Foreks – Türkiye’nin deri ve deri mamulleri ihracatı son 3 yılda 530 milyon dolarlık düşüşle 2 milyar 56 milyon dolardan, 1 milyar 526 milyon dolara gerilerken, deri ve deri mamulleri ithalatı 1 milyar 810 milyon dolardan 2 milyar 420 milyon dolara yükseldi.
Türkiye, deri ve deri mamulleri bölümünde 2022 yılında 245 milyon dolar dış ticaret fazlası veren ülke pozisyonundayken, 2024 yılı sonunda 895 milyon dolar dış ticaret açığı verir konuma düştü.
Deri ve deri mamulleri bölümünün 7 yıl evvelki ihracat sayılarına gerilediğini lisana getiren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Zandar, 2024 yılında Türkiye geneli ihracat sayılarında ayakkabı, saraciye, mamul deri ve kürkler ve deri konfeksiyon alt kesimlerinin hepsinde kan kaybettiklerinin altını çizdi.
Ege İhracatçı Birlikleri’nde basın toplantısı düzenleyen Zandar, “Türkiye’nin deri ve deri mamulleri ihracatı 2023 yılında 1 milyar 858 milyon dolar iken, 2024 yılında yüzde 18’lik düşüşle 1 milyar 526 milyon dolara indi. Ayakkabı ihracatımız yüzde 22’lik kan kaybı yaşadı ve 1,1 milyar dolardan 877 milyon dolara düştü. Ayakkabı yan endüstrinde ise Türkiye genelinde yüzde 38’lik, Ege Bölgesi’nde ise yüzde 44’lük bir ihracat kaybı yaşadı. Bu, kesimimizin ekonomik baskılar ve memleketler arası rekabet şartları karşısında ne derece zorlandığını açıkça göstermektedir. Deri ve kürk konfeksiyondaki kaybımız yüzde 18 olurken ihracatımız 236 milyon dolardan 193 milyon dolara indi. Saraciye eserleri ihracatımız 273 milyon dolardan 239 milyon dolara azalırken saraciye eserleri ihracatımızdaki eksilme yüzde 12 formunda gerçekleşti. Mamul deri ve kürk ihracatımız yüzde 3 azalışla 221 milyon dolardan 214 milyon dolara geriledi. 2024 yılının son çeyreğinde istihdam sayılarımız yüzde 25 düştü” diye konuştu.
2021 yılı Eylül ayında Türkiye’nin faiz indirim kararıyla başlayan sürecin sonunda Türkiye’de 2022 yılında enflasyon sayılarının yüzde 65’e yükseldiğini, buna karşılık döviz kurlarındaki artışın yüzde 41,7’de kaldığını paylaşan Zandar şöyle devam etti: “2023 yılına gelindiğinde enflasyondaki artış yüzde 64,7 olurken, dolar kurundaki artış yüzde 57 oldu. 2024 yılında enflasyondaki yüzde 45 iken, dolar kuru yüzde 20 arttı. Son üç yılda enflasyon karşısında döviz kuru yüzde 48 eridi. Mevcut durumda rakiplerimize nazaran yüzde 50 civarında daha kıymetli pozisyondayız. Bu da ihracat sayılarımızda çok net kendisini gösteriyor. 1 Ocak 2022 yılından günümüze döviz kuru enflasyon kadar artmış olsaydı bugün dolar kurunun 52,3 TL olması gerekiyordu. Bu döviz kuru da bizim ihracat sayılarımızı müdafaamızı sağlardı. Bu siyaset ihracatımızı düşürürken, ithalatımızı artırıyor. Öteki ülkelerin personellerinin istihdamına katkı sağlıyor.”
Ege Bölgesi’ndeki düşüş daha sonlu kaldı
Deri ve deri mamulleri dalının Ege Bölgesi’ndeki düşüşünün 2024 yılında yüzde 9 ile daha sonlu kaldığı bilgisini veren Lider Zandar, “Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği üyelerimiz 2023 yılında 182 milyon dolar ihracat yapmışken, 2024 yılında 165 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırabildiler. Ayakkabı ihracatımız yüzde 15’lik kayıpla 112 milyon dolardan 95 milyon dolara indi. Deri ve kürk konfeksiyon ihracatımızda azalış yüzde 22 olurken ihracat sayımız 27 milyon dolardan 21 milyon dolara indi. Türkiye genelinde 4 alt dalımızda de ihracat sayıları düşmüşken, Ege Bölgesi’nde mamul deri ve kürkler ihracatımız yüzde 15, Saraciye eserleri ihracatımız yüzde 4 artma başarısı gösterdi” diye Ege Bölgesi ihracat sayılarını özetledi.
Alınan önlemleri hakikat buluyoruz
Ayakkabı ithalatına 31 Aralık 2024 tarihinde getirilen yüzde 10 ek gümrük vergisini desteklediklerini anlatan Zandar, bu artışın ayakkabı üreticileri için bir fırsat niteliği taşıdığını kaydetti. Hükümetin emek ağır dallara yönelik istihdam odaklı teşviklerini de gerçek adım olarak nitelendiren Zandar, “Bu dayanak bölümümüzün 2025 planları için büyük ehemmiyet taşımaktadır. Özellikle çalışan başına 2500 TL’lik takviye, bölümdeki iş gücü maliyetlerinin azaltılması ve üretimin artırılması emeliyle kıymetlidir. En büyük ihracat pazarlarımız olan Rusya-Ukrayna sınırındaki politik belirsizliğin ortadan kaldırılmasını umuyor, global kriz ortamının hafiflemesinin maksat pazarlarımızdaki talep artışlarını tetikleyeceğini düşünerek 2025’i toparlanma yılı olarak görüyoruz” dedi.
