Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yer alan “Dijital Türk Lirası: Yarar ve Fırsatlar” başlıklı tahlilde, dijital Türk lirasının, deverana girdikten sonra tamamlayıcı bir ödeme kanalı oluşturulması, finansal kapsayıcılık oranının artırılması, gelişen yenilikçi kullanım alanları için bir taban oluşturulması ve ödemelerde bölünmüşlüğün azaltılması üzere çeşitli katkılar sağlaması beklendiğini belirtildi.
Ödeme süreçlerinde bağımsızlık getirecek
Halihazırda, TCMB tarafından finansal kuruluşlar üzerinden vatandaşların kullanımına sunulan ödeme sistemlerinin bulunduğu belirtilen tahlilde, “Mevcut dijital ödemelerde kullanılan banka parasının dolaşımına ek olarak dijital para sistemi ile Merkez Bankası parasının da dijital olarak anlık ve 7/24 dolanımı sağlanacak.
Bununla birlikte dijital Türk lirası, dijital ödeme hizmetlerine her vatandaşın erişebilmesini sağlamak için değerli bir fırsat olacak. Vatandaşlar, dijital para hizmetine erişim için kullandıkları finansal aracı kurumlara ödeme işlemleri istikametinden bağımlı olmayacaklar” tabirlerine yer verildi.
Analizde, TCMB’nin, dijital Türk lirasını anlık ödeme sistemi FAST’a paralel başka bir tahlil olarak tasarladığı vurgulanarak, “Vatandaşların kullanımına sunulan dijital merkez bankası parası ile tamamlayıcı bir ödeme kanalının varlığı, nakdî egemenliğin sürdürülmesine hizmet edebilir ve hem kullanıcı tercihleri için çeşitlilik hem de olağanüstü durumlar için yedeklilik sağlayabilir.
Mevcut ödeme sistemleri altyapıları üzerine inşa edilen ve merkez bankası parasını kullanıcıya sunan ek bir ödeme kanalı kurulması mümkün olmakla birlikte bu türlü bir tahlil mevcut sistemlere direkt bağımlı olunması sebebiyle istenilen yedekliliği sağlayamaz. Bu bağlamda, dijital para için başka bir sistem geliştirilmekle birlikte dijital para ve kaydi para ortası dönüşümler için mevcut TCMB ödeme sistemleriyle entegrasyon da sağlanmakta”denildi.
Banka hesabına gerek kalmayacak
Bankacılık sistemindeki yaygın iştirake karşın dijital ödemelerin ve erişimin geliştirilmesi için hâlâ alan bulunduğu aktarılan tahlilde, nakit özelliklerini de içeren bir biçim olarak dijital paranın, banka hesabı bulunmadan da herkes tarafından kullanılabileceği belirtildi. Analizde, bu nedenle dijital Türk lirası hesapları için banka hesabı gerektirmeyen bir model tasarımın ön plana çıktığı söz edilerek, iki katlı model gözetilmekle birlikte ödeme ve transfer işlemleri için belirli bir finansal aracı kuruma bağımlılık oluşmamasının hedeflendiği aktarıldı.
