Ekonomim’e konuşan AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, minimum fiyatta denetim edilemeyen değerlerle yapılan değerlendirmenin aldatıcı olduğunu söyledi. Elitaş, altının ons bedeli kaynaklı ABD’de de minimum fiyatın eridiğini, hatta Türkiye’deki değişimden daha yüksek olduğunu bildirdi.
‘Türk personeli 3 çeyrek altın, ABD çalışanı 75 çeyrek altın kaybetmiş’
AK Parti Genel Başkanvekili Elitaş, fiyat ve gelirleri altınla kıyaslamanın gerçek olmadığını söyledi. Denetim edilemeyen değerlerle yapılan hesaplamaların aldatıcı olacağını söz eden Elitaş, “Örneğin 2002 yılında ons altının fiyatı 279 dolardı, bugün 3 bin dolar civarında. ABD’de de o tarihte minimum fiyatla 86 çeyrek altın alınabilirken, bugün 10,5 altın alınabiliyor. Türkiye’de ise 2002’deki taban fiyatla 7,4 çeyrek altın alınabilirken, bugün 4,5 altın alınabiliyor. Yani Türk personeli 3 çeyrek altın ABD çalışanı 75 çeyrek altın kaybetmiş” diye konuştu.
‘İmamoğlu CHP’ni Gölge Genel Başkanı’
Siyasette yaşanan gergin ortam ekonomiyi olumsuz tesirler mi? Gerginliğin ekonomiyi ikinci plana düşürdüğü telaşları var, siz ne düşünüyorsunuz?
Hatırlayın seçimden evvel Rusya-Ukrayna Savaşı çıkmıştı. Ortadoğu ve Afrika’da da siyasi durum çok sıkıntı gittiği için, Türkiye’nin güçlü bir ülke olması ve güçlü bir başkan tarafından temsil edilmesi noktasında milletimiz kuyumcu terazisi hassasiyetiyle oyunu kullandı.
31 Mart seçimlerinde ise iktidara bir bildiri verildi ve “Bak ben sana 28 Mayıs’ta ülkeyi yönetim et imkanı verdim. Ancak yanılgı yaptığın mevzuları da düzeltmek için fırsat veriyorum” dedi. Daha evvel AK Parti’ye Cumhur İttifakı’na oy vermiş vatandaşlardan büyük bir kısmı diğer partilere oy vermemek için sandığa gitmediler. Kimi problemler vardı ki, bir nohut tanesi karda yuvarlanırken etrafındaki bütün şeyler birleşmeye başladı.
Ekonomik problemler, ekmek fiyatları, doğalgaz fiyatları, kira artış oranları hepsi birleşti ve çığ büyüklüğüne ulaştı. Bu sürecin akabinde Eylül 2024’te teşkilatlarımızla birlikte Türkiye Buluşmaları başlattık ve Meclis açılana kadar devam etti. Türkiye’nin 81 vilayetini gezdik. 31 Mart’ta sandığa gitmeyenlerin büyük kısmının tekrar AK Parti’ye yöneldiğini hissetmeye başladık.
Yürürlükteki iktisat programı ve bunun yansımalarını nasıl görüyorsunuz?
Sayın Şimşek’in tabiriyle program işliyor, vatandaşın inanması da yavaş yavaş düzelmeye başladı. Yani hane halkı dahil olmak üzere enflasyon beklentilerinde bir azalma kelam konusu. Bu gelişme de programın çalıştığını gösteriyor. Zati Sayın Özgür Özel de mahallî seçimde aldıkları oyların bir kısmının emanet olduğunu, bunu kalıcı hale getirmek istediklerini söylemişti.
Ekonomik programın tutması vatandaşın süratli formda programa dayanak vermesiyle orada bir erimenin olduğunu görüyoruz. Bu meyanda Sayın Özgür Özel’in toplumun dar gelirli bölümlerini tahrik edebilmek için popülizmlerle siyaset yapması açıkçası inandırıcılığını kaybetmeye başladı. Muhalefet partileri daha minimum fiyat konusunda kendi ortalarında uzlaşamadılar. 25 bin liradan, 35 bin liraya bir sürü sayı söylediler, sayılar havada uçuştu.
