Erdoğan CHP’yi gaye aldı Akın Gürlek’e bu türlü sahip çıktı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Kültür ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen toplantıda 5 hedef, 45 amaç ve 264 faaliyetten oluşan 4. Yargı Islahatı Strateji Belgesi’ni açıkladı.

Erdoğan, toplantıda yaptığı konuşmada, CHP’nin yargı kararları ve yargı mensupları ile ilgili tenkitlerine karşılık verdi.

Erdoğan yaptığı konuşmada şunları söyledi,

“Adalet hizmetlerinin aktifliği kadar, adaletin gecikmesinin de vaktinde tecelli etmesinin de ehemmiyetini her fırsatta vurguluyoruz. Türk milleti ismine karar veren yargı makamının prestijine halel gelmemesi ve toplumun adalete olan inancının sarsılmaması bizim için her türlü mülahazanın üzerindedir. 2002’den beri bu mevzuda hakikaten büyük hassasiyet gösterdik. Adliye binalarımızın sunulan hizmetin vehametine uygun hale getirilmesinden işçi sayısına, mevzuattan dijitalleşmeye kadar geniş bir alanda çok sayıda adım attık. Yargının bağımsızlığı unsuruna, tarafsızlığı unsurunu de ekleyerek hakim ve savcılarımızın vazifelerini layıkıyla getirebilmelerinin önünü açtık. Eski Türkiye’nin imtiyazlı etrafları bunu hala hazmetmekte zorlansa da üstünlerin hukukunun hâkim olduğu vesayetçi yapıdan hukukun üstünlüğünü referans alan adil bir yargı sistemine geçiş sağlanmıştır.

Siyasi ve ideolojik kimlikleriyle, ekonomik statüleri sebebiyle kimi insanların hukuk önünde ayrıcalıklara sahip olduğu günler artık geride kalmıştır. Darbecileri alkışlayan yargı yerine, darbecilerden millet ismine hesap soran, mağdurların hak ve hukukunu savunan yargı pratiğinin yerleşmesini Türk demokrasisi ismine kıymetli bir kazanım olarak görüyoruz. Türk yargısının bu vasfını gelecekte daha da güçlendireceğiz. Hangi yanlış algıdan kaynaklanırsa kaynaklansın hukuk karşısında kendini dokunulmaz görenler şu gerçeği er ya da geç kabullenecektir: Hiç kimse hukukun üstünde, layüsel, imtiyazlı değildir. Kabahat işleyenler, cürümde kibirlenenler, hukuka kast edenler kim olursa olsun yaptıklarının hesabını bağımsız Türk mahkemelerine vermek zorundadır.

Kanunun verdiği yetkiyle hukuksuzlukların peşine düşen yargı mensuplarını kimse tehdit edemez, mahkemeler üzerinde baskı kuramaz, yargı topluluğumuza parmak sallayamaz. Geçmişte yargı mensuplarını hain terör ataklarında kaybetmiş bir ülke olarak hakim ve savcılarımız ile ailelerinin gaye gösterilmesini asla tasvip etmiyoruz. Yargı kararlarını hakikat bulur yahut bulmazsınız, hatta mahkeme kararlarını gerekli nezaketi göstererek eleştirebilirsiniz lakin bu ülkenin ana muhalefet partisi de olsanız kameralar önünde hukuk beşerlerine, hem de çok yakışıksız ve pervasız biçimde tehditler savuramazsınız. Buna biz de müsaade vermeyiz, gaye haline getirilen yargımız da müsaade vermez. Devam eden yargı süreçleriyle ilgili herkesten sorumlu, sakin ve siyaseten dürüst bir tavır beklediğimizi bugün tekrar vurgulamak istiyorum.”

