Gökercan Göker-Washington DC
ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararıyla Çinli toplumsal medya platformu TikTok, tüm eyaletlerde erişime kapatıldı. Uygulama, App Store ve Google Play’den de kaldırılırken erişim pürüzü, 170 milyonu aşkın kullanıcıyı etkiledi.
Platforma girenler, “Üzgünüz, TikTok şu anda kullanılamıyor. ABD’de TikTok’u yasaklayan bir yasa yürürlüğe girdi. Şanslıyız ki Lider Trump, sorunu çözmek ve TikTok’un tekrardan açılması için bizlerle çalışacağını belirtti. Lütfen takipte kalın” uyarısı ile karşılaştı.
TikTok, Biden’a kıyasla Trump’tan daha umutlu
Trump vurgulu bu bildiri ve TikTok’un CEO’su Shou Zi Chew’in yeni liderin yemin merasimine katılacak olması uygulamanın tekrar erişeme açılacağına dair umutları artırdı.
Öte yandan birçok kişi platforma erişmek için farklı yolları denerken, TikTok’un kapanmasının akabinde ABD’de en çok araştırılan sözlerden biri “VPN” oldu.
TikTok’un yasaklanması yalnızca günlük kullanıcıları değil, platform üzerinden gelir elde eden şahıs ve şirketleri de etkiledi.
ABD, TikTok’u neden yasakladı?
ABD’nin ‘ulusal güvenlik tehdidi’ olarak gördüğü TikTok, Çin merkezli teknoloji şirketi ByteDance’a ilişkin. Hem Biden hükümeti hem de Amerikan Kongresi, uzun vakittir ByteDance’tan Çin Komünist Partisine data sızdırıldığını savunuyordu.
Bunun için harekete geçen Biden hükümeti, 24 Nisan 2024’te TikTok’un ülkede varlığını sürdürebilmesi için ByteDance tarafından öbür bir şirkete yahut şahsa satılmasını kaide koştu. Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler tarafından desteklenen yasa tasarısı, TikTok’a 19 Ocak 2025’e kadar mühlet tanıyordu.
Ancak platformu satmayı reddeden TikTok ve Bytedance 7 Mayıs 2024’te ABD’ye dava açtı. Bu davaya karşılık 2 Ağustos 2024’te ABD’nin Federal Ticaret Komisyonu ve Adalet Bakanlığı da TikTok ile Bytedance’e dava açtı. Davanın sonucu bu hafta açıklanırken, ABD Yüksek Mahkemesi toplumsal medya platformunun aleyhine karar verdi.
Trump’ın tavrı merak ediliyor
Yemin merasimine hazırlanan Trump’ın ise TikTok’a 90 gün ek müddet tanıyabileceği sav ediliyor. Bu durumda platform satılırsa ABD’de varlığını sürdürebilecek.
Öte yandan platformu “Köpekbalığı Tankı”nın ünlü yatırımcılardan Kevin O’Leary ile OpenAI ve Google’ın yapay zekâ rakibi Perplexity AI’ın almak istediği konuşuluyor. Kevin O’Leary’nin platforma nakit 20 milyar dolarlık teklifte bulunduğu belirtiliyor.
4 ABD’li platform kârını artıracak
TikTok’un varlığına ait belirsizlik sürerken bankacılık devi Morgan Stanley, tüm bu kaosun ABD merkezli Meta, Alphabet, Snap ve Pinterest’e yarayacağını düşünüyor. Bu, TikTok’un yalnızca güvenlik açığı gerekçesiyle yasaklanmadığının da bir işareti olarak yorumlanıyor.
TikTok’a giremeyenler, soluğu eski dostları Facebook, Instagram, YouTube yahut Snapchat’te alacaklar. Meta, Snap ve Pinterest’in pay senetlerinde, şimdiden kıymet artışı gözlemlendi bile.
“TikTok mültecisi”
X’in kullanıcı sayısı ve paralı abonelerinde de yükseliş bekleniyor. TikTok’un kapanmasının akabinde birçok kişi X’de ve diğer platformlarda husus hakkında yorum yapmaya başladı. Kendini “TikTok mültecisi” olarak tanıtanlar bile oldu.
Bir öbür mümkünlük, TikTok’a benzeyen ancak olağan kaidelerde Meta ve Alphabet üzere devlerle uzunluk ölçüşemeyecek uygulamaların pazar boşluğundan faydalanarak yükselebileceği istikametinde.
En ağır yasak
TikTok’un yasaklanması, Amerikalıların yansısını çekerken karar emsal örneklerle kıyaslanıyor.
Brezilya’da X, Türkiye’de de YouTube ve Instagram’a erişim bir mühlet kapatılmıştı. Lakin ABD’deki TikTok yasağı, bu yasaklardan daha ağır görülüyor. Zira, ABD’de TikTok’un tekrar açılması için ne ödenmesi gereken bir tazminat ne de silinmesi gereken bir içerikten bahsediliyor. TikTok’tan beklenen, ByteDance ile ilişiğin büsbütün kesilmesi.