Tüm dünya faiz artırırken faiz indirimlerine imza atan Türkiye, dünya genelinde faiz indirimleri tekrar gündeme gelirken bu sefer faiz artışlarıyla konuşulacak.
Bu hafta yapılan ABD, Japonya, Birleşik Krallık ve İsviçre merkez bankaları toplantılarından faizleri sabit tutma kararları çıkarken, İngiliz Financial Times gazetesinde “Bir dönüm noktası: Ekonomistler neden global faiz
artışı döngüsünün bittiğini düşünüyor?” başlıklı bir tahlil yayımlandı.
İNDİRİM YAPANLAR ARTIŞ YAPANLARI GEÇECEK
İngiltere merkezli ekonomik araştırma ve danışmanlık şirketi Capital Economics, 2020 sonundan bu yana birinci kere 2023’ün son çeyreğinde 30 büyük merkez bankası ortasında faiz indirimi yapanların sayısının faiz artışı yapanların sayısını aşmasını bekliyor.
Capital Economist’in baş ekonomisti Jennifer McKeown, “küresel para siyaseti döngüsünde bir dönüm noktasına ulaştık” dedi.
FT tahlilinde, global iktisattaki yavaşlamaya ve birçok ülkede enflasyonda yaşanan gerilemeye işaret edilerek, finansal piyasa aktörlerinin ve merkez bankalarının çoğunluğunun ek faiz artışlarına muhtaçlık duyulmayabileceğine ikna olduğu belirtildi.
Geçen hafta Brezilya ve Polonya merkez bankaları faiz indirimlerine imza atmıştı.
DÜNYADA YENİ REJİM
Analizde, büyük merkez bankalarının birçoklarında faiz indirimlerinin sona erdiğinin ve birçok gelişen ülke iktisadında faiz indirimlerinin olacağının piyasalarda fiyatlanmaya başlandığına işaret edildi.
ABD’nin önde gelen bankalarından Citi’nin baş ekonomisti Nathan Sheets, global iktisadın “daha düşük büyüme ve daha düşük enflasyon” içeren bir geçiş noktasına yaklaşmakta olduğuna dikkat çekerek “Kademeli dezenflasyon ve yavaşlayan büyümeyle karakterize olan yeni bir rejimin işaretlerini görüyoruz” dedi.
ABD’de geçen sene haziranda yüzde 9,1 ile tepeyi gören yıllık tüketici enflasyonu haziranda yüzde 3’e kadar geriledikten sonra ağustosta yüzde 3,7’yükselmişti. Çekirdek enflasyon ise ağustosta yüzde 4,3’e gerilemişti.
ABD Merkez Bankası (Fed), bu hafta faizi yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tutmuştu
Euro bölgesinde ise Ekim 2022’de yüzde 10,6 ile tepeyi gören ve ağustosta yüzde 5,2 olan enflasyonun eylülde yüzde 4,6’ya gerilemesi bekleniyor.
TCMB’DEN KADEMELİ FAİZ ARTIŞLARI
Seçim öncesinde iktisadın çarklarının süratli dönmesi için faiz indirimlerine imza atan hükümet, ödemeler istikrarı krizi riski ortaya çıkınca seçim sonrasında iktisat idaresini ve faiz siyasetini değiştirmişti.
Eylül 2021-Mayıs 2023 devrinde yüzde 19’dan yüzde 8,5’e kadar gerileyen Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizi, seçim sonrasındaki dört ayda 2150 puanlık rekor artışla yüzde 30’a yükseldi.
Ağustosta yüzde 58,9 olan enflasyonun gelecek aylarda yüzde 70’e yaklaşması beklenirken, faiz artışlarının da kademeli olarak devam etmesi bekleniyor.
Böylece Türkiye, dünyada merkez bankası faizinin en yüksek olduğu ülkeler ortasında ikinci sıraya yükseldi.
Dünyada faiz liginin birinci sırasında yüzde 118’lik faizle Arjantin yer alıyor. Bu ülke, yüzde 124’lük yıllık tüketici enflasyonuyla da dünyada enflasyon liginde dördüncü sırada yer alıyor.
Türkiye ise yüzde 58,9’luk oranla enflasyon liginde dünyada 7. sırada bulunuyor.
Yüksek faiz liginde üçüncü sırada, yüzde 20’lik oranla savaştaki Ukrayna bulunuyor.