4’üncü Yargı Islahatı Strateji Evrakı çalışmalarına dair değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, evrakla amaçlananlara ait şunları anlattı:

“Bundan 15 sene evvel birinci yargı ıslahatı stratejimizi 2009 yılında tamamlayarak milletimizle paylaştık. Çabucak akabinde 2015 ve 2019 yıllarında hazırladığımız iki yeni strateji dokümanıyla ıslahat çalışmalarımıza ivme kazandırdık. Üçüncü yargı ıslahatı stratejisinin uygulama periyodu 2024 yılı prestijiyle sona erdi. Bugün 2025-2029 devrin kapsayan 4. Yargı Islahatı Strateji Belgesi’yle aziz milletimizin huzurundayız. Sürekliliğe dayanan bir anlayışla esaslı kurumsal değişiklikleri hayata geçirdiğimiz yargı ıslahatı stratejileri birbirini tamamlar niteliktedir. Yeni ıslahat evrakımız, bugüne kadarki gelişmelerin kıymetlendirilmesi ve sistemin gereksinim duyduğu yeniliklerin belirlenmesi suretiyle oluşturulmuştur. Münasebetiyle bu evrakımız de öteki ıslahat evraklarımızın devamı ve tamamlayıcısı durumundadır. Yeni yargı ıslahatı stratejisiyle adaletin aktifliğine ve yargı sistemlerinin gereksinimlerine yönelik yeni siyasetleri belirledik.

5 hedef, 4 gaye ve 264 faaliyetin yer aldığı 4’üncü Strateji Evrakımızla yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını daha da güçlendirmeyi, vatandaşlarımızın hukuksal güvenliğini daha da kuvvetlendirmeyi, yargılamaların vaktinde ve makul müddette tamamlanmasını, tahlil merkezli ve öngörülebilir bir adalet sistemi oluşturmayı, yargılama metotlarını sadeleştirerek verimliliği artırmayı, yargıya ait inanç ve memnuniyeti daha da yükseltmeyi, onarıcı ve telafi edici adalet uygulamalarını yaygınlaştırmayı, ceza adaleti sisteminin aktiflik ve caydırıcılığını tahkim etmeyi ve adalet hizmetleriyle isimli ünitelerle dijital dönüşümü hızlandırmayı hedefliyoruz. Yargı ıslahatı stratejimizin en kıymetli önceliklerinden biri makul müddette yargılanma hakkı garantilerinin artırılmasıdır. Bu kapsamda yargılama yordamlarına, teşkilat yapısına, insan kaynaklarına ve teknik altyapıya ait birçok çalışma alanı tespit ettik.

Geçtiğimiz periyotlarda adil yargılanma hakkının faal bir biçimde korunması noktasında değerli ıslahatları devreye almıştık. Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaat ve bilgi edinme hakkı üzere yenilikleri mevzuatımıza eklemiştik. Kamu Denetçiliği Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu üzere yeni üniteler ihdas etmiştik. 4. Yargı Islahatı Strateji Belgesi’yle hak arama yollarını daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz. Mağdurların kâfi teminata sahip olduğu telafi edici bir adalet sisteminin oluşturulması konusundan üzerinde ehemmiyetle duruyoruz. Adalete itimadın tam olarak tesis edilmesi için ceza adaleti sisteminde mağdur odaklı yeni siyasetleri uygulamaya alıyoruz. Uyuşmazlıkların önlenmesi ve mahkemeye taşınmadan kaynağında çözülmesi yargının iş yükünün azaltılmasında büyük değer arz ediyor. Bu çerçevede dava öncesi alternatif uyuşmazlık tahlil prosedürlerinin kapsamının genişletilmesini öncelikli siyaset olarak belirledik. Hukukun üstünlüğünü temel alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi vizyonu ile hazırladığımız yeni strateji dokümanıyla aktif ve süratli işleyen bir adalet sistemi inşa edeceğiz.

