ABD’de başkanlık koltuğuna oturan Trump’ın ticari tarife telaffuzlarının tesirlerine yönelik belirsizlikler varlığını muhafazaya devam ederken, yeni ABD idaresinin dış siyasette attığı adımlar da yakından takip ediliyor.
Analistler, tarifelerin global bir ticaret savaşını tetiklemesinden ve enflasyonist baskıları artırmasından tasa edildiğini aktararak, bu durumun çarşamba günü düzenlenecek para siyaseti toplantısında faiz oranlarını sabit tutmasına kesin gözüyle bakılan Fed’in gevşeme konusunda daha temkinli olabileceğinin beklendiğini tabir etti.
Trump, dün başkanlık uçağı Air Force One’da Kanada ve Grönland’a ait tartışmaya yol açan tabirlerine ait gazetecilere açıklama yaptı.
Kanada’nın, ABD’nin 51. eyaleti olması isteğine ait Trump, “Kanada’da çok arkadaşım var ve onlar bizi, beni seviyor. Fakat Kanada, yıllardır ABD’den istifade ediyor ve buna müsaade vermeyeceğiz.” dedi.
Trump, ülkesinin her yıl Kanada’ya milyonlarca dolar kaybettiğini savunarak “Eğer ülke bir eyalet değilse yüzlerce milyon doları oraya harcamak istemiyorum. Eyalet olursa Kanada halkı çok daha düşük vergiler ödeyecek.” diye konuştu.
Bunun yanı sıra Trump, Danimarka’dan Grönland’ı “satın almak” istediğini yineleyerek “Grönland’ı alabileceğimize inanıyorum zira bu, dünyanın özgürlüğüyle ilgili. Oraya özgürlüğü götürebilecek olanın biz olmamız dışında bahsin ABD ile alakası yok.” değerlendirmesinde bulundu.
TikTok’a ait açıklamalar da yapan Trump, platformu satın alabilecek yatırımcılarla görüştüğünü belirtti. Trump, “Birçok kişi benimle görüşüyor. Değerli bireyler.” diyerek, 30 gün içinde hususa ait bir karar verebileceğini lisana getirdi.
Öte yandan, Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada ABD’den gelen Kolombiyalı göçmenleri taşıyan uçakların ülkeye inişine müsaade vermemesi nedeniyle Kolombiya’ya tarife ve yaptırım uygulanması talimatını verdiğini söyledi.
Kolombiya’dan ABD’ye giren tüm mallar için acil yüzde 25 gümrük vergisi uygulanması istediğini belirten Trump, bir hafta içinde bu oranın yüzde 50’ye yükseltileceğini vurguladı.
Ayrıca cuma günü açıklanan bilgilere nazaran, ABD’de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici itimat endeksi, ocakta aşağı taraflı revize edilerek 71,1 oldu.
Ülkede tüketici itimadı, işsizlik ve muhtemel tarifelerin enflasyon üzerindeki tesirlerine ait kaygılarla altı ayın akabinde birinci sefer düşüş kaydetti.
Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi ocakta yüzde 2,8’den yüzde 3,3’e çıkarken, Mayıs 2024’ten bu yana en yüksek düzeyini gördü. Uzun vadeli enflasyon beklentisi de yüzde 3’ten yüzde 3,2’ye yükseldi.
ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ocakta aylık 0,7 puan artarak 50,1 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, hizmet dalı PMI ise birebir periyotta 4 puan azalışla 52,8’e inerek piyasa beklentilerinin altında kaldı.
Ülkede ikinci el konut satışları ise geçen yılın son ayında aylık yüzde 2,2 artarak Şubat 2024’den bu yana en yüksek düzeyine ulaşmasına rağmen yüksek mortgage (konut kredisi) faiz oranları ve konut fiyatlarının tesiriyle 2024 genelinde 1995’ten bu yana en düşük düzeyini kaydetti.
Kurumsal tarafta ise Çinli yapay zeka teşebbüsü DeepSeek’in son yapay zeka modelinin düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirildiğine yönelik haber akışı ve kelam konusu modelin uygulama mağazalarında birinci sıraya yerleşmesinin piyasalar üzerinde tesiri yakından takip ediliyor.
ABD’de bilanço dönemi devam ederken Microsoft, Meta, Apple ve Tesla üzere teknoloji devlerinin bu hafta açıklanacak bilançolarının beklendiğine işaret eden analistler, ağırlaşan bilanço döneminde pay ve dal bazlı oynaklıkların artabileceğini kaydetti.
Söz konusu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,59 düzeyinde bulunurken, dolar endeksi ise yüzde 0,3 yükselişle 107,8 düzeyinden haftaya başladı.
Altının ons fiyatı cuma günü yüzde 0,6 artışla 2 bin 771 dolardan kapanırken, şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,6 altında 2 bin 754 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise satış yüklü bir seyir izlerken, yeni haftaya yüzde 0,7 düşüşle 77 dolardan başladı.
