Aldatıcı reklam yahut haksız ticari uygulamalar nedeniyle 2024 yılında 277 milyon liranın üzerinde para cezası uygulayan Reklam Şurası’nın 16 Ocak 2025 tarihinde gerçekleştirilen 353 sayılı 2025 yılının birinci toplantısında, tüketicileri aldatan, yanıltan, deneyim ve bilgi eksikliklerini istismar eden reklamlar ile haksız ticari uygulamalar incelendi.
Reklam Heyeti’nin bu ayki toplantısında görüşülen 209 adet evraktan 189’unun mevzuata karşıt olduğu tespit edildi. Kelam konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında 1 belge hakkında tedbiren durdurma kararı ve 188 belge hakkında reklam durdurma cezaları ile birlikte, toplam 29 milyon 136 bin 384 lira idari para cezası ve muhalif bulunan evraklardan 10’una tüketici mağduriyetlerinin önlenmesine ismine erişim mahzuru idari önleminin uygulanmasına karar verildi.
Toplantıda finansal piyasalar öne çıktı
Reklam Kurulu toplantıda tüketicilerin etrafa ait hassasiyetlerinin istismar edilmesinin engellenmesi maksadıyla bankacılık bölümünde etrafa ait beyanlarının kullanımına yönelik incelemeler gerçekleştirildi. Yapılan incelemede, güç kimlik dokümanı bulunan konutlara özel “yeşil konut kredisi” ve elektrikli ve hibrit araçlara özel “yeşil taşıt kredisi” üzere kredi reklamlarında ana vaadin açık ve anlaşılır biçimde belirtilmesi gerektiği, fakat reklamlarda faiz oranı yahut fiyat muafiyeti üzere avantajlardan bahsedildiği ancak bu avantajlara dair kâfi bilgilendirmenin yapılmadığı tespit edildi. Ayrıyeten, etrafa ve tabiata hassaslığa ait olarak “cazip” ve “uygun” faiz oranı yahut fiyat muafiyetinden bahsedilmesine karşın uygulamada standart kredilerden bir farklılığın olmadığı ve son olarak gerçekleştirilen çevresel aksiyonların gerçekte olduğundan daha fazla tesir yarattığı istikametinde izlenim oluşturulduğu konuları tespit edildi.
Bu kapsamda, bahsi geçen karşıtlıkları içeren reklamlarla ilgili olarak, 10 banka hakkında reklamların “durdurulması cezası” uygulanmasına, ayrıyeten finansal piyasalara ait birlik ve sivil toplum kuruluşlarına dağıtımlı yazı ile bilgilendirme yapılmasına karar verildi.
“Tüketicilerin Eksiksiz ve Hakikat Bilgilendirilmesi”
Finansal mukavelelere taraf olan tüketicilerin en uygun kredi teklifini seçebilmesi ve dalda adil rekabetin sağlanabilmesi için kredi reklamlarında faiz ve kar hissesi dışında tüm fiyat, komite ve masraflar da belirtilmesi ve kredinin toplam maliyetini ve yıllık maliyet oranını gösteren bilgiler, reklamın ana bildirisinde yer almalıdır. Bu kapsamda Reklam Kurulu tarafından bir finansman şirketinin araç kampanyası reklamında, faiz oranlı kredinin kaidesi olarak alınan iştirak fiyatının ana iletide yer almadığını ve bu fiyatın dahil olduğu yıllık maliyet oranı bilgisinin verilmediğini tespit edildi. Böylece tüketicilerden kredinin gerçek maliyetinin gizlendiği belirlendi. Bu münasebetlerle kelam konusu reklamların durdurulmasına karar verildi.