Dava konusu olayda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde ilan edilen Doçent kadrosuna iki aday müracaat etmiştir. İlgili üniversite yapılan kıymetlendirme sonrası, akademik faaliyet puanı daha düşük olan adayın ataması yapılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi, bahis hakkında verdiği kararda davacının öteki adaya nazaran puanının çok daha fazla olduğu gerekçesiyle atama sürecinin iptaline karar vermiştir.
Bölge yönetim mahkemesi; bir üniversitenin doçent kadrosuna atama yaparken akademik gereksinim ve öncelikleri doğrultusunda tercihte bulunulmasının takdir yetkisi kapsamında olduğu, bu takdir yetkisinin hizmet gerekleri gözetilmeksizin kullanıldığı ortaya konulmadıkça üniversitenin takdir yetkisini muhakkak bir istikamette kullanması için yargı kararıyla zorlanamayacağı gerekçesiyle birinci derece mahkemesinin kararının iptaline karar vermiştir.
Danıştay Sekizinci Dairesi ise öğretim üyeliğine başvuran adayların müracaat alanlarıyla ilgili olarak “Ankara Üniversitesi Öğretim Üyeliği Takımlarına Atama ve Yükseltme Taban Koşullarında” yer alan taban kriterleri sağlaması gerektiği ve anılan düzenlemede yer alan”Değerlendirmede Kullanılacak Puanlar” kısmında makale, kitap, atıf ,lisansüstü tezlerde danışmanlık, bilimsel araştırma projesi üzere başlıklar altında adayların sağlaması gereken puanlara yer verildiği dikkate alındığında doçentlik takımına yapılacak atamalarda adayların puan üstünlüklerinin dikkate alınmayacağından kelam edilemeyeceğine dikkat çekerek Bölge Yönetim Mahkemesinin kararının iptaline karar vermiştir.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/6091
Karar No : 2024/4224
TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge Yönetim Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kayseri Şehir Hastanesinde …yan kol uzmanı olarak misyon yapan davacı tarafından, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi … Ana Bilim Kısmı … bilim kolunda ilan edilen doçentlik takımına yaptığı atanma talebinin uygun bulunmamasına dair … tarih ve… sayılı sürecin iptali ile süreç nedeniyle mahrum kaldığı mali ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi kararının özeti: … Yönetim Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; evrakta yer alan bilgi ve evraklar ile eksper raporu dikkate alınarak; davalı üniversitenin Tıp Fakültesi … Anabilim Kolu … bilim kısmında ilan edilen doçentlik takımına başvuran davacı ve müdahilin kelam konusu takıma atanmak için mevzuatta aranan tüm kuralları taşıdığı, müracaat belgesinde sundukları yapıtlarının kâfi nitelik ve nicelikte olduğu görülmüş ve davacının puanının müdahilin puanından çok daha fazla olduğu, bu bağlamda kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından kelam konusu takıma davacının atamasının yapılmasının gerektiği gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline, davacının süreç nedeniyle yoksun kaldığı nakdî haklarının davanın açıldığı 19/11/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine ve özlük haklarının verilmesine karar verilmiştir.
Bölge Yönetim Mahkemesi kararının özeti: Bir üniversitenin doçent kadrosuna atama yaparken akademik gereksinim ve öncelikleri doğrultusunda tercihte bulunulmasının takdir yetkisi kapsamında olduğu, bu takdir yetkisinin hizmet gerekleri gözetilmeksizin kullanıldığı ortaya konulmadıkça üniversitenin takdir yetkisini aşikâr bir istikamette kullanması için yargı kararıyla zorlanamayacağı, davalı üniversitenin Tıp Fakültesi….Anabilim Kolu … Bilim Kısmında ilan edilen doçentlik takımına başvuran davacı ve müdahilin kelam konusu takıma atanmak için mevzuatta aranan tüm kaideleri sağladıkları, müracaat belgesinde sundukları yapıtlarının kâfi nitelik ve nicelikte olduğu, puanın atanmada tek ölçüt olmadığı, davalı Üniversitenin kendi akademik gereksinim ve önceliklerini gözeterek doçentlik takımına atama yaptığı, münasebetiyle takdir yetkisinin hizmet gerekleri gözetilerek kullanıldığı anlaşıldığından dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılarak davalı idarece yapılan istinaf müracaatlarının kabulüne, müracaata bahis mahkeme kararının kaldırılmasına; davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN SAVLARI : Davacı tarafından, yönetimin takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, bu yetkinin kamu faydası ve hizmet gerekleri kapsamında kullanılması gerektiği, Mahkemelerce uzman raporunun teknik kısmının temel alınması gerektiği; davalı yanında müdahil tarafından ise, Danıştay İçtihadı Birleştirme Şurası’nın 03/02/2023 gün ve E:2021/4, K:2023/1 sayılı kararı uyarınca vekalet fiyatına hükmedilmesi gerektiğinden kararın vekalet fiyatı tarafından bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı yanında müdahil tarafından; istemin reddi gerektiği savunulmuş; davalı yönetim tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN FİKRİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY :
