Rüzgar gücü santrallerine yönelik olarak Rüzgar Gücüne Dayalı Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA RES-2024) Müsabakaları, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı’nda yapıldı. Yarışlar sonucunda 3 vilayetteki 5 YEKA’da toplam 1200 megavat gücündeki ilişki kapasitesinin tahsisi gerçekleştirildi. Müsabakalar sonucunda toplamda 1,2 milyar dolarlık yatırımın önü açıldı. Müsabakalara, Türk Ticaret Kanunu’na nazaran; anonim ya da limited şirket olarak kurulmuş hükmî şahıslar ve sermaye şirketi statüsüne sahip yabancı şirketler katıldı. Müracaatlar, 21 Ocak 2025’te alınırken 40 farklı şirketten toplam 100 müracaat geldi. Müsabakayı kazanan şirketler, kontrat imza tarihinden itibaren ürettikleri elektriği, 72 ay mühletle hür piyasada satabilecek. Daha sonra 20 yıl müddetle üretilen elektrik, belirlenen fiyattan iletim sistemine verilecek.
‘RÜZGAR YARIŞLARINI TAMAMLADIK’
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yarışma sonuçlarına ait bakanlıkta basın toplantısı düzenledi. Bayraktar, Türkiye’nin güç talebinin daima arttığını belirterek, “Son 22 yılda güç talebimiz 3 katına çıktı. Biz, bir taraftan bu artan talebi karşılamaya çalışırken elbette ki dışa bağımlılığımızı azaltmak için de önlemler alıyoruz. Bu manada yenilebilir güç kaynaklarımız, bizim açımızdan çok kıymetli. Bugün, son 22 yılda sıfırdan neredeyse 33 bin megavata çıkarttığımız ve Türkiye’deki tüm hanehalkının muhtaçlığını karşıladığımız rüzgar ve güneş santrallerimize yenilerini eklemek üzere bir müsabaka tertip ettik. 5 başka bölgede; bunlardan 1 tanesi Edirne’de, 2 tanesi Kırklareli’de ve 2 tanesi Sivas’ta olmak üzere 1200 megavatlık rüzgar yarışlarını tamamlamış bulunuyoruz. YEKA modelimiz, bizim 2017 yılında hayata geçirdiğimiz bir model. Türkiye’de yalnızca gücün yenilebilir kaynaklardan üretilmesine odaklanmadık, birebir vakitte kullanılan ekipmanların da ülkemizde üretilmesine odaklandık. Bu manada hem istihdama hem üretime hem ihracata katkı yapması açısından ve cari açığı azaltması bakımından yeni bir model oluşturmuştuk. Bugün bu modelin bir örneğini gerçekleştirdik” sözlerini kullandı.
‘1200 MEGAVATLIK KAPASİTEYE 18 KAT TALEP GELDİ’
Bugün 33 bin megavatta olan yenilenebilir güç gücünü 2035 yılında 120 bin megavata çıkartmayı hedeflediklerini aktaran Bayraktar, “Bunu yapabilmek için de gerek depolamalı kapasite tahsislerimizi gerek sanayicilerimizin, ticaret erbabının kullandığı öz tüketim emelli projeleri bir taraftan geliştiriyoruz. Bunların yanı sıra bilhassa yerli ve yabancı yatırımcıların, daha büyük ölçekli projeler geliştirmesi açısından YEKA modelini de hayata geçirmeye devam ediyoruz. Bugünkü yarışta 1200 megavatlık ihalenin sonucunda 5 farklı lokasyonda yaklaşık 120 milyon dolar katkı bedelli ve taban fiyatla 3,5 dolar ile bu ihaleleri gerçekleştirdik. YEKA modellerinde biz bilhassa yenilebilir amaçlarını açıkladıktan sonra yeni bir modele geçtik. Bu çerçevede de yarışların büyük bir rekabet içerisinde gerçekleştiğini söyleyebilirim. 1200 megavatlık kapasiteye 18 kat talep geldi. Yaklaşık 40 firma talep verdi ve rekabetçi ortamda yapılan müsabakaların sonucunda da biraz evvel tabir ettiğim üzere megavat başına ortalama 100 bin dolarla, toplam 120 milyon dolarlık bir katkı hissesini bu firmalar 1 ay içerisinde devlete ödeyecek” diye konuştu.
‘UCUZ ENERJİYİ VATANDAŞA YANSITACAĞIZ’
Bayraktar, YEKA modelinde, birinci 6 yıl boyunca sistem devreye girdikten sonra piyasaya satış imkanı olduğunu vurgulayarak, “Ondan sonraki 20 yılda burada oluşan ihale bedeli neyse, yani 3,5 dolar kilovat/saat bedeli ile 20 yıl boyunca bu elektriğin satışı kelam konusu. Hasebiyle biz 20 yıl boyunca şu andaki piyasa fiyatının neredeyse yarı fiyatına bu elektriği daha ucuz bir formda alacağız. İnşallah bu çerçevede, bu ucuz enerjiyi vatandaşlarımıza yansıtmış olacağız. 1200 megavatlık bu rüzgar santrallerinde yaklaşık 4,5 milyar kilovat/saat elektrik üreteceğiz. 2 milyon hanenin elektrik gereksinimini buradan karşılamış olacağız. Yenilenebilir güç olduğu için bir ithalat kelam konusu değil. Bu manada da 800 milyon metreküplük doğal gaz ithalatını önlemiş olacağız. Yani bugünkü sayılarla neredeyse 400 milyon dolar her yıl ve önümüzdeki 20 yılı düşünürseniz yaklaşık 8 milyar dolarlık doğal gaz ithalatının önüne geçmiş olacağız. YEKA modelinde yalnızca güç fiyatına odaklanmayıp, birebir vakitte yerli ekipman yani kule jeneratör üretimi, kanat üretimine yapılan şartnamede yerlilik kuralını kesinlikle koruma etmemiz; bundan katiyen ödün vermiyoruz. Bundan sonra da yerli kaidesi olan müsabakalar gerçekleştireceğiz. Bu halde önümüzdeki süreçte güneş yarışımızı yapacağız. Maksadımız her yıl 2 bin ile 2 bin 500 megavat YEKA müsabakalarını yapmak ve bu sayede maksat olarak ortaya koyduğumuz 120 bin megavatlara ulaşmak. Biz, gerçek bir finansal modeli ortaya koyduğumuza, bankaların finanse edebileceği bir modeli ortaya koyduğumuza inanıyoruz. Bu çerçevede projelerin en kısa müddette hayata geçmesini hedefliyoruz” dedi. (DHA)
FOTOĞRAFLI