Yargı Islahatı Strateji Evrakımızın birinci maksadı, kurumsal yapının güçlendirilmesi ve süreçlerin yine yapılandırılmasıdır. Bu çerçevede uzlaştırıcı, birleştirici, özgürlükçü, toplumun tüm bölümlerini kuşatan yeni ve sivil bir anayasa çalışmalarımıza sürat vereceğiz. İnsan hakları alanındaki kurumsal kapasitemizi güçlendirecek, hazırlayacağımız yeni insan hakları hareket planı ile hak ve özgürlüklerin daha faal korunmasını sağlayacağız. Kişisel Veriler Koruma Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu üzere kişisel hak arama kurumlarımızın kurumsal yapısını ve memleketler arası kuruluşlarla uyumluluklarını güçlendireceğiz. Söz ve basın özgürlüğü ile kişi hürriyeti ve güvenliğine ait standartları yükseltecek yeni hak arama yollarını çeşitli önlem ve uygulamalarla tahkim edeceğiz. Makul müddette yargılanma hakkının temini için mahkemeler teşkilatının tertip yapısını tekrar tanzim edeceğiz. Ceza mahkemelerinin misyon alanlarını yine düzenleyecek, muhtaçlık duyulan yerlerde yeni adliyeler kuracak, mahkeme sayılarını artıracak ve tek yargıçla çalışan birtakım mahkemelerin heyet halinde çalışmalarını temin edeceğiz. Temyiz kanun yolunun aktifliğine yönelik yeni düzenlemelerle temyiz incelemelerinin 6 ay içerisinde sonuçlandırılmasını hedefliyoruz. Bunun için Yargıtay ve Danıştay kanunlarında yer alan daire ve üye sayılarını iş yüküyle orantılı olacak halde tekrar belirleyeceğiz. Temyiz incelemeleri üzere istinaf incelemelerinin de 6 ay içinde neticelendirilmesine yönelik düzenlemeler yapacağız. Birinci derece mahkemelerinde uzun süren davalar, istinaf mahkemelerinde öncelikle incelenecek ve kimi davalarda istinaf incelemesi olmadan direkt temyiz incelemesi yapılacaktır.

Önümüzdeki devirde yargıçlarımız meslek hayatları boyunca hukuk ve ceza hakimi olarak sınıflandırılacak; etraf, sıhhat, sigorta, trafik ve iş kazalarından kaynaklanan dava tipleri için yeni ihtisas mahkemeleri kurulacaktır. Stajyer avukatlarımıza staj başlangıç takviyesi sağlayacak ve mesleklerine ekonomik dertlerden uzak bir biçimde hazırlanmalarını temin edeceğiz. Yeni düzenlemelerle duruşmaların iki aydan fazla ertelenmemesini ve birtakım uyuşmazlıkların da duruşma yapılmaksızın çözülmesini sağlayacağız. Bozma kararı verilen belgelerin öncelikle ve acilen görülmesi ise bir başka amacımızdır. Yargı bilişim sistemimizi yeni teknolojileri doğrultusunda geliştirmekte kararlıyız. Adalet sistemlerinde yapay zeka uygulamalarından istifade edeceğiz. Yargılamaların maksat müddet içinde tamamlanması için isimli ve idari yargı, adalet kurullarını da tekrar yapılandırmayı hedefliyoruz. Komisyonlarımıza adalet dairelerinin işleyişine matuf tespit ve tahlil tekliflerini içeren rapor hazırlama misyonunu tevdiğ edeceğiz. Noterlik Kanunu’nu yenileyecek, hukuk fakültesi mezunlarının vazife alacağı yeni bir kurum olarak noter yardımcılığını sisteme kazandıracağız.

Yeni Strateji Evrakımızın ikinci gayesi, insan kaynakları kapasitesinin güçlendirilmesidir. Önümüzdeki süreçte insan kaynaklarını daha nitelikli hale getirmek ve hukuk eğitiminin kalitesini artırmak için fakültelerimize girişte aranan muvaffakiyet sıralamasını kademeli bir biçimde yükselteceğiz. Hukuk fakültelerinin açılma kriterlerini gözden geçirecek, müfredatta çeşitli iyileştirmeler yapacağız. Hukuk fakültesinde okuyan öğrencilerimize Adalet Bakanlığı başarı bursu vererek eğitimlerinde takviye olacağız. Mesleksel niteliklerin artırılması için hakim ve savcı yardımcılığı sürecini yine yapılandıracak ve hizmet içi eğitimleri güçlendireceğiz. Hakim ve Cumhuriyet Savcısı ile işçi sayısının iş yükü ile orantılı bir seviyede olmasını sağlayarak yeni uzmanlık takımları ihdas edeceğiz.

