Dokuz Eylül Üniversitesi Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir başkanlığında kurulan heyet, Yunanistan’ın Santorini Adası’nda 28 Ocak’tan bu yana kaydedilen zelzeleler hakkında çalışma yaptı.
Hazırlanan ön kıymetlendirme raporunda 1956 yılında Santorini Adası’nın kuzeydoğusundaki Amorgos fayında gerçekleşen zelzele sonrası Çanakkale ile Fethiye ortasındaki kıyı şeridi boyunca küçük ölçekte tsunaminin tesirli olduğu kaydedildi.
500 metre içeri girebilir
Raporda, Ege Bölgesi’ndeki en büyük patlamanın geçmişte Santorini Volkanı’nda gerçekleştiği ve birebir bölgede 7,5 büyüklüğünde zelzelelerin meydana geldiği kaydedildi.
“Böyle bir sarsıntının tekrar etmesi durumunda kıyılarımızdaki tsunami dalgasının güneybatı kıyılarının makul kısımlarının azamî 2 metre yüksekliğe ve 500 metre kadar içeri gireceği öngörülmektedir” denen raporda, tsunami dalgalarının ne vakit varabileceğinin de hesabı yapıldı.
Raporda şöyle dendi: “Fakat sarsıntısı üretecek Santorini Adası’nın kuzeydoğusundaki fay yerinden 150-350 kilometre uzaklıkta olduğumuz için güneybatı kıyılarımıza en erken 30 dakika sonra, kuzeybatı kıyılarımıza ise 3 saatte varabilecektir. Bu durumda sarsıntı olduğu anda haber alacağımız için kıyıdan uzaklaşabilecek ve böylelikle tsunami tehlikesinin gerçekleşmesi durumunda rastgele bir can kaybı yaşanmayacaktır.”
Türkiye’de can ve mal kaybı olur mu?
Raporda, bölgede yaşanabilecek muhtemel afetlere ait vatandaşların resmi kurumların açıklamalarını dikkate alması ve memleketler arası standartlara uygun bilgilendirme notlarının hazırlanmasının gerekliliğine vurgu yapıldı.
Raporda şunlar kaydedildi: “Santorini Adası’nın kuzeydoğusundaki faylar üzerinde 7,5 büyüklüğünde meydana gelecek bir sarsıntısı, Santorini ve etrafındakiler 9 şiddetinde hissedecek. Türkiye sarsıntı odak noktasından 150 ile 350 kilometre uzakta olması nedeniyle zelzelesi, 5 şiddet kıymetine kadar hissedecek. Bu durumda zelzelenin bize gelen şiddeti rastgele bir can ve mal kaybına yol açmayacak.
Çünkü Türkiye’de can ve mal kaybının eşik kıymeti 8 şiddetidir. Yalnızca İzmir, Kuşadası ve Gökova Körfezi etrafındaki alüvyonal taban üzerindeki yerleşim alanlarının bir kısmında zelzelenin şiddet bedeli 8’i bulabilecektir. Bu üzere alanlarda, 8 şiddetine dayanamayacak binaların envanterinin çıkarılması ve bunlara karşı tedbir alınması gerekmektedir. Öbür taraftan bu türlü bir zelzele, Ege kıyılarında tsunamiye yol açacaktır. Bu nedenle kıyıda yaşayan insanların vaktinde uyarılması kıymet arz etmektedir.”