Bu gelişmelerle New York Borsası’nda cuma günü, S&P 500 endeksi yüzde 0,29, Dow Jones endeksi yüzde 0,32 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,50 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya ise negatif seyirle başladı.
Avrupa borsalarında cuma günü karışık bir seyir öne çıkarken, resesyon kaygıları piyasaların tarafı üzerinde tesirli oluyor.
Bölge genelinde ülkeler orta vade için belirlenen enflasyon gayelerine ulaşmada zorluk çekerken, düşük seyreden imalat aktivitesi resesyon telaşlarını beslemeye devam ediyor.
Cuma günü açıklanan bilgilere nazaran, Avro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI ocakta 46,1 ile beklentilerin üzerinde gelmesine rağmen zayıf seyretmeye devam ederken, Avro Bölgesi’nin en büyük iktisadı olan Almanya’da imalat sanayi PMI 44,1 ile düşük kalmaya devam etti.
Analistler, gelecek devirde bölgede resesyon-enflasyon ikileminin daha çok tesirli olmasının, ECB’nin enflasyonla gayreti zorlaştırabileceğini tabir ederek, uzun süren mali sıkılığın resesyon risklerini besleyebileceğini söyledi.
ECB’nin perşembe günü açıklayacağı yılın birinci faiz kararı öncesinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın 25 baz puan faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Öte yandan, ECB yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, ECB Başkanı Christine Lagarde cuma günü yaptığı açıklamada Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin ticari sıkıntıları müzakere ederek bağları inançlı bir çerçeveye oturtması gerektiğini bildirdi.
Bu gelişmelerle, cuma günü Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,44 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi 0,24 bedel kazanırken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,08, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,73 paha kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni de güne karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında Japonya hariç olumlu bir seyir izlenirken, Çin Merkez Bankası (PBoC), yaklaşan Bahar Bayramı (Çin Yeni Yılı) öncesinde kâfi likiditenin sağlanması maksadıyla dün piyasaya 14 gün vadeli karşıt repo operasyonuyla 151 milyar yuan enjekte etti.
Öte yandan, Çin Menkul Değerler Düzenleme Komitesi (CSRC), dün yayımladığı açıklamada, hükümetin yapacağı çalışmalarla sermaye piyasasında endeks yatırımının ölçeğinde ve oranında değerli bir artış sağlamayı hedeflediğini bildirdi.
Açıklamada, endeks fonlarının varlık tahsis fonksiyonunu güçlendirmenin ve orta ve uzun vadeli fonların piyasaya girmesi için daha kolay kanallar sağlanmasının hedeflediği aktarıldı.
Analistler, Çin hükümetinin Trump’ın vazifeye gelmesinin akabinde artan ticari risklerin piyasalarda tesirini azaltmak için teşviklerin açıkladığını kaydederek, kelam konusu teşviklerin azalan risk iştahının canlanmasında tesirli olduğunu söyledi.
Bugün bölgede açıklanan bilgilere nazaran Çin’de ocak ayı imalat sanayi PMI 49,1 ile beklentilerin altında kalırken, Japonya’da kasım ayına ait öncü endeks 107,5 oldu.
Güney Kore’de bugünden cuma gününe kadar, Çin’de ise yarından itibaren hafta boyunca tatil sebebiyle süreçler gerçekleşmeyecek.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 düşerken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1 yükseldi.
Yurt içinde cuma günü satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,08 paha kaybederek 10.104,85 puandan tamamladı.
Bununla birlikte, cuma günü milletlerarası derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notuyla ilgili bir karar almazken ülkeye ait periyodik değerlendirmesini tamamladığını duyurdu.
Kredi derecelendirme kuruluşundan yapılan açıklamada, Türkiye’nin kredi notlarının, ülkenin büyük, çeşitlendirilmiş ve dirençli iktisadı, ölçülü kamu borç yükü ve güzelleşen para ve makroekonomik siyaset aktifliğiyle desteklendiği aktarıldı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,1 düşüşle 35,6760’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 35,6990 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde gerçek kesim inanç endeksi, kapasite kullanım oranı, yurt dışında ise Almanya’da Ifo iş dünyası itimat endeksi, ABD’de inşaat müsaadeleri, yeni konut satışları ve Dallas Fed imalat sanayi endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 düzeyinin takviye, 10.200 ve 10.250 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
10.00 Türkiye, ocak ayı gerçek kesim itimat endeksi
10.00 Türkiye, ocak ayı kapasite kullanım oranı
12.00 Almanya, ocak ayı Ifo iş dünyası itimat endeksi
16.00 ABD, aralık ayı inşaat izinleri
18.00 ABD, aralık ayı yeni konut satışları
18.30 ABD, ocak ayı Dallas Fed imalat sanayi endeksi