Muhalefetin ‘kırmızı kart’ yansısını nasıl değerlendiriyorsunuz?
‘CHP’de dörtlü beşli çözülme var’
Son vakitlerde Ana Muhalefet Partisi’nde farklı değişimler ortaya çıkıyor. Duyduğumuz kadarıyla bir taraftan Kemal Kılıçdaroğlu kongrenin yapılması için teşvik ederken, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri’nin cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda ön planda gözükmesi, öbür taraftan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın hem parti üzerinde tesiri teşkilatlar üzerindeki ve belediyeler üzerindeki tesiriyle birlikte ‘Cumhurbaşkanı adayımız açıklansın’ biçiminde bir noktaya hakikat girmeye başladılar. CHP dörtlü beşli, tahminen daha fazla çözülmenin var olduğunu ortaya çıkarıyor. Akabinde Özgür Özel, çok değerli bir şey açıklayacağını söyledi, beklentileri yükseltti ve cebinden, ölçeklendirilmiş bir kırmızı kart çıkardı. Bir nevi vatandaşla alay eder üzere, bu süreçte maalesef Türkiye üzerindeki okuyuşlarının gerçek olmadığını gördük.
Altın hesabı konusu da tartışılmaya başlandı.
Ücretlerin karşılığında alınabilen altın ölçüsünde bir azalma kelam konusu. Lakin denetim edilemeyen, müdahale ile dizginlenemeyen değerlerle yapılan hesaplamalar sizi yanıltır. Örneğin 2002 yılında ons altının fiyatı 279 dolardı, bugün 3 bin dolar civarında.
Hatta ABD’de de o tarihte minimum fiyatla 86 çeyrek altın alınabilirken, bugün 10,5 altın alınabiliyor. Türkiye’de ise 2002’deki 184 liralık minimum fiyatla 7,4 çeyrek altın alınabilirken, bugün 4,5 altın alınabiliyor. Yani Türk personeli 3 çeyrek altın ABD çalışanı 75 çeyrek altın kaybetmiş. Bunu ABD’de refah kaybının bizden daha fazla olduğu manasında söylemiyorum, denetim edemediğimiz iktisadi kıymetler üzerinden yapılan hesapların gerçek olmadığını belirtmek için söylüyorum. Basılabilen paraların bedeli bir anda uçabilir yahut bedelsiz hale gelebilir. Makinenin düğmesine basmakla çoğaltılma imkanı bulunan bedeller bir anda düşebilir. Ben diyorum ki danışmanlarının Sayın Özgür Özel’i uyarmaları gerekiyor, şayet uyarmıyorlarsa danışmanlarını değiştirmesi gerekir.
2024 yılı tüketici fiyatları 44,38 arttı fakat toptan eşya fiyatları yüzde 33,5 arttı. Demek ki üretici fiyatlarındaki artışın daha az olmasını, talep noksanlığından da diyebiliriz yahut üretim maliyetlerini düşürmelerinden kaynaklandığını tabir edebiliriz. Önümüzde en az 2,5 yıllık seçimsiz bir süreç var, gerçek iktisat ile ilgili adımlarımız attığımız takdirde yeniden tek haneli enflasyonlara geleceğiz diye düşünüyorum.
Üretici tarafta ne yapılması gerekiyor, zira üreticilerin de şikayetleri artıyor?
Ekonomide bir kemer sıkma olunca herkesin etkilenmesi gerekir. İktisatta bir ısınma kelam konusu. Şu anda en büyük sorun besin fiyatlarındaydı. Ama son vakitlerde besin fiyatlarındaki artış düzgün bir formda gidiyor. Lakin kira ve birtakım hizmet dallarındaki fiyat artışı enflasyona tesir ediyor. Markete gidip toplu alışveriş yapıyoruz. Birçok eserin kasadaki fiyatı ile raftaki fiyatını takip edemiyoruz. Marketler farklı fiyat uygulayabiliyor. Hatta bu hususta bir markette yapılan incelemede 457 eserin 60 adedinin kasa-raf fiyatları ortasında fark tespit edildi. Halbuki Ticaret Kanunu’na nazaran her iki fiyatın da birebir olması gerekiyor. Nihayetinde besin fiyatlarında bir olağanlaşma olduğu kanaatindeyim. Enflasyona endekslenen kira artışlarında da 2025 yılı Temmuz ayından itibaren bir stabilizasyon sağlanacağını düşünüyorum.