Dava; Kayseri Şehir Hastanesinde … yan kol uzmanı olarak vazife yapan davacı tarafından, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi … Ana Bilim Kolu … bilim kısmında ilan edilen doçentlik takımına yaptığı atanma talebinin uygun bulunmamasına dair … tarih ve… sayılı sürecin iptali ile süreç nedeniyle mahrum kaldığı mali ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun”Doçentlik ve atama” başlıklı 24. hususunun (d) fıkrasında, “Yükseköğretim kurumları, doçent kadrosuna atama için, doçentlik unvanına sahip olmanın yanında Yükseköğretim Konseyinin onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak hedefine yönelik olarak, bilim yahut sanat disiplinleri ortasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek şartlar belirleyebilirler. Yükseköğretim kurumlarının belirlediği ek şartlar ortasında kelamlı imtihanın yer alması halinde bu imtihan Üniversitelerarası Şura tarafından oluşturulacak heyetlerce yapılır.” kararı, (e) fıkrasında, “Doçentlik unvanına sahip olanlar yükseköğretim kurumları tarafından ilan edilen doçent kadrolarına başvurur. Doçent takımına başvuran adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından, varsa biri ilgili ünite yöneticisi, en az biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edilir. Bu profesörler her aday için farklı başka olmak üzere birer rapor müellifler ve takıma atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü idare konseyinin bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar.” kararı düzenlenmiş, birebir Kanunun 65. unsurunda ise, bu kanun kapsamındaki yükseköğretim kurumlarında doktor öğretim üyeliğine, doçentlik ve profesörlüğe yükseltilme ve atanma işlemlerinin Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
12/06/2018 tarih ve 30449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nin “Atanma şartı” başlıklı 8. hususunda, “(1) Doçent kadrolarına atanabilmek için, 2547 sayılı Kanunun 24 üncü hususu uyarınca doçentlik unvanını almış bulunmak yahut yurt dışında alınan doçentlik unvanının, 2547 sayılı Kanunun 27 nci unsuru mucibince Üniversitelerarası Konsey tarafından Türkiye’de geçerli sayılmış olması gereklidir. (2) Yükseköğretim kurumlarının 2547 sayılı Kanunun 24 üncü hususu uyarınca doçent kadrolarına atama için belirlediği ek şartlar ortasında kelamlı imtihanın yer alması halinde Üniversitelerarası Heyet tarafından oluşturulacak heyetler tarafından yapılacak bu imtihanda başarılı olmak gereklidir. Fakat kelamlı imtihan sonucunda doçentlik unvanını kazananlar için ek şart olarak kelamlı imtihandan başarılı olma koşulu getirilemez.” düzenlemesine, “İlan ve başvuru” başlıklı 9. hususunda, “(1) Bir üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsündeki açık bulunan doçent kadroları, Resmi Gazete’de ve üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsünün internet ana sayfasında rektörlükçe ilan edilerek duyurulur. Bu ilanda adaylara on beş günden az olmamak üzere müracaat mühleti tanınır ve son müracaat tarihi
belirtilir. (2) Adaylar özgeçmişlerini, bilimsel çalışma ve yayınlarını kapsayan bir belgeyi dört nüsha olarak, ilanda belirtilen müddet içerisinde rektörlüğe teslim eder.” düzenlemesine, “Atama süreci” başlıklı 11. unsurunda ise, “(1) Rektör, ilan edilen doçent kadrosuna başvuran adayların durumlarının incelenmesi için en az biri öteki üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere adayın başvurduğu bilim alanı ile ilgili olan üç profesörü, ilana son müracaat tarihinden itibaren on beş gün içinde, kelamlı imtihanın yapılması halinde ise kelamlı imtihanların bitiş tarihinden itibaren on beş gün içinde tespit eder. İlan edilen takımın bulunduğu ünitenin kısım liderinin profesör olması halinde, tespit edilecek üç profesörden birinin bölüm başkanı olması zorunludur. (2) Rektör, aday yahut adayların özgeçmişlerini, bilimsel çalışma ve yayınlarını kapsayan evrakları bu profesörlere göndererek ferdî raporlarını bir ay içinde bildirmelerini ister. Bu profesörler aday yahut adaylar