Bilim insanları, ömrü destekleyebilecek ve çok da uzağımızda olmayan, yeni bir ötegezegen keşfetmiş olabileceklerini düşünüyor. HD 20794 d ismi verilen bu gezegen, yalnızca 20 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Bu gezegen, kendi gezegenimizin kütlesinin altı katı bir kütleye sahip ve yıldızının yaşanabilir bölgesinde yörüngede dönüyor. Lakin bilim insanları gezegen hakkında hala birtakım bilinmeyenlerin olduğunu belirtiyor.
HD 20794 d’nin ne kadar yaşanabilir olduğunun belirlenmesi konusundaki en büyük zorluk, yörüngesinden kaynaklanıyor. Dünyamızın Güneş etrafındaki neredeyse dairesel olan yörüngesinin bilakis, bu ötegezegen eliptik bir yörüngeye sahip olduğu için yıldızından uzaklığında kayda paha değişiklikler yaşanıyor. Bu değişim, çok sıcaklık dalgalanmalarına neden olabilir ve bu da şartları bildiğimiz formuyla ömür için istikrarsız hale getirebilir.
Bilim insanları bunun gezegenin iklimini nasıl etkilediğini ve sıvı suyun yüzeyinde bulunabilme ihtimallerini hala inceliyor. Sıvı su olmadan, bu ötegezegenin bildiğimiz biçimiyle hayatı destekleme ihtimali çok düşük olacaktır lakin şimdi suyun varlığını (veya yokluğunu) doğrulamaktan çok uzağız.
HD 20794 d, yıllar süren titiz araştırmalar sonucunda keşfedildi. Gezegenin keşfini detaylarıyla anlatan yeni makaleye nazaran, Dr. Michael Cretignier, Şili’nin La Silla Gözlemevi’nden arşivlenmiş dataları incelerken 2022’de gezegenin varlığına dair birinci sefer zayıf bir sinyal tespit etti. Sinyal tespit hudutlarına çok yakın olduğundan ötürü, gezegeni doğrulamak için memleketler arası bir araştırmacı takımının yirmi yıllık müşahede bilgilerini tahlil etmesi gerekti. Eforları sonunda bu ilgi alımlı gezegenin varlığını doğruladı. Bu doğrulamanın akabinde gezegen, nispi olarak Dünya’ya yakın olması sebebiyle hayatı destekleyebilecek bir ötegezegen arayışında en değerli adaya dönüştü.
Sadece 20 ışık yılı uzaklığıyla, bu gezegen bilinen en yakın Dünya gibisi ötegezegenlerden biri. Bu, onu ötegezegen atmosferlerini incelemeyi amaçlayan gelecekteki uzay vazifeleri için birincil aday haline getiriyor. Bilim insanları, yaklaşan uzay misyonlarında fırlatılacak olanlar üzere gelişmiş teleskopların gezegenin direkt manzaralarını yakalayabileceğini ve biyolojik imzaları (yaşamın varlığını gösteren kimyasal işaretler) tespit edebileceğini umuyor.
Elbette bu noktada, bu yakınlığın nispi olduğunu bir kere daha vurgulamamızda yarar var. 20 ışık yılı, kozmik boyutta çok uzak olmasa da, hala ışığın 20 yıl boyunca seyahat ederek ulaştığı bir uzaklık manasına geliyor. Işığın saniyede yaklaşık 300.000 km yahut saatte yaklaşık 1 milyar kilometre süratle seyahat ettiği ve insanlık olarak ulaşabildiğimiz azamî suratın bunun karşısında ne kadar düşük olduğu düşünülürse, bu arayı bizler için hala epeyce uzak olarak tanımlamak bile cömert olacaktır.
Araştırmacılar, HD 20794 d’nin ötegezegen keşifleri için kıymetli bir test olayı olabileceğini söylüyor. Bilim insanları, bu gezegenin atmosferini, bileşimini ve iklimini inceleyerek potansiyel olarak yaşanabilir gezegenleri belirleme prosedürlerini geliştirebilirler.
