Küresel piyasalarda geçen hafta ABD’de açıklanan enflasyon bilgilerinden alınan olumlu sinyaller ile bilanço açıklayan bankaların beklentilerin üzerinde kar açıklaması sonrası müspet seyir öne çıkarken, gelecek hafta gözler yurt içinde açıklanacak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararına çevrildi.
Dünya genelinde enflasyon-resesyon ikilemi devam ederken, ABD Merkez Bankasının (Fed) para siyaseti kararlarında dikkatle izlediği çekirdek enflasyondaki yavaşlama, bankanın faiz indirimlerinde beklenildiği kadar katı olmayabileceği beklentilerini canlandırdı.
Trump misyonu devralıyor
ABD’de 20 Ocak’ta başkanlık misyonunu devralacak olan Donald Trump’ın siyasetlerinin global ticarete mümkün tesirlerine dair belirsizlikler, piyasalarda istikamet belirleyici faktör olmaya devam ederken, makroekonomik bilgilerden gelen sinyaller, Trump idaresi ile Fed ortasında siyaset uyumsuzluğu yaşanacağına ait kaygıları bir nebze hafifletti.
Trump’ın kabine adayları için Senato’da onay oturumları sürerken, Trump’ın Hazine Bakanlığına Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent’i aday göstermesi, ülke iktisadı ve piyasalar için olumlu yorumlandı.
Bessent’in, ABD’yi yeni “Altın Çağ”a taşımasına yardımcı olacağını kaydeden Trump, ülkenin rekabet gücünü artırmak, adil olmayan ticaret dengesizliklerini ortadan kaldırmak ve büyümeyi önceliklendiren iktisat inşa etmek için siyasetlerini destekleyeceğini aktardı.
ABD Senatosu Finans Komitesi’ndeki onay oturumunda konuşan Bessent, büyüme yanlısı düzenleyici siyasetler uygulayıp vergileri azaltarak ve güç üretimini özgür bırakarak ABD iktisadını harekete geçireceklerini vurguladı.
Fed yetkililerinin açıklamaları
Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, enflasyonun beklendiği üzere düşmesi durumunda bankanın bu yılın birinci yarısında faizi tekrar düşürebileceğini söyledi.
Enflasyon dataları düzgün geldiği yahut bu yolda devam ettiği sürece, faiz indirimlerinin piyasaların fiyatladığından daha erken gerçekleşebileceğini kaydeden Waller, dataların uygun olması durumunda bu yıl faizi 3-4 kere düşürebileceklerini, bilgiler tesir yapmazsa bu sayının 2’ye hatta 1’e düşebileceğini belirtti.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de iş gücü piyasasındaki yavaşlamadan daha az tasa duymaya başladığını, bu görüşün Fed’in faiz indirimlerinde sabırlı yaklaşımını destekleyebileceğini anlattı.
Geçen yılın ortalarında işsizlik oranının gitgide yükseldiği bir periyot yaşandığını anımsatan Goolsbee, genel olarak geniş iş gücü piyasası göstergeleri sepetinde daha az bozulma gördüğünü söz etti.
Bej Kitap yayımlandı
Öte yandan, Fed’in ABD ekonomisindeki mevcut duruma ait değerlendirmelerin yer aldığı “Bej Kitap” raporunun ocak sayısında, ekonomik faaliyetin geçen yıl kasım sonu ve aralık ayında “hafif ila ılımlı” seviyede arttığı belirtildi.
Bankanın raporunda, “2025 yılının görünümü konusunda optimist olanların sayısı, karamsar olanlardan fazlaydı lakin kimi bölgelerde göç ve tarife siyasetlerindeki değişikliklerin ekonomiyi olumsuz etkileyebileceği istikametindeki tasalar lisana getirildi.” sözleri yer alırken, fiyatların da genel olarak mütevazı biçimde arttığı kaydedildi.
IMF’nin Dünya Ekonomik Görünüm Raporu güncellendi
Bu ortada Milletlerarası Para Fonu (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nu güncelledi. Raporda, global büyümenin hem 2025 hem de 2026’da yüzde 3,3 olacağı ve tarihî (2000-19) ortalama olan yüzde 3,7’nin altında kalacağı öngörüldü.
ABD iktisadına ait büyüme beklentisinin 2025 yılı için yüzde 2,2’den 2,7’ye yükseltildiği belirtilen raporda, ülke iktisadının gelecek yıla ait büyüme iddiasının ise yüzde 2’den 2,1’e çıkarıldığı kaydedildi.
