Foreks – Türkiye dokumacılık ve hammaddeleri dalı olarak 2024 yılını zorluklara karşın muvaffakiyetle tamamladıklarını söz eden İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz; “Küresel daralma ve artan maliyetlere karşın pazar hissemizi koruyarak gücümüzü gösterdik. Lakin, biliyoruz ki geleceğin anahtarı markalaşmada zımnî. Öbür taraftan ABD üzere dev pazarlardaki yerimizi güçlendirmek ve yeni pazarlara da odaklanmak istiyoruz. Bu kapsamda ABD ile dokuma kesimini kapsayacak tercihli ticaret muahedesi yapılması da büyük değer taşıyor. Etrafımızdaki gelişmeleri de dikkatle takip ediyoruz. Bilhassa Suriye’de yeni gelişmeler yaşanıyor. Bu kapsamda Suriye’de üretim maliyetlerimizi düşürecek projeler geliştirilebileceğini düşünüyoruz.” dedi. Texhibition İstanbul üzere projeler ile de küresel sahnede fark yaratarak kesimi sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmayı hedeflediklerini belirten Ahmet Öksüz, böylelikle Türk dokumasının marka gücünü artırarak, dünya ticaretinde daha güçlü bir pozisyon elde etmeyi hedeflediklerini kaydetti.
Tekstil ve hammaddeleri dalı; 2024 yılını 11,5 milyar dolarlık ihracatla kapattı. Geçen yıla nazaran yüzde 1,3’lük kayıp yaşayan dal, 2023 yılında 11,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmişti. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz’ün ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda dokumacılık ve hammaddeleri kesiminde 2024 yılında yaşanan gelişmeler ve 2025 beklentileri paylaşıldı. İTHİB Yönetim Kurulu Lider Yardımcıları M. Fatih Bilici ve Ali Sami Aydın ile İTHİB Yönetim Kurulu Üyesi Sultan Tepe’nin iştirakiyle düzenlenen toplantıda değerlendirmelerde bulunan Ahmet Öksüz, “2023 yılında yaşanan sarsıntı felaketi başta olmak üzere, global ticarette yaşanan daralma, yüksek enflasyon ve üretim maliyetlerinde yaşanan yüksek artışlar sonucunda 2024 yılı, kesimimiz açısından birçok öteki bölümde olduğu üzere şiddetli geçti. Fakat, 2024’te yaşanan problemlerin gerisindeki ana sebep global ölçekte yaşanan sakinlik oldu. AB ve ABD üzere dünyanın en büyük dokumacılık pazarlarında yüzde büyük oranda kayıplar yaşandı. Bu kayba karşın, bu coğrafyalarda pazar hissemizi koruyabildiğimiz için memnunuz. 2025 için ise bölüm olarak 12 milyar dolarlık bir amaç belirledik.” tabirlerini kullandı.
ÇARKLARI DÖNDÜRMEYE ODAKLANDIK
İhracatta ölçü olarak artış sağlarken, ihracatta yüzde 1,3 üzere bir düşüş yaşandığını belirten Ahmet Öksüz, “2024 yılında kesim olarak kâr etmekten çok çarkları döndürmeyi hedefledik. 2025 yılında ihracat fiyatlarımızı yüzde 10-15 ortasında artırmamız gerekiyor fakat, dünya pazarlarındaki rekabet şartları buna imkan tanımıyor. Bu noktada, Türkiye’nin güçlü bir tedarikçi olduğunu da unutmamalıyız. Yılın ikinci yarısında biriken global talebin tesiriyle kayıpların telafi edilebileceğini öngörüyoruz.” dedi. Maliyetlerde ise döviz bazında önemli artışların kelam konusu olduğunu söyleyen Ahmet Öksüz, bilhassa global ölçekte yaşanan daralmanın da tesiriyle bu maliyet artışlarını kesimin fiyatlarına yansıtamadığını söz ederek, “Küresel talep daralmasının yanında iç piyasada üretim maliyetlerindeki artış, döviz kurundaki artışın ve enflasyonun gerisinde kalması sebeplerinden ötürü ihracatımız arzuladığımız düzeyde gerçekleşmedi.” diye konuştu.
ABD’DE FARK YARATACAĞIZ
Türkiye’nin dokumacılık ve hammaddeleri kesimindeki mevcut durumu ve geleceğe yönelik amaçları hakkında kıymetli açıklamalar yapan Ahmet Öksüz, Türkiye’nin ABD pazarındaki gücünü artırabileceğine dikkat çekerek şunları söyledi: “ABD çok büyük bir pazar ve biz, Türkiye olarak dünyanın en büyük 5. tedarikçisiyiz. Ticaret Bakanlığımızın öncülüğünde ABD ile görüşmelerin tekrar başlamasını ümit ediyoruz. Zira, ABD’nin Türkiye’den en çok talep ettiği kesimlerin başında dokumacılık ve hazır giysi geliyor. Kendi iç üretimleri hudutlu, büyük oranda ithalatla gereksinimlerini karşılıyorlar. Şu anda Amerika’ya olan ihracatımız dokumada 780 milyon doları geçti ve ABD’de 8. büyük tedarikçi pozisyonundayız. Bunu dokuma kesiminin de dahil edileceği tercihli ticaret muahedesiyle birlikte daha da üstlere taşıyabiliriz. Öbür taraftan maliyet artışları ve dövizin yatay seyri üzere sebeplerle rekabet gücümüz biraz azaldı. Buna karşın imalat endüstrinde istihdam edilen her dört bireyden biri dokumacılık bölümünde çalışıyor. Bu çok kıymetli bir oran. Dokumacılık ve hazır giyside 2022 yılı ekim ayında 1,2 milyon olan istihdam sayısı, 2024 yılı ekim ayı prestijiyle 966 bine gerildi. 2025 yılında bir toparlanma ümidimiz var. Son çeyrekte sayılar biraz daha düzgüne gitti. Küresel çapta 2025’te talebin biraz daha yeterli olmasını bekliyoruz. Bunu Avrupa’da görmeye başladık. Öteki taraftan içeride döviz kurlarının hareketi de maliyetleri olumlu destekleyecektir. İşçiliğin üretim maliyetleri üzerindeki tesiri yüzde 30 arttı. Lakin biz artışı fiyata yansıtamıyoruz.”
