Ziyaretçimizin sorusu: 25 yılını dolduran her memur istifa sonrasında emekli olma yaşında emekliliğe hak kazanır mı işi bıraktığı kurum bakımından?
Detaylar/Değerlendirmeler:
Ziyaretçimizin sorusundan öğrenilmek istenen mevzunun, hem 5434 hem de 5510 kapsamındakiler için uygulanmakta olan 5434 sayılı Kanun Husus 40 kararında yer alan azami çalışılabilecek emeklilik yaş hadleri konusu olduğunu anlamaktayız.
Bu nedenle değerlendirmelerimizi bu tarafta yapmaktayız.
5434 ve 5510 kapsamında olan memurlar için uygulanmakta olan 5434 sayılı Kanun Unsur 40 kararında,
Genel olarak memurların misyonları ile ilişiklerinin kesilmesi gereken yaş haddi istisnalar hariç 65 yaşını doldurdukları tarih olmaktadır. 65 yaşının dolumu tarihine kadar memurlar misyonlarını yapabilirler, bu yaşı doldurduktan sonra mecburî emekli edilirler, lakin 65 yaş dolumundan evvel emeklilik kurallarını yerine getirmiş iseler kendi talepleri üzerine emekli olabilirler.
Ayrıyeten bu unsurda, 65 yaşının dolumundan evvel zarurî emekli olunacak vazifeler de bulunmaktadır. Bu vazifelerden kimileri şöyledir;
Yarbaylar 55 yaşını,
Uzman erbaşlar 55 yaşını,
Başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56 yaşını,
Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurları 55 yaşını,
Gümrük Koruma Memurları 55 yaşını,
Doldurduklarında mecburî emekli edilmektedirler. Yani bu yaşların dolumundan sonra fiili çalışmaları sona erdirilmektedir.
Münasebetiyle kimi misyonlar için azami çalışabilecekleri yaş hadleri belirlenmiştir. Lakin, bu yaş hadlerinden emeklilik yalnızca misyonda iken tamamlanma koşuluna bağlı bir süreç olmaktadır.
5434 sayılı Kanun kararları uygulanacak olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden evvel memurluk hizmetine başlayan, 5510 sayılı Kanun kararları uygulanacak olanlar ise 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memurluk hizmetine başlamış şahıslardır.
Her iki Kanun kararlarına nazaran emeklilik için hizmet + yaş kurallarının yerine getirilmesi zaruridir.
8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlamış bireyler erkek ise 60, bayan ise 58 yaşını + 25 hizmet yıllarını tamamladıklarında emekli olabilmektedirler.
Hem 5434 hem de 5510’a tabi memurların azami vazife yapabilecekleri yaş hadleri üstte belirttiğimiz üzere 5434 sayılı Kanun Unsur 40 kararında gösterilmiştir. Bu karara nazaran de örneğin polis memurlarının azami vazife yapabilecekleri yaş hadleri 55 yaşını doldurdukları tarih olmaktadır. Bu tarih itibariyle yıpranma mühletleri, sigortalı mühletleri, borçlandıkları müddetleri, memurluk mühletleri toplamı 25 yıl olduğunda emekli aylığı bağlanabilmektedir.
Polis memurlarının yaş haddi olan 55 yaşını doldurulmasının uygulanacağı vakit, lakin polis memurlarının 55 yaş haddini misyonda iken doldurması halinde geçerli olmaktadır. Yani, 5434 sayılı Kanun Unsur 40 kararındaki yaş hadleri külliyen bireylerin vazifede iken bu yaşlarını doldurmaları halinde resen, yani talep olmadan zarurî olarak emekliye sevklerini sağlamaktadır.
55 yaş haddi polis memurluğu vazifesinden ayrıldıktan sonra geçerli olmamakta, bu durumda külliyen genel yaş hadlerine tabi olunmaktadır.
Ayrıyeten, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışma hayatına başlamış şahıslardan yıpranma hakları olanların bu yıpranma müddetleri emeklilik yaş hadlerinden 3 yılı geçmemek üzere yarısı indirilmekte, bu indirme genel yaş hadlerinden indirilmekte, mecburî emeklilik yaşı olan 55 yaştan indirilmemektedir. Yani, 60 yaşına tabi olan kişi en fazla 57 yaşın dolumunda emekliliğini kazanmış olmaktadır.
Ayrıyeten, 1 Ekim 2008 tarihinden evvel çalışmaları olanlardan memurluktan ayrıldıktan sonra emekçi, esnaf üzere çalışmaya başlayanlar hakkında hizmet bütünleşmesi sağlanır ve son 7 yıl hizmet kuralı uygulanır.
Bu bağlamda kıymetlendirmemiz:
Emeklilik kazanımları 65 yaşın dolumundan evvel sağlanan meslek kümeleri için yaş hadleri yalnızca misyonda iken kullanılabilecek olan yaş hadleri olmaktadır.
Hasebiyle, yalnızca hizmet yılını tamamladıktan sonra misyonundan ayrılan kişi için emeklilik kaideleri külliyen 58 yahut 60 yaşın dolumu olur, yani 65 yaşın dolumundan evvel belirlenen yaş hadleri (55, 56 gibi) emeklilik kazanımını sağlamayacağını,
Örneğin, polislik mesleğinden ayrılan kişi bayan ve erkek 25 yıl hizmet + 58, 60 yaşın dolumu kuralı kapsamına girer ve bu bireylerin 55 yaşın dolumunda emeklik koşullarını yerine getirmiş olamayacaklarını, değerlendirmekteyiz.
NOT: Ayrıyeten, memurlar hizmet yılını tamamlayıp vazifelerinden ayrıldıktan ve rastgele bir statüde çalışmadıkları sürece son kez misyon yaptıkları Kurumların emeklisi olacaklarını ve misyon unvanları temel alınarak aylıklarının bağlanacağını ve emekli ikramiyelerinin de ödeneceğini değerlendirmekteyiz.