İstanbul, ABD merkezli yazılım şirketinin yayımladığı 2024 yılı raporunda New York’u geride bırakarak dünya genelinde en ağır trafiğe sahip kent olarak belirlendi.
Kentte her geçen gün artan motorlu taşıt sayısı, trafikte geçirilen saatleri uzatırken hava kalitesini azaltıyor.
Buna bağlı olarak da kentte yaşayan canlıların sıhhati olumsuz etkileniyor.
Prof. Dr. Toros, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, kentte kayıtlı araç sayısının 6 milyona yaklaştığını söyledi.
Bunun çok fazla olduğunu belirten Toros, “İstanbul’da bireyler yarım saatte gidecekleri yolu 1-2 saatte gidebiliyor. Bir araç yarım saat çalışacakken 2 saat çalışıyor. Yeniden bir araç ne kadar çok dur-kalk yaparsa atmosfere saldığı emisyon ölçüsü o kadar artıyor. Öbür bir nokta, biz şoförler aslında yanlışsız araç kullanmıyoruz. İleride bir kırmızı ışık var. Son noktaya kadar süratli gidiyor, son anda frene basıyor yahut yeşil ışık yandığında bir anda gaza basıyoruz. Bir anda duruşlar, kalkışlar hem önemli manada egzozdan hem de fren, balata ve lastikten kirleticilerin atmosfere çıkmasına yol açıyor. Tüm bunları bir ortaya getirdiğimiz vakit İstanbul’da artan trafik, atmosfere saldığımız kirletici ölçüsünü, parçacık husus ve karbonmonoksit ölçüsünü artıyor.” diye konuştu.
– “İnsan sıhhatini da bozuyor”
Prof. Dr. Toros, bu durumun insan sıhhatini da etkilediğini, motorlu taşıtların kirlettiği havanın solunmasıyla birçok hastalığın beraberinde geldiğini anlattı.
Vücuda en fazla giren unsurun hava olduğuna dikkati çeken Toros, “Kalitesi düştükçe daha çok kirli hava soluyoruz ve insan sıhhati daha olumsuz etkileniyor. Dünya Sıhhat Örgütü, yaptığı çalışmalarla her yıl hava kalitesi sebebiyle 7 milyonun üzerinde insanın vefatından bahsediyor. Bedenden içeriye giren o kirli hava başta ciğerlere, kalp damar yoluyla beyne kadar giden ezalar yaşatıyor. Hem havayı kirletiyor hem de insan sıhhatini bozuyor. Onun için İstanbul üzere büyük kentlerde yaşayanların toplu taşıma kullanmaları yahut meskenlerini iş yerlerine yakın noktaya taşıması ehemmiyet arz ediyor. Artan araç sayısı direkt sıhhatimizi, dolaylı olarak global iklim değişikliğini tetikliyor.” sözlerini kullandı.
– “Hava kirliliğinde düşüşe geçmemize fırsat vermiyor”
Prof. Dr. Toros, 1990’lı yıllara bakıldığında İstanbul’da 3 haneli kirletici sayılardan bahsedildiğini, bunun şimdilerde iki haneli sayılara düşürüldüğünü lakin maksadın tek haneliler olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
“Düşüş, İstanbul’daki araçların bir formda farklı kullanılması ve trafikteki dur-kalkın azalmasıyla mümkün olacak ancak görüyoruz ki İstanbul’da her gün araç sayısı artıyor. Bu da düşüşün önündeki en büyük mani. Bunu uzun vadede toplu taşımaya geçerek yahut paylaşımlı araç kullanarak azaltabiliriz. Kısa vadede basın yayın organlarında araçlarda verimli güç nasıl kullanılır, bu bahiste eğitici, farkındalık uyarıcı, hassaslık arttırıcı çalışmaların yapılması gerekiyor ki hepimiz biraz daha farkına varalım. Araçlarımızı daha verimli kullanalım. Önümüzdeki yıllarda araç sayısı artmaya devam ederse daha çok sıkışıklık meydana gelecek, daha çok dur-kalk olacak, hem vakit manasında bizim vaktimizi yiyecek hem daha fazla atmosferi kirleteceği için önemli manada problemlerle baş başa kalacağız.”
– “Kar yağışını dolaylı yolla etkileyebiliyor”
İstanbul’da arazi yapısının çok fazla değişime uğradığını ve kentteki her bir aracın soba misyonu gördüğünü vurgulayan Toros, egzozdan çıkan kirletici gazların karışmasıyla atmosferin kimyasal yapısının bozulduğunun altını çizdi.
Prof. Dr. Toros, kentteki araç sayısının fazla olmasının dolaylı olarak kar yağışını etkileyebildiğine işaret ederek, “Atmosfere saldığımız her bir kirletici direkt sıhhatimizi etkiliyor lakin dolaylı tesirleri de var. İstanbul’da arazi yapısı büsbütün değişmiş durumda, daha çok asfalt, araç ve insan var. İstanbul’daki her bir araç bir soba. Her bir aracın egzozundan kirletici gazlar, parçacık hususlar araç hareket edince ortaya çıkıyor. Bu parçacık unsurlar atmosfere karışıyor ve atmosferin kimyasal yapısını değiştiriyor.” dedi.
Şehirlerde arazi yapısının değişmesinin güneşten gelen ışınımın yeryüzünde daha çok hapsolmasına, yerin daha çok ısınmasına yol açtığına dikkati çeken Toros, şunları kaydetti:
“Şehirlerde, ‘şehir ısı adası’ dediğimiz bir kubbe meydana geliyor. Bu günlerde herkes kar yağışı bekliyor. Kar yağışı için 0 dereceye yakın ya da daha altında sıcaklık olması gerekiyor. Düşünün, sıcaklık İstanbul merkezinde kent ısı adasından ötürü 2 derece. Araç sayısı bu kadar olmasaydı, sıcaklık tahminen 0 dereceye düşecekti. Kar yağacakken yağmur biçiminde yağıyor, kar yağışına pürüz olabiliyor. Bu tıp yapılan çalışmalar da var. Biz yalnızca konforumuzu düşünüyoruz. Bir yere gitmek için aracın egzozdan çıkan kirletici atmosferimizde kısa vade yahut uzun vadeli farklı olumsuz tesirlerle bizi karşı karşıya bırakabiliyor.”
