Danimarkalı sanatçı Jens Haaning’in 2021’de çağdaş sanat müzesine teslim ettiği boş tuval için aldığı paranın teslim edilmesine karar verildi.
2021 yılında yaptığı eserler için 532,000 kron (bugünkü kurla yaklaşık 75 bin dolar-2 milyon TL) ödenmiş, lakin sanatçı “Parayı Al ve Kaç” başlıklı iki boş tuval teslim etmişti. Lakin Kopenhag’daki bir mahkeme sanatkarın yapıtları sipariş eden müzeye bu meblağı geri ödemesine karar verdi.
Haaning dün Danimarka yayın kuruluşu DR’ye verdiği demeçte “Şok oldum fakat birebir vakitte tam da hayal ettiğim üzere oldu” dedi. Müzeye geri ödeme yapmak için kâfi parası olmadığını da belirten Haaning, “Çalışmalarım için yeterli oldu lakin tıpkı vakitte beni ne yapacağımı bilemediğim bir duruma soktu” dedi.
SİPARİŞİ ALDI, BOŞ TUVAL YOLLADI
2021 yılında Danimarka’nın Aalborg kentindeki Kunsten Çağdaş Sanat Müzesi tarafından bir kişinin ortalama yıllık gelirini tasvir etmeyi amaçlayan ve bir tuvale yapıştırılmış banknotlardan oluşan “Ortalama Bir Danimarkalının Yıllık Geliri” ve “Ortalama Bir Avusturyalının Yıllık Geliri” isimli iki ünlü sanat yapıtını tekrar yapması için yaklaşık 75 bin dolar ödendi.
Sanatçı bunun yerine müzeye iki boş tuval teslim etti. Müze daha sonra sanatkardan ödenen meblağı iade etmesini istedi. Haaning bu talebi reddetti ve bunun üzerine Kunsten Müzesi sanatçıyı mahkemeye verdi.
Sanatçı 2021 yılında Danimarka basının a verdiği demeçte “Parayı Al ve Kaç”ın gereğince ödeme yapılmadığı niyetinden ortaya çıktığını söyledi. Haaning yapıtları amaçlandığı üzere yine yaratmak için kendi cebinden yaklaşık 3 bin 300 Euro harcaması gerektiğini tez etmişti.
Haaning, “Çalışma şartları benimki kadar makus olan öteki insanları da tıpkı şeyi yapmaya teşvik ediyorum. Şayet berbat bir işte çalışıyorlarsa ve maaşlarını alamıyorlarsa ve işe gitmek için nitekim para ödemeleri isteniyorsa, o vakit elinizden geleni arkanıza koymayın” dedi.
MUZU 120 BİN DOLARA SATMIŞLARDI
Sanat dünyası, parayı hicveden yapıtlarla ilgili tartışmalara yabancı değil. İngiliz sanatçı Banksy, 2018 yılında bir müzayedede 1,4 milyon dolara satıldıktan sonra kendini parçalayan bir tablo yaparak manşetlere çıkmıştı. Eser 2021 yılında tekrar 25 milyon dolara satıldı.
İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan da bir seferinde duvara bantladığı taze muzlardan oluşan bir sanat yapıtını 120 bin dolara satmıştı. Eser 2023 yılında Seul’de sergilendiğinde, bir öğrenci muzu duvardan alıp yemiş ve yaptığı hareketin başlı başına sanat sayılabileceğini söylemişti.
