Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığının 16.01.2025 tarih, 123780110 sayılı ve “Öğretmen ve Yöneticilerin, 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu Kapsamındaki Disiplin İşlemleri” bahisli yazılarında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
Bilindiği üzere, eğitim öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmelerini, yetiştirilmelerini, atanmalarını, haklarını, ödev ve sorumluluklarını, ödül ve cezalarını, meslek basamaklarında ilerlemelerini ve öğretmenlik mesleğine ait başka konular ile Ulusal Eğitim Akademisinin kurulması, misyonları, teşkilat yapısı ve çalışanına ait mevzuları düzenlemek maksadıyla 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu; 18.10.2024 tarihli ve 32696 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak, 7 ila 15’inci ve 21’inci unsurlarının 01.09.2025 tarihinde, 26 ila 32’nci hususlarının 01.01.2025 tarihinde, öbür hususlarının ise yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği karar altına alınmıştır.
7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun uygulanmasında birlik ve beraberliğin sağlanması ile oluşabilecek mümkün tereddütlerin önüne geçilmesi bakımından aşağıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda süreç yapılması gerekmektedir.
A- 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanununun,
1) “Tanımlar” başlıklı 3’üncü unsurunun birinci fıkrasının (I) bendinde; öğretmenin, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında 14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4’üncü hususunun (A) ve (B) fıkraları kapsamında öğretmen kadro ve pozisyonlarında vazife yapanlar ile bu Kanunda münhasıran belirtilen kararlar bakımından özel öğretim kurumlarında 08.02.2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında vazife yapan öğretmenleri, bu kurumlarda öğretmenliğe atanma koşullarını taşıyan yöneticileri ve Bakanlık dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarında vazife yapan öğretmenleri tabir ettiği, (o) bendinde de yöneticinin, öğretmen kadro ve pozisyonlarında misyon yapanlardan Bakanlığa bağlı resmi eğitim kurumları ile Akademiye bağlı eğitim ve uygulama merkezlerinde müdürlük ve müdür yardımcılığı vazifelerini ikinci misyon kapsamında yürütenleri tabir ettiği belirtilmiştir.
2) “Disiplin hükümleri” başlıklı 24’üncü unsurunda; öğretmen ve yöneticiler hakkında 657 sayılı Kanunun disiplin kararlarının uygulanacağı, lakin öğretmen ve yöneticilerden;
a) Öğrencilere ve eğitim süreçlerine ait ses yahut imajları ilgili mevzuatında belirlenmiş yöntemler dışında paylaşanlara kınama,
b) İlgili mevzuatı gereği yapılanlar dışında öğrencilere menfaat karşılığında özel ders veren yahut özel ders için yönlendirme yapanlara, öğretmenlik mesleğiyle bağdaşmayacak biçimde öğrencilere olumsuz örnek teşkil edecek kelam, davranış, hal ve hareketlerde bulunanlara, öğrencilerin ders muvaffakiyetlerinin değerlendirilmesinde taraflı davrananlara, eğitim öğretim sürecinde Bakanlıkça onaylanan öğretim programının belirlediği hedef ve gayelere muhalif faaliyet ve uygulamalar yapanlara aylıktan kesme, cezası verileceği karar altına alınmıştır.
Buna nazaran;
(1) 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun 24’üncü hususu kapsamında olup, tıpkı Kanunun 3’üncü hususunun birinci fıkrasının (I) bendinde tanımlanan öğretmenler ile (o) bendinde tanımlanan yöneticilerin Bakanlık müfettişleri, eğitim müfettişleri ve muhakkikler tarafından yapılan/yürütülen disiplin kararlarına ait iş ve süreçlerinde, 657 sayılı Kanunun disiplin kararlarının uygulanmasına devam edilecektir.
(2) 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 3’üncü unsurunun birinci fıkrasının (l) bendinde tanımlanan öğretmenler ile (o) bendinde tanımlanan yöneticilerden, tıpkı Kanunun 24’üncü unsurundaki;
KINAMA CEZASI HANGİ HATALARA VERİLECEK?
(a) Öğrencilere ve eğitim süreçlerine ait ses yahut imajları ilgili mevzuatında belirlenmiş metotlar dışında paylaşanlara, bu fiil ve halleri için kınama cezası verilir.
AYLIKTAN KESME CEZASI HANGİ CÜRÜMLERE VERİLECEK?
