Kahramanmaraş depremleri sonrası arama kurtarma çalışmaları devam ederken hayatını kaybedenlerin sayısı 17,000’i geçti.
Öncü datalar sarsıntının birinci gününde Türkiye genelinde elektrik tüketiminde %11 düşüş yaşandığını gösterirken, sarsıntıda hala arama kurtarma faaliyetlerine yük veriliyor olması ve hasar tespitin de yeni başlaması toplam etkiyi iddia etmekte zorluk yaratıyor.
Reuters’da yayımlanan bir haberde dikkat çekildiği üzere sarsıntının Türkiye iktisadında milyarlarca TL tekrar inşa maliyeti yaratması ve büyümede bu yıl için 1-2 puan gerilemeye neden olması bekleniyor.
Binaların yüzde 40’ı hasar gördü ya da büsbütün yıkıldı
Boğaziçi Üniversitesi tarafından yayımlanan incelemede Kahramanmaraş merkezindeki binaların %40’ının hasar gördüğü yahut büsbütün yıkıldığı varsayım edildi.
Depremden etkilenen 10 vilayette toplam 13.42 milyon kişi yaşıyor. Çöken hastanelerin, devasa zelzeleden ziyan gören yolların ve iletim çizgilerinin tekrar inşaası, barınma kaynaklı kısa, orta ve uzun vadeli gereksinimler on milyarlarca lira harcama gerektirecek.
Dünya Bankası’ndan 1 milyar 780 milyon dolar
Dünya Bankası yine inşa ve yardım için Türkiye’ye 780 milyon dolar finansman sağladığını ve daha sonra 1 milyar dolar daha sağlanacağını da açıkladı.
İlgili vilayetlerde 3 ay müddetli OHAL ilan edilirken TCMB reeskont ve avans kredilerinin ödemelerini öteledi. Hazine ise Temmuz sonuna kadar zorlayan sebep ilan ederek bölge için vergi ödemelerini ötelerken ayrıyeten ilgili kamu kurumlarına birinci etapta 100 milyar TL aktarıldı.
Borsa kapalı
Borsa İstanbul, zelzelenin sonra açık kaldığı bir kaç günde %16 düşüş kaydettikten sonra bir hafta mühletle kapatıldı.
Döviz piyasasında arz ve talebi TCMB’nin aldığı tedbirler belirlediği için piyasada son aylarda keskin hareketler görülmüyor. TL geçen yılın tamamında, büyük kısmı yılın birinci yarısında olmak üzere dolar karşısında %29.6 kıymet yitirdi. Dolar/TL bu sabah 08.49’da 18.8335/18.8340 düzeyinde. Euro/TL kuru ise 20.20 düzeylerinde yer alıyor.
Bugün iç data gündeminde TÜİK tarafından saat 1000’da açıklanacak Aralık ayı sanayi üretimi ve işsizlik dataları yer alıyor. Reuters anketine nazaran takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin Aralık’ta yıllık %1.35 daralması bekleniyor.
Seçim gündemi izleniyor
İktidar düşük faiz, cari fazla odaklı alışılagelmişin dışındaki iktisat siyasetleri uygularken muhalefet tüm iktisat siyasetlerini aksine çevirmeyi hedefliyor. Bu nedenle zelzele öncesinde seçimde iktisat siyasetlerinde esaslı değişim getirecek bir sonucun gerçekleşip gerçeklemeyeceği izleniyordu.
Deprem sonrasında ise piyasalar yaşanan felaketin büyüklüğü ve etkilediği bölgede yaşayan nüfus yoğunluğu da dikkat alındığında 14 Mayıs’ta planlanan seçimlerin vaktinde olup olmayacağını izlemeye başladı.
Bu mevzuda Reuters’ın sorusunu yanıtlayan bir üst seviye hükümet yetkilisi, “Gelişmelere bakacağız lakin şu anda 14 Mayıs’a seçim yapmanın çok önemli zahmetleri var” dedi. Tıpkı yetkili bu ortamda seçim kampanyası yapılmasının soru işareti yaratabileceiğini belirterek şunlari söyledi:
“Ancak Bu türlü bir ortamda seçim kampanyası mı yapılır? Acımızı yaşamadan siyaset konuşmak oy istemek her siyasi parti için kabulü sıkıntı bir durum. Bir kıymetlendirme yapılacak elbette… Girilen seçim devrinden çıktık üzere.”
Küresel piyasalar
Dolar yatırımcıların haftaya açıklanacak ABD enflasyon verisi öncesinde temkinli olmalarıyla bedel kaybına karşı koymaya çalışırken, ekonomik yavaşlama ve Fed’in faiz artışlarının suratına yönelik telaşlar de risk iştahını düşürdü.
