Dünyanın birinci sohbet robotu ELIZA geri döndü. Uzun müddettir taklit edilen lakin harika bir biçimde kopyalanamayan ELIZA’nın kodlarının kayıp olduğu düşünülüyordu. Fakat araştırmacılar 2021’de yaratıcısının arşivlerinde kodunun erken bir versiyonunu keşfettiler ve ortadan geçen yılları onu tekrar bir ortaya getirmekle geçirdiler.
1964’ten 1967’ye kadar kodlanıp yinelenen ELIZA, MIT bilgisayar bilimcisi Joseph Weizenbaum tarafından geliştirildi. Günümüz standartlarına nazaran ilkel olan ELIZA, yaratıldığı devirde bir hit olmuştu. İmalcisi ona bir psikoterapistin kişiliğini vermişti. O devirlerde ELIZA ile sohbet edenler, gerçek bir beşerle yazıştığını düşünüyordu.
ELIZA Arkeoloji Projesi üyelerinden gelen yeni bir bilimsel makale, sohbet robotunu nasıl bulduklarını ve yine canlandırdıklarını ve kökenlerini ve daha sonraki yayılımını detaylı olarak anlatıyor. Weizenbaum, ELIZA’yı Uyumlu Vakit Paylaşım Sistemi yahut CTSS ismi verilen bir vakit paylaşım bilgisayar sisteminde MAD-SLIP isimli erken bir lisanda programladı.
Ancak ELIZA, vakitle Weizenbaum’ın denetiminden süratle uzaklaştı. Erken bilgisayar ağları aracılığıyla yayıldıkça, programcılar onu öteki lisanlara uyarladılar. Bu erken klonlardan biri, çağdaş internetin öncüsü olan ARPAnet‘in teknik önderlerinden biri tarafından Lisp’te oluşturuldu. Eliza’nın Lisp versiyonu, bu yeni ağdaki birinci data kesimlerinden biriydi ve süratle yayıldı.