Hamide HANGÜL
Türkiye zelzele gerçeğiyle son günlerde sıkça yüzleşmeye başladı. Ege’de birkaç gün evvel yaşanan 4 ve 5 büyüklüğündeki sarsıntıların akabinde gözler mümkün sarsıntının beklendiği İstanbul’a çevrilmeye başladı. Sarsıntı uzmanları, fay sınırlarında güç biriktiğine işaret ederek, 7, hatta 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntı olabileceğini belirterek, “Kentsel dönüşümde süratli yürümek lazım” uyarısı yaptı. Yüksek inşaat mühendisi, mimar ve sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki ile İstanbul’da mümkün sarsıntı riskini konuştuk.
“Yumuşak yerin olduğu yerler riskli”
İstanbul’da 1509’da, 1766’da büyük zelzelelerin meydana geldiğine işaret eden Japon sarsıntı uzmanı, “Artık sarsıntı güç biriktirdi, İstanbul’da yakın vakitte sarsıntı gelebilir” tabirlerini kullandı. Mümkün bir sarsıntı karşısında zayıf noktalara da işaret eden Japon sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki, “Avrupa Yakası’nda eski Atatürk Havalimanından sonraki Batı tarafı. Yani yumuşak yerin olduğu yerler. Avcılar, Esenyurt, kıyı bölümleri üzere. Bilhassa Avcılar tarafı. Batı tarafından yumuşak yer makûs. Anadolu Yakasındaki riskli noktalar ise Tuzla, Pendik üzere yerler. Oralar da genel olarak yumuşak yer. İstanbul’da mümkün bir sarsıntı 7 ve 7’nin üzerinde 7,5 üzere olabilir. O nedenle İstanbul’da kentsel dönüşüm kaide. Kentsel dönüşümde de süratli yürümek lazım” ikazında bulundu.
“Ruhsatsız yapılar risk taşıyor”
Depreme karşı sağlam yapılar için kentsel dönüşümün yanı sıra bina güçlendirmenin de kullanılabileceğini vurgulayan Yoshinori Moriwaki, ruhsatsız yapıların da büyük risk taşıdığının altını çizerek, “Maalesef müsaadesiz yapılar var. Bu binalar kesinlikle kentsel dönüşüme girmeli. 21 milyon yapı stoku varsa, bunun bir kısmı ruhsatsız yapılar. Bu büyük bir düşünce. Sarsıntı riski varsa bina çok kıymetli. Japonya’da kentsel dönüşüme itiraz edilmiyor. Zira bu herkesin hayatını ilgilendiren bir konu” diye konuştu.
“Belediyelere de tekliflerde bulunuyorum”
İstanbul’da kimi belediyelere sarsıntıya karşı inançlı yapılar konusunda tekliflerde de bulunduğuna işaret eden Yoshinori Moriwaki, Tuzla, Sancaktepe, Esenler üzere yerlerin bunların ortasında olduğunu söyledi. Kendisinin de Tuzla’da yaşadığını açıklayan Moriwaki, “Tuzla’da iki katlı bir meskende yaşıyorum. Zelzele testi yaptırdık. Orası da yumuşak yer. Lakin Japonya’da da yumuşak taban çok var. O nedenle ona nazaran bina yapılması gerekiyor. Binalar düzgün yapıldığı sürece eza yok. Türkiye’de jeoloji, jeofizik, sismoloji üzere bahislerde teklifler de veriyorum” dedi.
“Çocuklara hayat üçgeni öğretilmeli”
1999 Marmara Sarsıntısı sonrası Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara’nın, “Deprem değil, bina öldürür” kelamlarına işaret eden Yoshinori Moriwaki, “Binalar sağlam olduğu vakit kahır yok” dedi. Sarsıntı gerçeği karşısında çocukların bilinçlendirilmesine yönelik eğitimin de çok kıymetli olduğunun altını çizen Yoshinori Moriwaki, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Ne kadar çökse de bir hayat üçgeni oluşuyor. O nedenle su, şişe, düşük, bir küçük çikolata ve tuz bir poşet içinde hazır olmalı ömür üçgeninde. Çocuklara da bu öğretilmeli. Bilhassa çocuklara bu eğitim verilmeli.”