‘DİRENÇLİ BİR YAPIYA KAVUŞABİLİRİZ’
Türkiye’nin dokumacılık dalında önder konumunu koruyarak istihdam, ihracat ve katma kıymet üretiminde güçlü bir performans sergilemeye devam edeceğini vurgulayan Ahmet Öksüz; üretici maliyetlerinin süratle arttığı ve üretim şartlarının zorlaştığı şiddetli bir süreçten geçtiklerinin altını çizdi. Ahmet Öksüz, “Türkiye’nin en büyük çıkış noktasının markalaşma olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle, ilgili bakanlıklar ve sektörlerle iş birliği yaparak yapısal ıslahatlar gerçekleştirmeliyiz. Böylelikle, ülkemiz markalı ihracatta daha güçlü bir pozisyona ulaşabilir. Markalaşma konusundaki çalışmalarımızı güçlendirebilirsek, gelecekteki ekonomik zorluklara karşı daha dirençli bir yapıya sahip olabileceğimizi düşünüyoruz. Teknik dokumalara yönelmek ve katma kıymeti yüksek eserler üretmek bizim öncelikli gayelerimiz ortasında. Markalaşmada daha güzel olmamız gerekiyor. Dalımızın büyüklüğüne karşın bu hususta eksiklerimiz var.” sözlerini kullandı.
‘TEXHIBITION İLE FARK YARATTIK’
Tekstil ve hazır giysi kesimlerinin, 2025 yılını 80 milyar doların üzerinde üretim hacmine ulaşarak kapatacağını öngördüklerini lisana getiren Ahmet Öksüz, “Önemli olan ülkemiz ve ihracatımız için pahalı projelerle firmalarımızı hayatta tutmak. Bunun için sürdürülebilir ihracat amaçlarımız doğrultusunda azim ve kararlılıkla çalışmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda ‘Texhibition İstanbul’ fuarımız, bu yaşanan sıkıntı süreçte bölümümüzün en kıymetli motivasyon kaynağı oldu. Dünyanın en büyük dokumacılık fuarları küçülme eğilimine giderken ve yüzde 30 düzeylerinde kayıplar yaşarken; Texhibition İstanbul fuarımız 500’ün üzerinde nitelikli iştirakçi firması ve 20 binin üzerinde gerçekleşen ziyaretçi sayısıyla Avrupa’nın en büyük dokuma fuarı pozisyonuna yükseldi. Türk dokuma kesiminin yüz akı Texhibition İstanbul fuarımız, milletlerarası fuarlara ulusal iştirak organizasyonlarımız ve uzak pazarlara gerçekleştireceğimiz ticaret heyetlerimiz ile birlikte dokuma dalımızın ihracat gayelerini tutturmayı hedefliyoruz.” dedi.
‘DİR’ KAPSAMINDAKİ İTHALATA DİKKAT
Tekstil dalı olarak ‘ithalatta haksız rekabetin’ önlenmesine büyük değer verdiklerini lisana getiren Ahmet Öksüz, “Haksız rekabet firmalarımızın üretimini, istihdamını, ihracatını ve Türkiye iktisadını direkt etkiliyor. Ek Gümrük Vergileri’nin makul oranlarda artırılması tek başına yarar getirmiyor. Zira, Dahilde Sürece Rejimi, Türkiye’nin Hür Ticaret Mutabakatı bulunan ülkelerden ve Avrupa Birliği ülkelerinden yapılan ithalatta Ek Gümrük Vergileri’nden muaf. Türkiye geneli ithalatta Dahilde Sürece Rejimi (DİR) Hissesi gerilerken, dokuma ve hammaddeleri dalında bu hisse artıyor. Artan Ek Gümrük Vergileri (İGV)’nden sonuç alınması için Dahilde Sürece Rejimi’nin disipline edilmesi gerekiyor. Çünkü DİR kapsamında ithalat iplik bölümümüzde yüzde 50’yi bulabiliyor. Bu orana Hür Ticaret Muahedesi ve AB ülkelerini eklediğimizde oran yüzde 60’ı buluyor. İthalatın aslında yüzde 50’sinden fazlası çeşitli sebeplerle vergisiz yapılıyor. DİR, Hür Ticaret Mutabakatı ve AB’den ithalat sebebiyle Ek Gümrük Vergilerinden muaf ithalat; yalnızca Dokumacılık dalını değil Türkiye iktisadının de büyük oranda vergi kaybına sebep oluyor. DİR kapsamında yapılan ithalatta numune uygulamasına geçilmeli. Yalnızca numune alınıp evraka konulsun diyoruz. En azından ne ithal edildiği evrakta yer alır. DİR kapsamında getirilen eserler için bir boşluk var. Bu boşluk kapatılmalı.” tabirlerini kullandı.