Cumhurbaşkanı Erdoğan vatandaşı boykota çağırdı.
Cumhurbaşkanımız boykot daveti ile “fiyatının çok yükseldiğini düşündüğünüz bir eser varsa, onun alışını erteleyin” demek istedi. Bu da bir arz talep problemi, 10 liraya satılan bir eser 15 liraya çıkınca alıcı buluyorsa, 20 liraya çıkarılıyor tekrar alıcı buluyorsa onu denetim edebilmeniz mümkün değil. Hane halkı enflasyon beklentilerinin düşmemesini; yani fiyat artışlarından korunmak için birkaç aylık gereksinimini evvelden temin ederek yapılan davranıştan kaynaklanabilir. Şayet bu davranış formu değişirse, fiyatların makul düzeyde artışına büyük katkı sağlayacaktır.
“Savunma endüstrinde artık bağımlılıktan çıktık”
Şu anda Türkiye moral motivasyonda çok düzgün bir noktada. Evvelce yurtdışında nasıl yapılmış diye bakıyorduk. Artık ben de yaparım diyenlerimiz çoğaldı. Mayın temizleme işinde gördüm. Suriye’deki mayınların haritası bile yokmuş. Sincan’da bir adam çıktı “ben bunu temizlerim” dedi. Artık müteşebbisimizde harikulâde özgüven başladı. Baykar bu işi acayip bir noktaya götürdü. TUSAŞ dayanılmaz. Savunma sanayiinde artık bağımlılıktan çıktık. Daha fazla TUSAŞ’lara, Baykar’lara muhtaçlığımız var. Bir LG, bir Samsung bir tarafta nasıl gittiyse bir Huawei teknolojide nasıl tepeye geldiyse bizde de artık bir kültür ve özgüven oluşmaya başladı. Onu yakalamamız bu noktadaki gidişimizin en kıymetli ögelerinden biri olacak.
“CHP’nin Kasım 2023 kongresinde çok duygusal bağlantılar olduğu söyleniyor”
Her ne kadar seçimsiz periyoda işaret etseniz de siyasetteki gerginlik ekonomiyi nasıl etkiliyor?
Seçimden sonra Hakkari Belediye Başkanı görevden alındı. Nitekim bunun misyondan alınacağını DEM Partililer de biliyordu, CHP de biliyordu, öbürleri de biliyordu. Esenyurt Belediye Lideri’nin ne vakit nasıl aday yapıldığı, son anda adayın değiştirildiğini ve bir ittifak sonucunda o denli olduğunu Dem Parti’nin de orada aday göstermediğini biliyoruz. Bunu sayın İmamoğlu daha iyi biliyordu. Sayın Özgür Özel Kasım 2023’te genel lider olmuş, Şubat’ın 20’sinde adaylar verilmiş, adayları tanıması mümkün değil. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı o şahısla ilgili mevzuyu çok yeterli biliyordu. Kendi başkanlığını gerçekleştirebilmek için buna istek gösterdi. Kasım 2023’teki kongrede çok duygusal alakalar olduğu söyleniyor.
Balya balya paralar gözüküyor. O paralar çok tehlikeli. Nasıl tehlikeli ‘bağış topladık’ diyorlar. Şayet bağış topladılarsa bu bağış toplayanların bankaya yatırmaları gerekir, bir heyet oluşur ve o heyet tutanak fiyat. Bunun altından nasıl kalkacaklar bilmiyorum. O sorunu hafifletebilmek için çığırtkanlık yapıyorlar. Burada Sayın Özgür Özel ne kadar bu işlere vakıf emin değilim fakat İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı bunların hepsini çok net biliyor, sonuçlarını da bildiği için fazla bağırıyor. Özgür Beyefendisi de yanında çığırtkan üzere tutuyor üzere geliyor, Sayın Özel alınmasın. Sayın Baykal CHP’nin başkanıydı, genel lideriydi ulusal biriydi.