Hafta boyunca yatırımcıların odağında bulunan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık 2024’te aylık bazda yüzde 0,4, yıllık bazda yüzde 2,9 ile beklentilere paralel arttı.
TÜFE, aylık bazda geçen yıl mart ayından bu yana en yüksek artışını kaydederken, çekirdek enflasyonda aylık bazda Haziran 2024’ten, yıllık bazda Temmuz 2024’ten bu yana birinci kere yavaşlama görüldü.
Enflasyon dataları sonrasında para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in bu yılın birinci yarısında faiz indirimine gidebileceğine dair beklentiler yine güçlenirken, bankanın yüzde 51 ihtimalle birinci faiz indirimine mayısta gideceği fiyatlanıyor.
ABD’de sanayi üretimi, Aralık 2024’te yüzde 0,9 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Ülkede kapasite kullanım oranı da tıpkı devirde 0,6 puan artışla yüzde 77,6’ya yükseldi.
ABD’de fiyatlamalar
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta yüzde 4,80’i aşarak Kasım 2023’ten bu yana en yüksek düzeylerini gören ABD’nin 10 yıl vadeli hazine tahvili faizi, yüzde 4,62 düzeyinde dengelendi.
Altının ons fiyatı haftalık bazda yüzde 0,4 yükselişle 2 bin 703 dolardan alıcı buldu.
Dolar endeksi geride kalan haftada, 110,2 ile Kasım 2022’den bu yana en yüksek düzeyini görmesinin akabinde bu düzeylerden gerileyerek 109,7’de dengelendi.
Brent petrol haftalık bazda yüzde 0,9 artarak 79,9 dolardan süreç görürken, Orta Doğu’da ateşkes sağlandığına yönelik haber akışı, fiyatlar üzerinde tesirli oluyor.
New York borsası olumlu seyretti
ABD’de büyük bankaların beklenenden güzel finansal sonuçları ile çekirdek enflasyonun yavaşladığına dair işaretler, yatırımcıların risk iştahını artırdı.
Büyük teknoloji şirketlerinin paylarındaki artış endekslerdeki yükselişe öncülük ederken, geçen hafta Tesla’nın payları yüzde 8’in üzerinde, Amazon’un payları yüzde 3,20 bedel kazandı. Alphabet’in payları yüzde 2,27, Microsoft’un payları yüzde 2,41 ve Nvidia’nın payları yüzde 1,32 yükseldi.
Bu gelişmelerle haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 2,91, Nasdaq endeksi yüzde 2,85 ve Dow Jones endeksi yüzde 3,69 paha kazandı.
Pazartesi tüketici enflasyon beklentisi ve federal bütçe istikrarı, salı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), çarşamba Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Fed’in Bej Kitap Raporu, perşembe haftalık işsizlik maaşı müracaatları, perakende satışlar, cuma inşaat müsaadeleri, konut başlangıçları, kapasite kullanım oranı ve sanayi üretimi bilgileri takip edilecek.
Ayrıca ABD borsaları, pazartesi günü Martin Luther King günü münasebetiyle sürece kapalı olacak.
Avrupa borsalarında yükseliş görüldü
Avrupa borsalarında geçen hafta olumlu seyir öne çıkarken, yeni haftada Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’in yapacağı konuşmalar yakından takip edilecek.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyesi Mario Centeno, Avro Bölgesi’nde enflasyonun denetim altına alınmasıyla faizin yüzde 2’ye düşebileceğini söyledi.
Bölgede geçen hafta açıklanan datalara nazaran, Avro Bölgesi’nde TÜFE aralık ayında yıllık bazda yüzde 2,4’e çıkarken, sanayi üretimi kasımda bir evvelki aya nazaran yüzde 0,2 arttı.
Almanya’da da TÜFE aylık bazda yüzde 0,5 artışla beklentilerin üzerinde, yıllık bazda ise yüzde 2,6 yükselişle beklentilere paralel gerçekleşti.
Ayrıca Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis), Alman iktisadına ait 2024’ü kapsayan öncü büyüme datalarını açıkladı.
Buna nazaran, Almanya’da mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), geçen yılın son çeyreğinde bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,1 daralırken, 2024 yılının tamamında ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 0,2 geriledi. Böylelikle Almanya iktisadında 2023’teki yüzde 0,3’lük düşüşün akabinde 2024’te de daralma görüldü.
