Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, yarın başkentte yapılacak toplantıya Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard ve İsveç Adalet Bakanı Gunnar Strömmer katılacak.
Güvenlik Düzeneği toplantısı, iki ülke kurumları ortasında terörizmle uğraş mevzularındaki işbirliğinin geliştirilmesi bakımından değer taşıyor.
Bakan Fidan, toplantıda, İsveç’ten, terör örgütü PKK/PYD/YPG ve FETÖ’ye karşı atılmasını beklediği ilave adımları aktararak, bu örgütlerin finansman ve propaganda faaliyetlerini sonlandırmasının sağlanmasını isteyecek.
Türkiye’nin, Avrupa’da yükselen çok sağ, İslam aykırılığı ve ırkçılık akımlarından duyduğu kaygıyı ve bu akımlarla tesirli uğraş edilmesinin istendiğini vurgulayacak Fidan, savunma sanayi alanındaki kısıtlamaların kaldırılmasının akabinde yeni periyotta sonuç odaklı ve uzun vadeli işbirliği geliştirmeyi hedeflediklerini lisana getirecek.
Türkiye-İsveç Güvenlik Sistemi toplantısının 18 Eylül 2024’te Ankara’da yapılması planlanmış, İsveç heyetinin uçağının arızalanması nedeniyle toplantı ertelenmişti.
Üçlü Mutabakat Zaptı
Haziran 2022’de düzenlenen NATO Madrid Doruğu kapsamında, Türkiye ile İsveç ve Finlandiya ortasında, iki İskandinav ülkesinin terörle gayret ve savunma sanayi alanlarındaki taahhütlerini kapsayan Üçlü Mutabakat Zaptı imzalanmıştı.
İsveç ve Finlandiya, terörle çaba mevzuatlarının güçlendirilmesi, terör örgütü PKK ve uzantılarının anılan ülkelerdeki faaliyetlerinin engellenmesi, FETÖ ve PKK/PYD/YPG’ye dayanak verilmemesi; Türkiye’nin terörle temaslı iade yahut hudut dışı taleplerinin acilen sürece konulması, terör örgütlerinin propaganda, finansman ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi/yasaklanması ve Türkiye’ye yönelik savunma sanayi ihracatına getirilen kısıtlamaların kaldırılması konularında taahhütlerde bulunmuştu.
İsveç’in Üçlü Mutabakat Zaptı bağlamında attığı adımlar
Bu kapsamda, İsveç’te 1 Temmuz 2022’de yeni Terörizmle Çaba Yasası yürürlüğe girmişti.
“Terör örgütü ile angajmana girilmesi” ve “terör örgütüne dayanak verilmesi” halinde örgütlenme özgürlüğünün sonlandırılması için, 1 Ocak 2023’ten itibaren geçerli olacak formda İsveç Anayasası’nda değişiklik yapılmıştı.
Anayasa değişiklikleriyle birlikte güncellenen Terörizmle Uğraş Yasası 1 Haziran 2023’te yürürlüğe sokulmuş ve kelam konusu yasa kapsamında terör örgütüne iştirak hata haline getirilmişti.
İsveç, Türkiye’yle temaslı dava ve mevzularda eşgüdümü teminen bir İrtibat Savcısı atarken, PKK’nın İsveç’teki ana finansman kaynaklarından kelamda “Kürt Kızılayı” oluşumunun İsveç’teki banka hesabı kapatılmıştı.
Bununla birlikte İsveç’te kimi PKK mensuplarıyla ilgili yargı süreci başlatılmıştı ve İsveç güvenlik kurumları tarafından Şubat 2024’te yayımlanan yıllık kıymetlendirme raporlarında PKK’nın finansman ve propaganda faaliyetlerine atıfta bulunulmuştu.
Güvenlik Mekanizması
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve devrin NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in iştirakiyle 2023’teki NATO Doruğu’nda düzenlenen toplantıda, Türkiye ile İsveç ortasında Bakanlar düzeyinde “Güvenlik Düzeneği (Security Compact)” ihdas edilmesi kararlaştırılmıştı.
İsveç’in terörizmin her biçim ve tezahürüyle gayreti temelinde, Haziran 2022’de imzalanan Üçlü Mutabakat Zaptında kayıtlı taahhütlerin tümüyle uygulanması doğrultusunda bir “yol haritası” sunması üzerinde mutabık kalınmıştı.