(b) İlgili mevzuatı gereği yapılanlar dışında öğrencilere menfaat karşılığında özel ders veren yahut özel ders için yönlendirme yapanlara, Öğretmenlik mesleğiyle bağdaşmayacak biçimde öğrencilere olumsuz örnek teşkil edecek kelam, davranış, hal ve hareketlerde bulunanlara, Öğrencilerin ders muvaffakiyetlerinin değerlendirilmesinde taraflı davrananlara,
Eğitim öğretim sürecinde Bakanlıkça onaylanan öğretim programının belirlediği maksat ve maksatlara karşıt faaliyet ve uygulamalar yapanlara, Her bir fiil ve haller için aylıktan kesme cezası verilir.
7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 24’üncü hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde aylıktan kesme cezası ile ilgili olarak bir oran belirtilmediğinden, bu kapsamında getirilecek disiplin cezası tekliflerinde genel Kanun niteliğinde olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125’inci unsurunun birinci fıkrasının (C) bendinde yer alan, “Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 ortasında kesinti yapılmasıdır.” kararı gereği brüt aylığından 1/30 – 1/8 ortasında kesinti yapılması tarafında teklif/ler getirilecektir.
ÖĞRETMENLİKTEN ATILMA CEZASI HANGİ CÜRÜMLERE VERİLECEK?
B) 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, “Öğretmenliğin sona ermesi” başlıklı 25’inci unsurunda; 657 sayılı Kanunun ilgili kararları gizli kalmak kaydıyla, 5237 sayılı Kanunda düzenlenen uyuşturucu yahut uyarıcı husus imal ve ticareti, uyuşturucu yahut uyarıcı husus kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu yahut uyarıcı husus satın almak, kabul etmek yahut bulundurmak ya da uyuşturucu yahut uyarıcı unsur kullanmak, hayasızca hareketler, müstehcenlik ve fuhuş hataları ile cinsel dokunulmazlığa karşı kabahatlerden mahküm olanların öğretmenliğinin sona ereceği karar altına alınmıştır.
Buna nazaran; 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 25’inci hususunda yer alan fiil ve hallerden rastgele birinin, Husus kapsamındaki öğretmen ve yöneticiler tarafından işlenildiğinin öğrenilmesi durumunda; öncelikle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun disiplin kararlarına nazaran iş ve süreçler tesis edilmelidir. 5237 sayılı Kanunda düzenlenen ve 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 25’inci unsurunda sayılan kabahatlerden mahküm olan öğretmen ve yöneticilerden, yapılan disiplin soruşturması sonucunda, “Devlet Memurluğundan Çıkarma” ceza teklifi getirilmemiş/uygulanmamış olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 127 inci hususunda belirtilen zamanaşımı müddetleri nedeniyle disiplin kararlarına ait iş ve süreçler yapılmamış/yapılamamış olanlar hakkında, 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 25 inci hususu kapsamında, “Öğretmenliğin sona ermesi” iş ve süreçleri yapılacaktır.
C) 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, “Diğer kanun hükümleri” başlıklı 34’üncü hususunda; bu Kanunda karar bulunmayan hallerde hazırlık eğitimi alan öğretmen adayları hariç bu Kanun kapsamındaki işçi bakımından 657 sayılı Kanun ve ilgili başka mevzuat kararlarının uygulanacağı karar altına alınmıştır.
Buna nazaran; 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunda karar bulunmayan hallerde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanun kararlarına nazaran, 125’inci husustaki “Özel kanunların disiplin hataları ve cezalarına ait kararları gizlidir.” kararı de dikkate alınarak iş ve süreçlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Yine, “Öğretmenlerin hak, ödev ve sorumlulukları” ile “Yöneticilerin ödev ve sorumlulukları” 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, 5’inci ve 6’ncı hususlarında düzenlendiğinden, öğretmen ve yöneticilere yönelik disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin değerlendirmesinde Mezkür Kanun unsurlarının temel alınması gerekmektedir.
Sonuç olarak; disiplin uygulamalarına ait 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunun, disiplin kararları, kapsam dahilinde bulunan öğretmen ve yöneticiler bakımından özel kanun niteliğindedir. Özel kanunların disiplin hataları ve cezalarına ait kararları, genel kanunlardaki kararlara nazaran önceliklidir. Özel kanun kararları genel kanunlara kıyasla daha özel durum ve koşullara nazaran düzenlendiğinden disiplin hukukunda, özel kanun kararları öncelikle uygulanır. Hakikaten yargı kararları da bu istikamettedir.(Danıştay 8. Dairesi 1995/5283 K. 1997/3758 T. 3.12.1997).
Bu bakımdan disiplin kararları tarafından kapsam dahilindeki öğretmen ve yöneticiler hakkında öncelikle özel kanun olan 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanununun disiplin kararları, özel kanunda karar bulunmayan hallerde ise öğretmen ve yöneticiler hakkında genel kanun niteliğinde olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararlarının uygulanması gerekmektedir.
İşte o yazı;
Ahmet KANDEMİR