İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığının datalarına nazaran İstanbul’da 2023 yılında meydana gelen 24 bin 285 yangın olayının 9 bin 922’sini konut, fabrika ve bina yangınları oluşturuyor. Konutlardaki elektrik tesisatının sağlıklı çekilmiş ve kullanılan sigortaların yanlışsız amper bedelinde olduğundan emin olmanın yangın riskinin önüne geçilmesi açısından çok kıymetli olduğunu söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Hacer Öztura, “Yıllar içinde yapılan tamir ve tadilatlarda tesisatlar, projede olmayan ve güç olarak da uygun olmayan formda değişebiliyor. Bilhassa, tesisat denetimlerinin yapılması ve 25-30 yıllık binalarda elektrik tesisatlarının yenilenmesi hayli kıymetli. Son 30 yılda teknolojinin ilerlemesiyle hayatımıza çok fazla elektrikle çalışan aygıt girdi ve eski tesisatlarda kablo kalınlıkları bu yeni güç kıymetleri için artık kâfi olmayabiliyor” dedi.
“UZATMA KABLOLARININ TAMİR EDİLMESİ BÜYÜK TEHLİKE”
Ev içinde vakitle kullanım muhtaçlığının artması yahut eşyaların yerlerinin değiştirilmesi ile ortaya çıkan uzatma kablosu kullanımı konusunda ikazlarda bulunan Dr. Öğretim Üyesi Öztura, “Bu uzatma kablosunun çivi ve gibisi ekipmanlarla duvarlara tutturulması, kapı aralıklarından başka odaya geçirilmesi, halının yahut bir eşyanın altında kalması vakitle ezilmesine, izolasyonunun bozulmasına ve kısa devre yapmasına neden olabiliyor. Hasarlanan uzatma kablolarının tamir edilerek yine kullanılmaya başlanması ise çok önemli bir tehlike oluşturuyor. Uzun vadeli kullanım gerektiren durumlarda, ısınma evvel bu tamir noktalarından başlayarak kısa devre ve yangın riskini artırıyor. Kablonun akım taşıma kapasitesini aşacak biçimde birçok elektrikli aygıtın (ütü, fırın, elektrikli ısıtıcı, saç kurutma makinesi, çay ve kahve makinaları vs.) tıpkı uzatma kablosundan beslenmesi de başka bir tehlike yaratıyor. Çoklu uzatmalarda düşük akım çeken elektronik aygıtların tıpkı yerden beslenmesi kelam konusu olabilir lakin elektrikli aygıtlara çok dikkat etmek ve meskenden elektrikli aygıtları kapatarak hatta prizden çekerek çıkmak en gerçek davranış olacaktır” halinde konuştu.
“ELEKTRİKLİ ISITICILAR AÇIK BIRAKILMAMALI”
Konut yangınlarında en sık görülen nedenin elektrikli ısıtıcı ve battaniyeler olduğunu anlatan Dr. Öğretim Üyesi Öztura, “Elektrikli ısıtıcıların eşyalardan asgarî 1 metre uzak olması, aygıtın CE ve TSE dokümanlarının olması en kıymetli kriterlerdir. Elektrikli ısıtıcılar ve battaniyeler uyurken asla açık bırakılmamalı. Ayrıyeten prizlerin denetimi yapılmalı, şayet gevşeklik varsa o halde kullanılmayıp derhal tamir edilmeli. Prizlerin yüzeyinde kararma varsa çalışırken cızırtı biçiminde ses çıkıyorsa yahut ortamda plastik kokusu duyuluyorsa derhal aygıtı ve şalteri kapatmak, sonra aygıtı prizden çekerek şalteri açmak ve değiştirilinceye kadar da o prizi kullanmamak gerekiyor” dedi.
“ELEKTRİK KAYNAKLI YANGINLARA DİKKAT EDİLMELİ”
Evlerde ekseriyetle düşünülmeyen bir öteki kıymetli noktaya dikkat çeken Öztura, şunları söyledi: “Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın üzere prizlerin aygıtın gerisinde kaldığı durumlarda gözle yapılacak denetim değerli. Bu aygıtlar yüksek akım çekerler ve prizleri aygıtların ardında olduğundan görülmez. Banyoda nem, mutfakta yemek pişirme sırasındaki yağ buharları ayrıyeten bir risk oluşturur. Bu aygıtların makul dönemlerle çekilmesi ve prizlerinin denetim edilmesi yararlı olur. Konutlarda elektrik kaynaklı yangılar için son olarak dikkat edilmesi gereken husus lambalardır. Gelişen teknolojiyle güç verimliliği maksatlı kullanılan halojen lambalar, akkor flamanlı lambalara nazaran daha fazla ısındığı için, bu lambalar ile kullanılan abajurlara çok dikkat etmek gerekiyor. Abajurun ısınma nedeniyle yanması sonucu yangın çıkabilir.”
Kamu ve özel hizmetler ve sanayi kaynaklı yangınların sebeplerini aktaran Öztura, “Standartlara uygun olmayan materyal kullanımı, kusurlu projelendirme, makûs personellik ile elektrik tesisatlarının kurulması, yetersiz tedbirler, bakımların vaktinde ve hakikat olarak yapılmaması esas nedenlerdir. Bilhassa sanayi kuruluşlarında çok akım, statik elektrik, harmonikler, yetersiz havalandırma, aygıtlara giren hayvanlar ve doğal hava olayları kaynaklı yangınlar görülüyor. Bu kurumlarda hem işletme sorumlusu elektrik mühendisleri hem de iş güvenliği uzmanları çalıştığından onların elektrik tesisatı konusundaki tüm ikazları ve taleplerinin yerine getirilmesi hayati değer arz ediyor” dedi.
