Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı kapsamındaki projeler hayata geçmeye başladı. Bu kapsamda çeşitli Bakanlıkların da katkılarıyla Ulusal Döngüsel İktisat Hareket Planı hazırlandı ve yeşil dönüşüm alanında 2028 sonuna kadar atılacak adımlar planlandı.
Bu kapsamda, bilhassa atık dönüşümünün hızlanması konusuna yük verilecek. Teknolojik eserlerin süratli çöp olmasının önüne geçilmesi, dijital eser hazırlığı, geri dönüşüme teşvik sağlanması, tek kullanımlık eserlerin yine kullanımı üzere çeşitli hususlarda gayeler belirlendi.
Öncelik verilecek sektörler
Yeşil Mutabakat Hareket Planı’yla, bilhassa çevresel tesirleri fazla olan elektronik ve bilgi ve bağlantı teknolojileri, batarya ve araçlar, ambalaj, plastik, dokuma, inşaat ve bina, besin ve biyokütle üzere kesimlere öncelik verilecek.
Ürün tasarımı ve üretim süreçleri, eserlerin tüketimi, atık idaresi ve ikincil ham unsurların kullanımı üzere eserlerin tüm hayat döngüsünü kapsayacak 6 stratejik gaye, 23 hedef ve 55 hareket belirlendi.
Yeni döngüsel girişimler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinatörlüğünde daha “döngüsel ürünler”in üretiminin teşvik edilmesi planlanıyor.
Avrupa Birliği’nin (AB) eko-tasarım ile ilgili tüzüğü kapsamında oluşturulacak yeni yasal çerçeveyle çeşitli yönetmelik revizyonları yapılacak.
Ticaret Bakanlığı da yeni döngüsel teşebbüsleri için gerekli altyapıları hazırlayacak. Yeşil dönüşümün tesirlerinin kamu alımlarında da öne çıkması bekleniyor. Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanlığı “yeşil kamu satın alım strateji ve kriterleri”ni belirleyecek.
Dijital eser pasaportu hazırlığı yapılıyor
Ürünlerin hayat döngülerini, geri dönüştürülmüş gereç içeriği ve öteki dataları içerecek dijital eser pasaportu uygulamasına yönelik yasal çerçeve ve altyapı oluşturulacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncelikli sektörlerin üretim, tüketim ve atık idaresini kapsayan “döngüselliği” artırma gayesiyle teşvik sistemleri geliştirecek.
Ulusal ve memleketler arası AR-GE, teknoloji, inovasyon takviye program projelerinin geliştirilmesi hedefiyle öncelikli dallar özelinde KOBİ’ler ve teknoloji geliştiren yeni teşebbüslere yönelik döngüsel iktisada geçiş takviye programlarının hazırlanması planlanıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) da döngüsel iktisat modellerinin yaygınlaşmasına yönelik teşvik modellerini kurgulayarak, faiz oranı düzenlemeleri yapması bekleniyor.
Tek kullanımlık eserler için çeşitli önlemler uygulanacak
Atık getirme merkezlerinin fonksiyonelliğinin ve erişilebilirliğinin artırılması da hedefleniyor.
Bu kapsamda ilgili bakanlıklar ve belediyeler işbirliği yapacak. Vilayet seviyesinde dijital atık getirme merkezi harita altyapısı oluşturulması, atık getirme merkezi sayısının artırılması, yine kullanım fonksiyonu entegre edilmiş atık getirme merkezlerinin oluşturulması amaçlar ortasında bulunuyor.
Bazı tek kullanımlık eserler özelinde çeşitli önlemlerin uygulanması planlanıyor. Tekrar kullanım fonksiyonuyla atık getirme merkezlerine ikinci el satış mağazası, takas merkezi, tamir atölyesi üzere ünitelerin entegrasyonu yapılacak. Böylelikle, telefondan bilgisayara kadar teknolojik eserlerin süratli “çöp” olmasının önüne geçilecek.
Son devirde ağır olarak gündeme gelen atık bataryaların idaresine ait de AB tüzüğüne uygun çerçeve belirlenmesi planlanıyor.
Ömrünü tamamlamış araçlardan ambalaj atıklarının denetimine, dokumacılıkta üretimden tüketime döngüselliğin sağlanmasından besin bankacılığına yönelik altyapının oluşturulmasına kadar adımlarda da çalışmalar yapılacak.