hakkında farklı başka tercih ve görüşlerini rektöre bildirir. (3) Belge inceleme sonuçlarının bir ay içinde gelmemesi halinde tıpkı adapla tespit edilen öteki profesörlere belgeler incelenmesi için gönderilir. (4) Rektör evrak inceleme sonuçlarına dayanarak, üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü idare heyetinin gerekçeli görüşünü de aldıktan sonra atama hakkındaki kararını verir. (5) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 34 üncü unsuru uyarınca kontratlı çalıştırılacak yabancı ülke vatandaşı öğretim elemanlarının doçent kadrolarına atanma ile ilgili üstte yer alan kuralları sağlamaları kaydıyla, kontratlı olarak çalıştırılmasında bu Yönetmelikte belirlenen ilan kuralı dışındaki adap ve temeller uygulanır. Düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
İdareler, normlar hiyerarşisine muhalif olmayacak halde, hizmet aktifliğinin sağlanması için gerekli tedbirleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma konusunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi şartlar altında ve nasıl yürütüleceğini evvelce saptamak her vakit mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan gereksinimleri karşılayabilmek emeliyle düzenleyici süreçler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma konusunda yönetimlerin takdir yetkisi bulunduğu konusunda kuşku bulunmamaktadır.
Yönetime tanınan bu takdir yetkisinin, yönetimin keyfi olarak hareket edebileceği manasına gelmeyeceği de izahtan varestedir. Takdir yetkisinin yargısal kontrolü, bu yetkinin hukuka, eşitlik unsuruna ve kamu faydasına uygun olup olmadığı ile sonludur.
Yönetim Mahkemesince, uyuşmazlığın tahlili için; davacının ve bahse mevzu doçentlik takımına başvuran başka aday müdahil …’ın doçentlik müracaat evrakları incelenmek suretiyle eksper incelenmesi yaptırılmış olup; uzman heyetince hazırlanan 05/09/2022 tarihli uzman raporunda; her iki adayın da müracaat şartlarını sağladığı, davacının alması gereken puanın 2.916,5, müdahilin alması gereken puanın ise 1.387,65 olduğu, puanın tek başına bir ölçüt olamayacağı, taban koşulları taşıyan her iki aday ortasında Üniversitenin akademik öncelikleri ve muhtaçlıklarını gözeterek tercih yapabileceği belirtilmiştir.
Her ne kadar temyize husus Bölge Yönetim Mahkemesice verilen kararda; puanın atanmada tek ölçüt olmadığı, davalı Üniversitenin kendi akademik gereksinim ve önceliklerini gözeterek doçentlik takımına atama yaptığı, hasebiyle takdir yetkisinin hizmet gerekleri gözetilerek kullanıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, öğretim üyeliğine başvuran adayların müracaat alanlarıyla ilgili olarak “Ankara Üniversitesi Öğretim Üyeliği Takımlarına Atama ve Yükseltme Taban Koşullarında” yer alan taban kriterleri sağlaması gerektiği ve anılan düzenlemede yer alan “Değerlendirmede Kullanılacak Puanlar” kısmında makale, kitap, atıf ,lisansüstü tezlerde danışmanlık, bilimsel araştırma projesi üzere başlıklar altında adayların sağlaması gereken puanlara yer verildiği dikkate alındığında doçentlik takımına yapılacak atamalarda adayların puan üstünlüklerinin dikkate alınmayacağından kelam edilemez.
Bu prestijle; evrakta yer alan eksper raporundan davacı ve müdahilin kelam konusu takıma atanmak için minimum müracaat şartlarında yer alan puanlama kriterleri açısından şartları sağladığı, davacının alması gereken puanın 2.916,5 (en fazla puanlama sonu dikkate alınarak yapılan toplam 1180.5) müdahilin alması gereken puanın ise 1.387,65 (en fazla puanlama hududu dikkate alınarak yapılan toplam 788,65) olduğu anlaşılmış olup; davacının puan üstünlüğü dikkate alındığında kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından anılan takıma davacının atanma talebinin uygun bulunmamasına ait dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığından davanın reddine yönelik temyize bahis Bölge Mahkemesi kararında tüzel isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. hususuna uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge Yönetim Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere belgenin üstte belirtilen Bölge Yönetim Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 05/07/2024 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
(X)-Bölge yönetim mahkemelerinin en son kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar adap ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden temyize husus Bölge Yönetim Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.