Verimliliği artırmak için çalışacağız
Hazırgiyim ve dokumacılık bölümlerinde pek çok firmanın üretimlerini başta Mısır olmak üzere diğer ülkelere kaydırdığını hatırlayan Zandar şöyle konuştu; “Üretimini öteki ülkeye taşımayan tek bölümüz. Biz farklı yerlerde üretebilen bir dal değiliz. Elimizdekileri götürebildiğimiz yere kadar gideceğiz, sonrasında ya dal değiştieceğiz ya da öteki yol arayacağız. Verimliliğimizi artırarak günümüzde hammadde hariç yüzde 62’ye ulaşan maliyetlerimizi evvel yüzde 50-55’e, sonrasında yüzde 40’a çekerek ayakta kalmanın yollanırı arayacağız. Daha verimli ve sürdürülebilir üretime dayalı ihracat yaparak 2025 ve 2026’ya hazırlıklı gireceğiz.”
Gündoğdu: “Saraciye dalı son sıradan ikinciliğe yükseldi”
Deri alt kesimlerinden saraciye bölümünün kg başı 14,7 dolarlık ihracat sayısıyla katma bedeli yüksek bir eser kümesi olduğu bilgisini veren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Halil Gündoğdu, 2013 yılında deri eserleri ortasında en az ihracatı olan saraciye dalının 2024 yılı sonunda 239,5 milyon dolar ihracat hacmiyle ayakkabıdan sonra en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci büyük deri ve deri mamulü kümesi pozisyonuna geldiğini kaydetti.
“Dünya genelinde ve Avrupa’da lüks çanta ve aksesuar markaları satın alımlarını Türkiye’ye yöneltti” diyen Gündoğdu, “Sektörde markalaşma ve vurt dışı tanıtım çalışmaları sürat kazandı. Türkiye dünya genelindeki toplam 90 milyar $’lık ihracattan sırf 0,27 hisse alıyor. Dal desteklendiği takdirde yüzde 1 hisseye ulaşabilir” formunda konuştu.
İzmir deri organize sanayi bölgesi istiyor
Deri bölümünün İzmir’de gelişen sanayi ve ihracat potansiyelini korumak, rekabetçilik ve sürdürülebilirlik hususlarında öncü rolünü devam ettirebilmesi için İzmir’de deri ve deri mamulleri kesiminin kümeleneceği bir organize sanayi bölgesi istediklerini aktaran Gündoğdu şöyle devam etti: “Türkiye’nin en büyük üçüncü ili olan İzmir’de deri dalımızın kümelenmesinin gerek istihdamın artırılması, gerek nitelikli orta eleman devamlılığı, gerekse dalın sürdürülebilirlik ile ilgili altyapısının gelişmesine katkı sağlayacağı tartışmasızdır. Emek ağır bölümlerde yan endüstrinin gelişmesi için dalın tüm ögelerinin bir ortada hareket etmesi gerekmektedir. İzmir’in sürdürülebilirlik imajı çalışmalarına İzmir Ayakkabı, Saraciye, Deri Konfeksiyon, Deri Mamulleri Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulmasıyla farkındalık kazandırılacağı bedellendirilmektedir. Kente görece yakın, çalışanlarımızın rahatça ulaşım sağlayabileceği ve Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde yeni bir organize sanayi bölgesinin kesimlerimizin gereksinimlerine karşılık verebileceği tüm kesim paydaşlarımız tarafından olumlu karşılanmaktadır.”
Arıoğul: 3 yıldır fiyat artırdık artış
Deri konfeksiyon eserlerinde ortalama ihraç fiyatının 70 dolarları aştığını, katma kıymetli bir üretim yaptıklarını paylaşan Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Üyesi Mustafa Arıoğul, son 3 yıldır müşterilerine devamlı fiyat artışı yapmak zorunda kaldıklarını, günümüzde maliyetlerinin artmasına karşın müşteriler kaçmasın diye fiyat yükseltmeden devam etmeye çalıştıklarını, 2025 yılının deri konfeksiyon dalı için çok güç geçeceğini vurguladı.
Türk deri dalı Garda’ya 92 firmayla katıldı
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği, 11-14 Ocak 2025 tarihlerinde İtalya’da düzenlenen Expo Riva Schuh & Garda Bags Fuarı’na Türkiye Ulusal İştirak Tertibi gerçekleştirdi. Türkiye ulusal iştirak tertibiyle 32 firma fuara katılırken, Türkiye 92 firmayla fuara en ağır iştirak gösteren ülkelerden biri oldu.
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Zandar, fuar sonrasında yaptıkları ve 29 ayakkabı, 2 saraciye firmasının katıldığı ankette firmaların, Amerika Birleşik Devletleri, Çekya ve İspanya’dan gelen ithalatçılarla verimli ikili görüşmeler yaptıklarıyla ilgili ankete geri bildirimleri olduğunu paylaştı.
