Nagihan KALSIN
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye’nin enerjide tam bağımsız bir ülke olabilmesi için yatırım atağına hazırlanıyor. Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “Enerji Dönüşümü, Yenilenebilir Güç 2035” toplantısında 2035 yılına kadar güç dönüşümü için 108 milyar dolarlık yatırım planlandıklarını açıklamıştı.
Yeni yatırım ve reform sürecini ayrıntılarını değerlendiren Atık İdaresi ve Atıktan Güç Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, yeni periyotta en fazla yatırımın alternatif güç kaynaklarına yapılacağını söyledi. Güneş, rüzgar, biyokütle, jeotermal, hidroelektrik, hidrojen ve dalga gücüne milyarlarca dolarlık yatırımların planlandığını tabir eden Öner, Alternatif güç kaynaklarının Türkiye’yi güç bağımsızlığına taşıyacağını söyledi.
Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) RES-2024 ve YEKA GES-2024 yarış ilanlarının daha evvel Resmî Gazete’de yayınlandığı bilgisini veren Öner, “Buna nazaran toplam 800 megavat gücündeki temas kapasitesinin tahsisi gayesiyle güneş enerjisine dayalı 6 müsabaka yapılacak. GES’lerle ilgili başvurular, 27 Ocak 2025 tarihinde yapılacak. Toplam 1200 megavat gücündeki irtibat kapasitesinin tahsisi maksadıyla 5 rüzgar gücüne dayalı yarışmanın müracaatları ise 21 Ocak 2025’te yapılacak. Her iki yarışma sonucunda rüzgar ve güneşe milyarlarca dolarlık yatırım yapılacak” dedi.
120 bin megavat kurulu güce ulaşılacak
2035 yılı dahil olmak üzere her yıl en az 2 bin megavatlık YEKA ihalesi planlandığını anlatan Öner, Türkiye’nin 2035 yılında 120 bin megavatlık güneş ve rüzgâr kurulu gücüne ulaşma gayesini olduğunu anımsattı.
Öner, “Bugün 30 bin olan rüzgâr ve güneş kurulu gücü 4 katına çıkarılarak, rüzgar ve güneşte toplam 120 bin megavatlık bir kurulu güce 2035’te ulaşılması hedefleniyor ” dedi. Türkiye’de 113 adet çöp bertarafı yapan tesislerde atıkların elektriğe dönüştürüldüğünü kaydeden Öner, yıllık 1 milyon 80 bin hanenin elektrik muhtaçlığının bu formülle karşılandığını belirtti.
Bu tesislerin gelirlerini elektrik üreterek sağladıklarını anlatan Öner, “ 113 tesisin 90’ı Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’ndan (YEKDEM) faydalanıyor. Birçok tesiste YEKDEM müddeti bitmek üzere. Desteklemesi bitecek projelerin yeni bir fiyatlama sistemi ile alım garanti mühletinin 10 yıl daha uzatılması ve işletme masraflarını karşılayacak bir alım garantisi verilmesi değer arz ediyor. Aksi halde birçok firma mukavele mühleti bitmeden bertaraf işini bırakmak zorunda kalacak ” diye konuştu.
Türkiye jeotermalde Avrupa lideri
Öte yandan Türkiye’nin 1.700 megavat kurulu gücü ile jeotermal güç santrallerinde dünyada dördüncü, Avrupa’da birinci sırada olduğunu anlatan Öner, “Bugün 165 bin konutun ısıtması jeotermal güç ile yapılıyor. 2024’te 1.2 milyar dolarlık ciro elde edildi” dedi. Türkiye’nin jeotermal güç dalına bugüne kadar 5 milyar dolarlık yatırım yapıldığını belirten Öner, “Jeotermalle 700 dönüm sera alanı destekleniyor, 18 bin dönümlük tarıma dayalı ihtisas OSB projeleri yürütülüyor. Yılda 5 bin ton meyve ve zerzevat kurutma kapasitesi sağlanıyor. Bu yıl da özel bölümün jeotermale yaklaşık 1 milyar dolar yatırım yapması planlanıyor” dedi.
