler yapıyor. Arsa maliyeti vermemek için. Bu türlü giderse Elazığ arsa çöplüğü olacak. Çok kıymetli yerlerin dışındaki birçok yerin motamot bu biçimde kalacağını düşünüyorum.”
