Güneş DOĞDU SOYLU
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Gaziantep’te MÜSİAD ve IBF tarafından organize edilen “Suriye’nin Sanayi ve Ticaret Altyapısının Yine İmarı İçin Türk ve Suriyeli İş Adamları Gaziantep’te Buluşuyor” programında Türk ve Suriyeli iş dünyası temsilcileriyle bir ortaya geldi. Bolat burada yaptığı konuşmada, bu tertipte, yeni devirde özgür Suriye’nin sanayi ve ticaret altyapısının yeniden inşası için yapılabilecekleri, imkânları, mümkün zorlukları masaya yatırıp fikir alışverişinde bulunacaklarını belirtti.
Temaslar sonucunda Suriye tarafından 269 eserde yüzde 70’lere varan gümrük vergisi indirimi yapılmasının önemine değinen Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Öncelikle 2011 yılında askıya alınan Özgür Ticaret Anlaşması’nın yine hayata geçirilmesi için temaslarımız devam ediyor. Gümrük vergisi indirimi yapılan eserlerde Suriye’ye ihracatımızda öne çıkan kümeler şöyledir: Buğday unu, yumurta, kahve, kanatlı eti, bitkisel ürünler, mısır, katı margarin, süt tozu, petrol yağları, paklık ürünleri, cam bardak, cam hamuru, demir/çelikten mutfak eşyaları, plastikten birtakım eşyalar, motosiklet aksam ve modülleri. Suriye’nin inşasında kazan kazan prensibiyle işbirliği yapmak istiyoruz. Her iki ülkenin faydasına olması tarafında istikrarlı bir komşumuz olsun istiyoruz” dedi.
İç savaş periyodunda ticareti ithalatta ve ihracatta yasaklı ürünlerde yeni bir periyodun başlayacağını müjdeleyen Bakan Bolat, en geç cuma gününe kadar yeni bir ticaret rejimine geçileceğini aktardı. Bakan Bolat, diğer önemli kararın da Suriye’ye daha süratli geçişler konusunda olduğunu söyledi.
Türkiye’den Suriye’ye geçmek isteyenlerin müsaade talebinin hudut vilayetlerindeki valilik tarafından arşiv araştırması yapıldıktan sonra süratle gerçekleştirileceğinin altını çizen Bakan Bolat, şunları kaydetti: “Bu geçişleri hızlandıracaktır. Arşiv araştırmasında, terör hataları, her türlü kaçakçılık hataları, nitelikli dolandırıcılık, soykırım ve insanlığa karşı suçlar üzere hata cinsleri üzerinden yapılacak arşiv araştırmalarından sonra geçişlere müsaade verilecektir, müracaatlardan sonra ve geçişler pasaportla yapılacaktı.
İlk defa geçişlerde 10 güne kadar valilerimiz müsaade verecekler. İkinci ve öteki geçiş taleplerinde ise Suriye’deki sanayi yahut ticaret odaları tarafından onaylı davet mektubu yahut yetkili kurumdan alınan yazı getirilmek suretiyle mühlet hududu konulmaksızın valiliklerimiz işlem yapacaklardır. Hava yolu ile geçişlerde ise Suriye tarafında Türkiye’ye gelmek isteyen iş insanları için hava yolu geçişlerinde özel bir vize uygulama olacaktır. Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği ve Halep Başkonsolosluğuna başvuracaklar. İstizan vizesi ismi verilen bir vize cinsiyle onlar da Türkiye’ye doğal hudutlu vadeli olarak gelip ticaret, yatırım görüşmelerini yapabileceklerdir.”
“81 bin 576 kişi ülkesine döndü”
Hatay Yayladağı gümrük kapısını 9 Aralık’ta yolcu geçişine açtıklarını bildiren Bolat, “Ticaret geçişine de açmak istiyoruz. Suriyeli kardeşlerimiz bir aylık hazırlık süreci istedi bizden, onu bekliyoruz. 8 gümrük kapımız açıktır. Bu kapılarımızın yenilenmesi güzelleştirilmesi konularını yatırım programımıza aldık. 9 Aralık 2024-20 Ocak 2025 tarihleri ortasında 8 aktif gümrük kapımızdan 81 bin 576 kişi istekli geri dönüş yapmıştır” dedi.
Uluslararası İş Forumu (IBF) Başkanı Erol Yarar, bugün Türkiye ile Suriye ortasında en üst seviyede görüşme gerçekleştirileceğini söz ederek, “Yokluğu varlığa çevirmeye, yardımı iktisadi gelişmeye çevirecek bir gündür bugün. O yüzden bir milattır bugün. Bugün bu miladı sizler yazıyorsunuz, bu başlangıca sizler imza atıyorsunuz. Artık Suriye yoklukla, kanla, hicretle, muhacirleriyle anılmayacak, iktisadi işbirliği yapan iş adamlarıyla, kardeş olan milletle ve bütünleşik iki devletle birlikte anılacaktır” tabirlerini kullandı.
8 Aralık’tan itibaren Gaziantep’e gelen yabancı ziyaretçi sayısının arttığını lisana getiren Gaziantep Valisi Kemal Çeber ise, “Kanada, Amerika, İrlanda üzere birçok ülkeden gelen oluyor ilimize. Gaziantep’in Suriye konusunda deneyiminden faydalanmak istediklerini aktarıyorlar” diye konuştu.
MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı ise “Suriye’nin yeni yolculuğunda geleceğe umutla bakabilmesi için buradayız. Özgür Suriye’nin yatırım işbirliklerini bu dorukta konuşacağız. Daha güçlü ayağa kalkmasını sağlamaya yönelik bahisleri konuşacağız. Unutmayalım ki her zorluk inanç ve uğraşla aşılacaktır” dedi.
“Yasaklı eserlerde yeni bir ticaret rejimine geçiyoruz”
İç savaş periyodunda bilhassa Suriye’nin kuzeyinde TSK’nın barış harekâtlarıyla oluşturulan özgür bölge ile ticarette ve Esad idaresinin art geri planında ihracatı ve ithalatı sınırlanan birtakım eserlerin olduğunu bildiren Bakan Bolat, “Yasaklı ürünler listesi var idi. Bunlar hükümet kararıyla genelgelerle yayınlanmıştı. Transit ticarette hudutlu eserler var idi. Yeni devirde perşembe en geç cuma günü yeni bir ticaret rejimine geçeceğiz. Bu yasaklı ve sonlandırılan ihracat ve ithalattaki eserler kapsamını en ileri biçimde genişletiyoruz. İki üç eser haricinde Suriye’ye ticaret ithalatta ve ihracatta özgür olacaktır” dedi.