Sayın Kılıçdaroğlu partinin genel lideri olmuştu, partiyi konsolide etmişti, çok şahsi problemleri gündeme getiriyordu. Sayın Özgür Özel bir yumuşama olağanlaşma siyaseti ile kamuoyundan takviye bulmuştu fakat gölgeler o dayanaktan rahatsız oldular. Sayın Özel’i anormalleştirmeye başladılar. Özgür Beyefendi, kendi çizdiği siyasetin zorluğunu çekiyor. Gördüğüm kadarıyla CHP’de bir hali genel lider var bir de gölge genel lider var. Şu anda Özgür Özel’in ufku da kapalı. Gölge lider CHP’nin üzerine karabulut üzere çöktüğü için CHP’nin hükmî kişiliği şu anda hiç bir şey göremiyor.
“Vatandaşın siyasete iştiraki için değişim şart”
AK Parti Büyük Kongresinde nasıl bir değişim beklemeliyiz?
Kongreler büyük bir heyecan kaynağı oluyor. Geçtiğimiz hafta Kayseri vilayet kongremizi yaptık. Vilayet Liderimizi değiştirdik. Eski vilayet liderimiz ve grubu çok hoş bir kongre hazırladı. Diğer partiler başkasının ayağının altına karpuz kabuğu koyarken, bizim partimizde, giden kişi yerine geleni omzuna alarak amaca ulaşmaya çalışıyor. Aday aşikâr olana kadar herkes birini tavsiye eder, aday muhakkak olduktan sonra herkes o adayı omuzuna alır ve maksada ulaştırmak için çalışır. Kongreler değişimdir, bütün siyasi partiler milletvekillerini yüzde 50’ye yakın değiştirirler. Bu değişim de muhtaçlık. Niçin muhtaçlık, zira aşağıdan gelenlerin önünü açabilmek için. Aksi halde 100 milletvekiliniz var gelecek periyotta birebir milletvekillerini koyuyorsanız tıpkı ölçüde milletvekili çıkarıyorsanız vatandaşın siyasete iştirakini engellemiş olursunuz. Sayın Cumhurbaşkanımız hiçbir şeyi “ben bu türlü düşünüyorum, yaptık” diye yapmaz. Yetkili konseylerle görüşür, mevzuyu âlâ bilenlerle kıymetlendirir sonra o çerçevede kanaatini oluşturur ve kamuoyuna açıklar. Sayın Cumhurbaşkanı istişareyi her vakit ön planda tutmuş, bilenlerle fikir alışverişinde bulunmuş ve o doğrultuda havuzda topladığı bilgi ve birikim sonucunda kanaat oluşturmuş bir kişidir.
“Vatandaşın elektrik ve doğalgazı ucuz”
Şu anda kur düzeyi ile ilgili şikayetler var bu ne kadar sürdürülebilir, kur rejimi ile ilgili sizin değerlendirmeniz nedir?
Maliye’nin Hazine ve Merkez Bankası’nın kura müdahalesi yok. Merkez Bankası rezerv biriktirmeye çalışıyor ve tarihinde en yüksek noktasına ulaştı. Mayıs 2023’te eksi olarak söz edilen net rezervimiz şu anda artı durumda, 130 milyar dolarlık bir gerçek kur girişi var. Kur girişinin artması ile birlikte Merkez Bankası ve Hazine giren dövizi alarak döviz fiyatlarının düşmesini engellemeye çalışıyor yani bunu daha fazla almaya kalksa o vakit da döviz yok. Onun için şu anda bir müdahale kelam konusu değil. İhracatçıların maliyetleri döviz cinsinden arttığından ötürü, firmalarımızın yurt dışında rekabet talihleri ortadan kalkıyor. Örneğin geçen sene 500 dolar olan minimum fiyat şu anda 625 dolar civarında. Yani yüzde 20 civarında artış kelam konusu. Öte yandan elektrik fiyatlarının düşük düzeyi de olumlu tesir yapabilir. Şu anda endüstride elektrik 10 sent ve bu dünyada en ucuz elektriklerden biri. Konutlardaki elektrik ve doğalgaz fiyatları da düşük. Bunları dar ve sabit gelirli insanların bütçesine bir katkı olarak düşünmek lazım.
Kaynak:Ekonomim.com
