LenaCars/Nazik: Marka yaratmaya ve teknoloji üretimine odaklanmalıyız

Foreks – Türkiye otomotiv pazarı hem sıfır hem de ikinci el araç satışlarında rekor tazelerken, sanayi tarafında rekabetçi yapısını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. İç pazarda satılan yerli üretim araç sayısı ise son 2 yılda yüzde 9 düşerek 2024 yılında yüzde 30 düzeyine geriledi. 60 yıla yaklaşan sanayimizde yerli üretimde katma kıymetli eser külfeti olduğunu aktaran LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik ayrıca yerli araba satışlarını artıracak en değerli ögenin düşük faiz ortamı olduğuna, hurda teşviki tesirinin ise sonlu olacağına dikkat çekti.

Anadol, Fiat 124 ve Renault 12 ile başlayan üretim serüveni, bugün Togg T10X, Renault Megane Sedan, Fiat Egea, Toyota Corolla, Hyundai i20 üzere modellerle devam ediyor. 1,2 milyonun üzerinde sıfır kilometre araç satışı ile 7 milyonun üzerinde ikinci el araç satış dönemiyle 2024’ü rekorla kapatırken, üretimdeki ve yerli araç satışlarındaki düşüşler de gündemde. 

“Geçen yıl, bir evvelki yıla nazaran araba yüzde 5, hafif ticari araç üretimi ise yüzde 10,6 düşüş gösterdi. Sıfır araç satışlarının en yüksek sayısına ulaştığı bir yılda üretim sayılarındaki gerileme dikkate alınması gereken bir sonuçtur. Bilhassa ticari araç üretiminin 2022 yılından itibaren her yıl düşmesi ve son 10 yılın en düşük düzeyine gelmesi göz gerisi edilmemelidir.” değerlendirmesinde bulunan LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik “Otomotiv sanayisi ülkemizde cari fazla veren nadir dallarımızdan bir tanesi. Hem ticari araçlarda hem de arabalarda ithalatın hissesi artışa geçmiş durumda. Son yıllarda Türkiye’deki döviz kuru, artan maliyetler, 2025 ve takip eden yıllar için makûs sinyaller veriyor. Tüm kesimin sağlıklı gelişimi için tedbir almamız kuralı. Hem Dünya arenasında rekabet kabiliyetimizi artırmak hem de iç pazardaki tüketici beklentilerini karşılamak için katma kıymetli üretime geçmeliyiz.” dedi.

Türk tüketicisi artık eski teknolojiye sahip arabaya binmek istemiyor

“Her arz kendi talebini doğurur” anlayışının 60’lı yıllarda kaldığına dikkat çeken Nazik, “Bugün Tofaş (IS:TOASO) Şahin üretilse, Tofaş Şahin de satılır, ne üretsek iç pazarda satarız anlayışından vazgeçmeliyiz. Fiat Egea 10, Renault Megane Sedan 9 yıllık model yılı geçmişine sahip, platform olarak baktığımızda daha da geriye gidiyoruz.  Bunları 90’lı yıllarda Tofaş Şahin, Renault 9-11-12 üzere modellerde yaşadık, 10 yıl geriden gelen modellerle parkımızı doldurduk. Artık hurda teşvikiyle bu araçları trafikten çekelim, yerli üretime takviye olsun diyoruz. Katma kıymetsiz, çağa uygun olmayan araç üretimleriyle araç parkımızı kanserleştiriyoruz. Tüketici eskisi üzere değil, her bilgiye anında ulaşabiliyor, karşılaştırabiliyor, çok daha şuurlu ve seçici davranıyor. Montaj sınırından öteye gitmeli ve teknoloji üretmeliyiz.” biçiminde devam etti.

Katma bedelli üretime marka kıymeti nezdinde yaklaşılmasına atıfta bulunan Nazik: “Dünya geneline baktığımızda 1800’lü yılların sonundan bugüne kadar toplam 59 ülkede, 1147 araba markası doğmuş ve üretim yapmış, bugün 800’e yakını hala faal. * Ülkemizden yalnızca 3 marka çıkmış, Anadol, Tofaş ve Togg markaları. Bilhassa Togg’un güçlenmesi ve bilhassa başta Avrupa olmak üzere yurtdışına ihracı, ülkemiz ismine kritik değere sahip. O denli ki bu vakte kadar ortaya çıkardığımız yerli bir markamızı, yurtdışı pazarında şimdiye kadar tutunduramadık. Çin’den yapılan ithalatın önemli halde artış göstermesi halinde cari fazla veren otomotiv dalımızda, cari açık korkusu yaşamamıza neden olabilir.” sözlerine yer verdi.

Satışları hurda teşviki değil, düşük faiz artırır: TOGG en canlı örneği

TÜİK datalarına nazaran 2024 yılı birinci yarısı sonunda trafiğe kayıtlı araç sayısı 31 milyonu aşmış durumda. Araçların yaş ortalaması 14,5 yıl, araç parkının %25’i ise 21 yaş üzeri araçlardan oluşuyor.  Mümkün bir hurda teşvikinin hayata geçmesi durumunda Türkiye’de trafiğe kayıtlı yaklaşık 4,5 araçtan birini ilgilendirdiği ortaya çıkıyor. Ne var ki Nazik, en son uygulanan hurda teşvikinin satışlarda sonlu tesiri olduğunu aktardı: “Bunun bilakis, hurdaya çıkması beklenen arabaların fiyatlarında bir artış yaşanmıştı. Hurda araçların, işin ticaretini yapan esnaflar tarafından toplu satın alınması ve araç alacaklar için bu araçların indirim konusu yapılması üzere durumlar ortaya çıkmıştı.  Gerek sıfır kilometre gerekse de 2.el araç satışlarını tetikleyen en kritik faktör faiz oranları. Net örneğini Togg’da görebiliriz, geçen yıl satılan toplam 99.489 adet elektrikli aracın 30.093 adeti Togg oldu. Satışları artıran en değerli faktör alımlarda uygulanan sıfır yahut düşük faiz kampanyası.”