İngiltere iktisadında datalar izlendi
Öte yandan İngiltere iktisadı, 2024’ün kasım ayında yüzde 0,1 ile beklentilerin altında büyüme kaydederken, ülkede sanayi üretimi kasımda aylık bazda yüzde 0,4 düşüş ve yıllık bazda yüzde 1,8 azalış kaydetti.
Bununla birlikte İngiltere Merkez Bankası (BoE) Para Politikası Kurulu üyesi Alan Taylor, İngiltere ekonomisindeki zayıflama belirtilerine dikkati çekerek faiz oranlarının düşürülmesi gerektiğini söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 3,11, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,75, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,55 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 3,36 yükseldi.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da ÜFE, salı Almanya’da Zew Beklenti Endeksi, çarşamba Avro Bölgesi’nde ECB Başkanı Lagarde’in konuşması, perşembe Avro Bölgesi’nde Tüketici İtimat Endeksi, cuma Almanya ve Avro Bölgesi’nde Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) imalat ve hizmet kesimi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Avro Bölgesi’nde ECB Başkanı Lagarde’in konuşması takip edilecek.
Asya borsaları Japonya hariç yükseldi
Asya tarafında ise ABD’deki haber akışı ve bölge genelinde açıklanan makroekonomik datalardan alınan sinyallerle Japonya hariç alış yüklü bir seyir izlendi.
Trump’ın misyonu devralmasıyla başta Çin olmak üzere bölge genelindeki ülkelerle sorun yaşayabileceği kaygıları varlığını muhafazaya devam ediyor.
Japonya Merkez Bankası Lider Yardımcısı Ryozo Himino’nun, gelecek hafta bankanın faizleri artırmayı değerlendireceğini belirtmesinin akabinde ülkenin para ünitesi yen, dolara karşı 15 en önemli para ünitesi ortasında en güzel performansı gösterdi.
Dolar/yen paritesi haftalık bazda yüzde 1,05 gerileyerek 156,2 düzeyinde süreç gördü.
Güney Kore Merkez Bankası ise ülkede ekonomik büyümenin canlanması için daha fazla faiz indirimi yapma tarafındaki baskılara karşın faizi yüzde 3’te sabit tuttu. Faiz kararı sonrası bankadan yapılan açıklamada, son vakitlerde artan beklenmedik siyasi riskler nedeniyle döviz kurlarının oynaklığının arttığı belirtildi.
Çin’de datalar öne çıktı
Bölgenin kıymetli iktisadı Çin’de açıklanan makroekonomik datalar öne çıktı. Buna nazaran, Çin iktisadı 2024’te yüzde 5 ile beklentilerin üzerinde büyürken, ülkede sanayi üretimi aralık ayında yıllık bazda yüzde 6,2 artış kaydederek kestirimleri aştı.
Ayrıca Çin’de aralık ayında yıllık perakende satışlar da yüzde 3,7 ile öngörülerin üzerinde arttı.
Bölgede perşembe günü açıklanan datalara nazaran, Japonya’da aralık ayında ÜFE yıllık bazda yüzde 3,8 ile beklentilere paralel artarken, aylık bazda yüzde 0,3 ile iddiaların altında yükseldi.
Bu gelişmelerle geçen hafta Hong Kong’da Hang Seng Endeksi yüzde 2,73, Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 2,31 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,31 yükselirken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,89 kıymet kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Japonya’da sanayi üretimi, perşembe Japonya’da dış ticaret istikrarı, cuma Japonya Merkez Bankası (BoJ) para siyaseti kararları ve enflasyon bilgileri takip edilecek.
Yurt içinde gözler TCMB’nin faiz kararında
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,68 kıymet kazanarak 9.977,94 puandan tamamlarken, gözler gelecek hafta TCMB’nin açıklayacağı faiz kararına çevrildi.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, ocak ayında TCMB’nin siyaset faizini 250 baz puan indirerek yüzde 45’e çekmesini bekliyor.
AA Finans’ın TCMB’nin 23 Ocak Perşembe günü yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına yönelik beklenti anketi, 17 ekonomistin iştirakiyle sonuçlandı.
Ekonomistlerin 2025 yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 30 oldu.
Geçen ay gerçekleştirilen PPK toplantısında, siyaset faizi 250 baz puan indirilerek yüzde 50’den yüzde 47,50’ye düşürülmüştü.
Öte yandan Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 35,4620’den kapattı.
Yurt içinde gelecek hafta salı konut satışları, perşembe TCMB faiz kararı, Tüketici İnanç Endeksi, cuma Moody’s’in Türkiye kredi notu kıymetlendirme raporu takip edilecek.