“Kıyamet Günü Saati” (Doomsday Clock), Dünyamızın 1947’den bu yana insan üretimi tehditlere yenik düşme riskini temsil eden, temsili bir saat. İnsanlığın yok oluşu çok eğlenceli bir mevzu olmasa da, o yıllarda ABD ile SSCB ortasında yaşanan daha güçlü atom silahları geliştirme yarışı tüm dünya için kaygı verici bir durumdu. Saat, Bulletin of the Atomic Scientists (Atom Bilim İnsanları Bülteni) üyelerinin görüş ve uzmanlıklarına nazaran, o vakitten beri hareket ettiriliyor.
1947’de saat, başlangıçta gece yarısına 7 dakika kala olarak ayarlanmıştı. Saatin gece yarısından en uzak olduğu zaman, eski Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri ortasındaki gerginliğin azalması, Almanya’nın yine birleşmesi ve birinci Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın imzalanmasının akabinde, 1991 yılıydı. O yıl, gece yarısına 17 dakika kalmıştı.
Bülten üyeleri, saati hareket ettirirken iki temel sorunun karşılığını sorguluyor. Saat, insanlığın bir evvelki yıldan daha inançlı olup olmadığı ve son 78 yıldır insan üretimi tehditlere karşı daha inançlı olup olmadığına nazaran ilerletiliyor yahut geri alınıyor.
Artık tehditler yalnızca nükleer silahlarla sonlu olmasa da, küçük bir nükleer çatışma bile yalnızca birkaç saat içinde on milyonlarca insanı öldürebilir. Bir nükleer savaş, direkt tesir yahut akabinde gelen kıtlık nedeniyle kestirimi 5 milyar insanı öldürecektir. Fakat artık tehditler nükleer silahlarla sonlu değil. 2023 yılında saat, birinci kez gece yarısına 90 saniye kala olarak ayarlandı ve son birkaç yıldır gece yarısından iki dakikadan daha uzakta durmadı.
“Kıyamete” en yakın vakitte mıyız?
Şimdi ise Atom Bilim İnsanları Bülteni, Kıyamet Saati’nin gece yarısına 89 saniye kala olacak biçimde ileri alındığını duyurdu. Bu, saatin birinci oluşturulmasından beri “Kıyamet”e en yakın olduğu anı gösteriyor.
Chicago Üniversitesi Bülteni Bilim ve Güvenlik Kurulu lideri ve profesörü Daniel Holz, duyuru sırasında “Atom Bilim İnsanları Bülteni Bilim ve Güvenlik Kurulu’nun tespiti, Dünya’nın tüm insanlığı tehdit eden varoluşsal riskler konusunda kâfi ilerleme kaydetmediğidir. Bu nedenle saati ileri alıyoruz” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden Sudan’daki savaşa, Kongo’daki çatışmaya ve İsrail’in Gazze’yi işgaline kadar uluslar içinde ve milletlerarası çatışmalar son on yılda büyük bir artış yaşadı. Gazze işgalinde, birçok çocuk da dahil olmak üzere varsayımı 64.260 kişi hayatını kaybetti. Günlük vefat oranı, 21. yüzyıldaki öbür tüm çatışmaları aştı. Günler evvel imzalanan ateşkesin, daha uzun vadeli bir barışın başlangıcı olması umuluyor.
Ayrıca son birkaç yıl kayıtlara geçen en sıcak yıllar oldu ve 2024, şu anda sıcaklık rekorunu elinde tutuyor. Yıkıcı seller, orman yangınları ve fecî tayfunlar ve kasırgalar da giderek artıyor. İklim krizi gözlerimizin önünde gerçekleşiyor ve hükümetler bu bahiste önemli ve büyük adımlar atmaktan çekiniyor üzere gözüküyor. Birleşmiş Milletler iklim toplantısı COP29 birçok ölçütte başarısız oldu ve Trump idaresi ABD’yi Paris İklim Anlaşması’ndan çıkaracağını duyurdu.
Bütün bunların yanı sıra Bülten, siyasetçiler, şahsiyetler ve medya tarafından yayılan yanlış bilgiler ve yanlış bilgilendirmeden, gelecekteki salgın risklerinden ve hazırlık eksikliğinden, nükleer silahları azaltma mutabakatlarının 2026’da sona erecek büyük bir mutabakatla nasıl duraksadığından, biyolojik silah tehdidinden, siberteknolojiyi çevreleyen düzenleme eksikliğinden ve global olarak birçok ülkede hakların yozlaşmasından da bahsediyor.