Şizofreni, toplumda yaygın olarak görülen ve ekseriyetle halüsinasyonlar, sanrılar, niyet bozuklukları ve motivasyon eksiklikleri ile karakterize edilen bir zihinsel sıhhat sorunu. Bu psikiyatrik bozukluk, bireylerin günlük ömürlerini derinden etkileyebilir. Fakat, yapılan bilimsel araştırmalar, şizofreninin erkeklerde bayanlara oranla daha erken yaşlarda başladığını ve tedavi süreçlerinin bu duruma bağlı olarak farklılık gösterebileceğini ortaya koydu.
ŞİZOFRENİ VE CİNSİYET FARKLILIKLARI: NEDEN ERKEKLERDE DAHA ERKEN BAŞLAR?
Dünya genelinde yapılan araştırmalar, şizofreninin erkeklerde ekseriyetle 18 ile 25 yaşları ortasında, bayanlarda ise 25 ile 35 yaşları ortasında daha fazla görüldüğünü gösterdi.
Psikiyatri uzmanı ve New York Üniversitesi’nde Şizofreni Araştırmaları Yöneticisi Prof. Dr. John M. Kane, “Şizofreni erkeklerde ekseriyetle daha erken başlar ve bunun biyolojik, ruhsal ve toplumsal bir dizi nedeni vardır. Erkeklerin genetik yapısı ve beyin kimyasalları, bu hastalığın erken devirde daha besbelli hale gelmesine yol açabilir” dedi.
Şizofreninin erken yaşlarda ortaya çıkması, ekseriyetle halüsinasyonlar (gerçek olmayan şeyler görme ya da duyma), sanrılar (gerçek olmayan inançlar) ve motivasyon eksikliği üzere belirtilerle kendini gösterdi.
Erken periyotta bu belirtiler, birçok vakit olağan ergenlik sürecinin getirdiği duygusal dalgalanmalarla karışabilir. Bu da şizofreninin teşhisinin gecikmesine neden olabilir. Lakin, erkeklerde şizofreni ekseriyetle daha şiddetli ve süratli bir seyir izler.
Psikiyatri uzmanı ve şizofreni üzerine yazdığı kitaplarla tanınan akademisyen olan Dr. Michael T. Compton, “Erkekler ekseriyetle bayanlardan daha şiddetli semptomlar gösterir ve bu da hastalığın daha erken tanınmasını zorlaştırabilir” dedi.
ERKEN TEŞHİS VE MÜDAHALE: TEDAVİDE FARK OLUŞTURABİLİR
Erkeklerde şizofreninin erken başlaması, tedavi sürecini de daha karmaşık hale getirebilir.
Erken yaşlarda ortaya çıkan bu hastalık, ekseriyetle bireyin okul, iş ve toplumsal ömrünü derinden etkileyebilir.
Psikiyatri profesörü ve şizofreni tedavi usulleri üzerine uzmanlaşmış bir akademisyen olan Prof. Dr. Lynn DeLisi, erken teşhisin değerini vurguladı:
“Şizofreni tedavisinde erken müdahale, hastanın ömür kalitesini artırabilir ve tedaviye daha süratli karşılık alınmasını sağlayabilir. Bu, erkeklerde hastalığın başlangıcını geciktirebilir ve daha tesirli tedavi stratejileri geliştirilebilir.”
Şizofreni tedavisinde çoklukla antipsikotik ilaçlar, psikoterapi ve destekleyici terapi prosedürleri kullanılır.
Erken tedavi, hastalığın semptomlarının daha uygun yönetilmesine ve hastaların toplumsal yaşantılarında daha etkin kalmalarına yardımcı olabilir.
GENETİK VE HORMONAL FARKLILIKLAR:
Erkeklerin şizofreniyi daha erken yaşta deneyimlemelerinin bir nedeni de genetik faktörler olabilir.
Yapılan araştırmalar, erkeklerin şizofreniye yatkınlık gösteren genetik varyasyonlara daha hassas olabileceğini ortaya koydu.
Nöropsikiyatri uzmanı Dr. Ethan B. Gaffney, “Şizofreninin genetik temelleri hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, erkeklerde bu hastalığın erken yaşta başlamasında genetik faktörlerin rolü büyük olabilir. Erkekler, genetik olarak daha fazla risk taşıyan bireyler olabilir” halinde açıklama yaptı.
Ayrıca, hormonların tesiri de erkeklerin şizofreniyi daha erken yaşta geliştirmelerinde değerli bir rol oynayabilir. Erkeklerin hormon düzeyleri, bayanlarla kıyaslandığında farklılıklar gösterebilir.
Hormon araştırmaları üzerine çalışan uzman olan Dr. Emily Arnold, “Erkeklerin testosteron düzeyleri, şizofreni riskini artıran bir faktör olabilir. Bu hormon, beyin kimyasallarının istikrarını etkileyerek hastalığın başlangıcını hızlandırabilir” dedi.
ERKEKLERDE ŞİZOFRENİ TEDAVİSİ: ÖZEL YAKLAŞIMLAR VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Şizofreni tedavisinde cinsiyet farkları göz önünde bulundurularak, erkeklere özel tedavi stratejileri geliştirilmesi kıymetli.
Erkeklerde şizofreninin daha erken başlaması, tedavi sürecinde de daha fazla dikkat gerektiren bir durum.
Ppsikiyatrist ve klinik araştırmalar üzerine çalışan akademisyen olan Prof. Dr. Peter H. Jones, “Erkeklerde şizofreni tedavisinde, erkeklere mahsus semptomlar ve hastalığın erken başlangıcı dikkate alınarak özel tedavi protokolleri oluşturulmalıdır. Bu, tedavinin daha tesirli olmasına ve hastaların toplumsal hayata daha sağlıklı bir halde entegrasyonunu sağlayabilir” formunda açıklama yaptı.
ERKEN MÜDAHALE, DAHA DÜZGÜN SONUÇLAR DOĞURUYOR
Şizofreni, her yaşta görülebilen karmaşık bir hastalık. Fakat erkeklerde hastalığın erken başlaması, daha önemli semptomların görülmesine neden olabilir. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi, şizofreni ile uğraşta büyük kıymet taşıdığı bildirildi.
Bilimsel araştırmalar, erkeklerde şizofreninin biyolojik, genetik ve hormonal faktörlerle şekillendiğini gösterdi.
Erken müdahale, semptomların yönetilmesini kolaylaştırabilir ve hastaların hayat kalitesini artırabileceğinin altı çizildi.
Uzmanlar, şizofreni hakkında daha fazla farkındalık oluşturmasını ve erken teşhisin değerini vurgulamakta. Bu, hastalığın erken safhalarında gerçek tedavi seçeneklerinin sunulmasına imkan sağlayacak ve bireylerin hayatlarını daha sağlıklı bir biçimde sürdürmelerine yardımcı olacağının altı çizildi.
