Türkiye’de Ferdî Emeklilik Sistemi (BES) 21 yılı aşan geçmişiyle ülke içinde tasarrufların en kıymetli adreslerinden biri halini aldı. Sistem, ulaştığı iştirakçi sayısı ve fon büyüklüğüyle kelam konusu konumunu pekiştiriyor.
BES’in büyümesinde en değerli itici güçlerden birinin de yüzde 30’luk devlet katkısı olmayı sürdürdüğünü söz eden Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Uğur Gülen, “Devletimizin sisteme olan inancı ve desteği BES’i bugün ülkemiz finans sistemi içinde en değerli tasarruf araçlarından biri durumuna getirdi” dedi. 2024 yılında OKS dahil toplam iştirakçi sayısının yüzde 7 artışla 17 milyon barajını geçerek 17,1 milyona ulaştığı bilgisini veren Gülen, “Devlet katkısı dahil BES fon büyüklüğü 2024 başına nazaran yüzde 62,1 artarak 1 trilyon 140 milyar TL’ye yükselirken, devlet katkısı dahil OKS fon büyüklüğü 87,2 milyar TL’ye ulaştı.
Sistemin toplam fon büyüklüğü ise yüzde 62,2 oranında artarak 1 trilyon 227,2 milyar TL’ye ulaştı” formunda konuştu. Uğur Gülen, “BES’te 2024 sonu itibariyle ortalama katkı hissesinin bin 716 TL ve ortalama fon büyüklüğünün geçen yıla nazaran yüzde 50 artışla 117 bin TL düzeyine geldiğini söyleyebiliriz” dedi.
“18 yaş altı iştirakçiler büyümede lokomotif oldu”
BES’in son periyottaki büyümesinde lokomotif rolü üstlenen 18 yaş altında da büyümenin tüm süratiyle sürdüğüne dikkat çeken Uğur Gülen, “18 yaş altında 2024 başına nazaran iştirakçi sayısında yüzde 39,8 büyümeyle 1 milyon 420 bin iştirakçi sayısına ulaşılırken, mukavele sayısında yüzde 41,6 oranında büyümeyle 1 milyon 597 bin kontrata ulaşıldı” bilgisini paylaştı.
Fon büyüklüğünde ise çok daha büyük bir ivme gözlendiğini belirten Uğur Gülen, yıl başına nazaran yüzde 175,7 oranında büyümeyle devlet katkısı dahil 34,4 milyar TL’ye ulaşıldığını söyledi. 18 yaş altına BES düzenlenmesine başlanan birinci günlerden bu yana bu segmentte en çok iştirakçi sayısı 0 ve 1 yaşındaki iştirakçilere ilişkin olduğunu kaydeden Uğur Gülen, “Bu da anne-babaların çocukları doğar doğmaz onları sisteme dahil ederek gelecekleri için teminat oluşturmaya başlıyorlar. Tüm katılımcılar ortasında yaklaşık 250 bininin bu 0-1 yaş aralığında olduğunu söyleyebiliriz” değerlendirmesini paylaştı.
Devlet katkısından azamî faydalanmak isteyen katılımcılar için 2025 yılı üst limitin 93 bin 619,80 TL olduğunu anımsatan Uğur Gülen, “Bu düzeyde katkıdan faydalanmak için 312 bin 66 TL katkı hissesi yatırılması gerekir. Sisteme olan ilginin yüzde 30’luk devlet katkısı ile birlikte 2025 yılında da artarak devam etmesini bekliyoruz” dedi.
“Emeklilik yatırım fonları büyümeye devam ediyor”
Emeklilik yatırım fonlarının 2024 yılı sonu itibariyle varlık dağılımlarına bakıldığında Takasbank bilgilerine nazaran katılımcıların yüzde 56 ile en çok tercih ettiği fon tipleri olarak birinci iki sırada yüzde 30,6 hisse ile değerli madenler yer alıyor. Pay senedi fonları ise yüzde 25,5 hisse ile ikinci sıradayer alırken, üçüncü sırada ise yüzde 10,6 ile kamu iç borçlanma araçları geliyor.
Bu üç fon çeşidi, toplam varlıkların yaklaşık yüzde 67’sine denk geliyor. 2024 sonu itibariyle emeklilik yatırım fonlarının BEFAS üzerindeki toplam süreç hacminin 73,3 milyar TL’ye ulaştığını söyleyen TSB Başkanı Gülen, “BES birikimlerinin temlik gösterilme uygulamasına 3 Haziran 2024 tarihi itibariyle başlandı ve 8 Ocak 2025 tarihli Takasbank’tan alınan verilere nazaran merkezi alacağın devri fonu 209 milyon TL’ye yaklaştı. 2024 sonu itibariyle 725 kredi için toplam 161 milyon TL BES birikimi teminat olarak gösterildi. Kısmen ödeme uygulaması için de 2024 sonu itibariyle toplam 258 kontrat için evlilik ve konut alımı sebepleriyle toplam 144 milyon TL kısmi ödeme tutarı ödendi” dedi.
“Katılımcı sayısın 19,3 milyona ulaşmasını hedefliyoruz”
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) hayat bulması ile tasarrufların daha süratli halde artacağını vurgulayan Uğur Gülen, “BES’te 2025 gündeminde en öne çıkan bahis TES olarak öne çıkıyor. Birlik olarak hazırladığımız kesim model teklifinde TES, OKS’yi dönüştürecek halde, çalışana ek olarak patron katkılı ve kapsamdaki tüm çalışanların zorlayan sebepler dışında emeklilik kurallarını sağlayana kadar sistemde kalmalarını sağlayacak gerçek manada ikinci basamak olarak konumlandırıldı. BES’e yönelik 2025 yılı büyüme oranları için TES’i devreye almadan son yıllardaki oranları baz alarak bir varsayım üretmemiz gerekirse, BES için devlet katkısı dahil toplam fon büyüklüğünün OKS dahil 2,2 trilyon TL’ye, iştirakçi sayısında da OKS dahil 19,3 milyona ulaşmasını hedefliyoruz” dedi.
