Adalet Bakanlığınca 2025-2029 yıllarını kapsayan 5 maksat, 45 maksat ve 264 faaliyetten oluşan 4. Yargı Islahatı Strateji Dokümanı ile yargı alanında değerli ıslahatlara imza atılacak.
Evrakta yer alan “Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ve Süreçlerin Tekrar Yapılandırılması” maksadı doğrultusunda istinaf ve temyiz müddetleri kısalacak.
Bu kapsamda, yapılacak yasal düzenlemelerle temyiz incelemelerinin en geç 6 ay içerisinde sonuçlanması sağlanacak. Bu gaye çerçevesinde Yargıtay ve Danıştayın kurumsal yapısı güçlendirilecek.
Temyiz incelemelerinde aktifliğin artırılması için Yargıtay ve Danıştay kanunlarında yer alan daire ve üye sayıları iş yüküyle orantılı olacak halde tekrar belirlenecek. Bölge adliye ve bölge yönetim mahkemeleri de Yargıtay ve Danıştay ile uyumlu bir biçimde daire ve hakim sayıları artırılacak. Ayrıyeten bu mahkemeler için ihtisaslaşma sağlanacak.
Bunların yanı sıra istinaf incelemelerinde vazife uyuşmazlıklarının azaltılması, mutlaklık sonlarının tekrar düzenlenmesi ve kimi davalarda direkt temyiz imkanı sağlanması ismine da çalışmalar yürütülecek.
İstinaf mahkemeleri güçlendirilecek
Yargı Islahatı Strateji Belgesi’ndeki gayelerden biri de istinaf incelemelerinin en geç 6 ay içerisinde sonuçlanması ismine yapılacak düzenlemeler olacak.
Bu kapsamda, istinaf mahkemelerinin daire ve hakim sayıları, iş yüküyle orantılı ve uzmanlaşmayı sağlayacak biçimde artırılacak, dairelerin tek heyetle çalışması sağlanacak.
Amaçlar doğrultusunda bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının daire kararlarına itiraz yetkisi genişletilecek.
İstinaf incelemesinin yalnızca evrakın bölge adliye mahkemesine geliş tarihine nazaran değil, birebir vakitte davanın birinci derece mahkemesine açıldığı tarihi de dikkate alınarak yapılması sağlanacak. Dava evrakların ilgili dairede arşive alınmadan evvel ön incelemeye tabi tutularak, vazife uyuşmazlıklarının da asgariye indirilmesi sağlanacak.
Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine harç, yargılama sarfiyatı, vekalet fiyatı üzere kimi hususlar bakımından düzelterek temelden ret kararı verebilme yetkisi getirilecek.
İstinaf yolundaki katılık sonları gözden geçirilecek ve birtakım uyuşmazlıklar için direkt temyiz sistemi getirilecek.
Duruşmalar en fazla 2 ay sonraya ertelenebilecek
Yargı Islahatı Strateji Belgesi’ndeki maksatlardan biri de ceza ve hukuk yargılamalarında gaye mühletlerin daha kısa olacak biçimde tekrar belirlenmesi olacak.
Bu kapsamda yargıda gaye müddet uygulaması takip edilecek ve gaye müddetin aşılmasına neden olan konulara yönelik tedbirler alınacak.
Müddetlerin kısaltılması ismine yapılacak en besbelli özellik ise duruşmaların ertelenmesine ait olacak. Bu kapsamda, duruşmaların kesintisiz devamı prensibine uyulacak ve kanunda gösterilen istisnai hallerde duruşmaların en fazla 2 ay ertelenebilmesi sağlanacak.
Ayrıyeten bozma kararı verilen belgelerin öncelikle ve acilen görülmesi sağlanacak.
Duruşma yapılmaksızın evrak üzerinden çözülebilecek uyuşmazlıkların kapsamı genişletilecek.
Bekletici sorun yapılan hallerde “duruşmalara orta verilmesi kararı” verilerek bekletici sorunun bitimine kadar duruşma yapılmaması sağlanacak. Birinci derece yargılamalarında, evraklara bakma sırasına ait uygulamanın makul müddette yargılanma hakkının ihlalini önleyecek biçimde düzenlenmesi sağlanacak.
Yargı Islahatı Strateji Belgesi’ndeki gayelerden biri de adalet hizmetlerinin vaktinde, aktif ve kaliteli bir biçimde sunulması için kurumsal performans ve verimliliğe ait çalışmalar yapmak üzere Bakanlık bünyesinde Adalet Teşkilatı Performans ve Verimliliği Daire Başkanlığı kurulması, Hakimler ve Savcılar Kurulu bünyesinde de Yargı Teşkilatı Performans ve Verimliliği Ünitesi kurulması olacak.