Strateji Evrakımızın üçüncü emeli, ceza adaleti sisteminin aktifliğinin artırılmasıdır. Başta adil yargılanma hakkı olmak üzere hak ve özgürlüklerin korunması lilkesine uygun bir halde hata, yaptırım ve infaz istikrarını toplumsal gereksinimler çerçevesinde düzenleyeceğiz. Kısa müddetli mahpus cezasına seçenek yaptırımların kapsamının genişletilmesiyle isimli para cezası ölçülerinin yine belirlenmesi önceliklerimiz ortasındadır. Ceza adaleti sistemini hürriyeti bağlayıcı cezaya alternatif yeni yaptırım çeşitleri ile zenginleştireceğiz. Bu doğrultuda ruhsal rahatsızlığı olanların ve unsur bağımlılarının rehabilite olmadan toplumsal hayata katılmalarını engelleyecek önlemleri alacağız. Trafikte işlenen cürümlerin yanı sıra trafik güvenliğini tehlikeye atan şahıslara yönelik de caydırıcı tedbirler alacağız. Atak emeliyle araçlarından inen şoförleri ehliyetlerine el konulması da dahil müstakil yaptırımlara natürel tutacağız. Cürüm işlemek maksadıyla örgüt kurma kabahati ile beden dokunulmazlığına, hürriyete ve etrafa karşı işlenen cürümlerin cezalarını artırıyoruz. İsimli sicil sistemini tekrar yapılandıracağız. İsimli sicil kayıtlarının silinmesi müddetlerini kısaltacak, ceza mahkumiyetlerinin isimli sicile kaydedilmesinde çocuklar lehinde farklı düzenlemelere gideceğiz.

Yeni Strateji Evrakımızın dördüncü gayesi, hukuk ve idari yargılama süreçlerinin aktifliğinin artırılmasıdır. Paha ve fiyatı belli bir ölçünün altındaki talep ve davaların sadeleştirilmesi ve süratli bir yargılama yolu ile çözümlenmesi için çeşitli düzenlemeler yapmayı hedefliyoruz. Bunun yanında bono evraklarının kayıt altında üretilmesini sağlayarak vatandaşlarımızın tüzel güvenliğini güçlendirilmesini amaçlıyoruz. Aile arabuluculuğunu sisteme entegre ederek uyuşmazlıkların mahkeme sürecinden evvel tahlile ulaştırılmasını dilek ediyoruz. Aile mahkemelerinin kuruluş ve yargılama yolundan çocukların menfaatlerini gözeten boşanma ve nafaka yöntemlerine kadar geniş bir yelpazede yeni ıslahatlar yapmayı planlıyoruz.

Yargı Islahatı Strateji Evrakının beşinci gayesi, adalete erişimin kolaylaştırılmasıdır. Önce buyrukta bayan haklarına ait yeni uygulamalar geliştirerek şiddet mağduru bayanlarımızın isimli süreçlere erişimini en kısa yoldan temin etmeye çalışacağız. İsimli süreçlerde şiddet mağduru bayanlarımızın daha fazla korunması bizim birinci önceliğimizdir. Aile içi ve bayana yönelik şiddet hataları soruşturma ofislerini ülke sathında yaygınlaştıracak, buralarda misyon alacak Cumhuriyet Savcılarının da uzmanlaşmalarını sağlayacağız. Halihazırda 6. ve 7. sınıflarda seçmeli olarak okutulan hukuk ve adalet derslerini liselere teşmil edeceğiz.”