Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında yeni iktisat idaresi ve yeni Merkez Bankası klâsik siyasetlere dönüş yapmış ve birinci atak olarak siyaset faizinde artışlara gitmişti.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde ticari kredi faizleri yüzde 14-15 düzeylerinde seyrederken, birinci olarak haziran PPK toplantısındaki siyaset faizi artışının çabucak akabinde yüzde 25’e dayandı, akabinde ise ivme kazanarak yükselişini sürdürdü.
Temmuz Para Siyaseti Konseyi kararının akabinde yüzde 30’u geçen ticari kredi faizleri ağustos toplantısı sonrasında ise yüzde 40’ı aştı.
MEVDUAT FAİZLERİNDE YÜKSELİŞ BEKLENİYOR
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, Merkez Bankası datalarına nazaran 8 Eylül itibariyle 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 40,87 ile 20 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Her ne kadar ortalama bir mevduat faizi verisi olsa da bankaların bilhassa kur muhafazalı mevduattan standart TL mevduata dönüşte yüzde 45’in üzerinde faiz teklif ettiği bankacılık kesimi kaynaklarının verdiği bilgilerden biliniyor.
Merkez Bankası dün aldığı yeni karar ile KKM’nin TL mevduat sayılmasına son verdi ve TL mevduat hissesi rasyosuna nazaran komite uygulamasından vazgeçti.
Artık yalnızca KKM’ye dönüşüm maksadı ile KKM yenileme maksatlarına yönelik rasyolar takip edilecek.
Bu durum bankacılık bölümü kaynaklarına nazaran TL mevduat faizinin yüzde 50’yi aşmasına neden olabilir.
KREDİ FAİZİ ENFLASYONU AŞTI
İhtiyaç kredisi faizi ise seçim öncesinden bu yana yükseliş trendindeydi ve bu seçim sonrasında da devam etti.
Haziran başında yüzde 40’ı aşan gereksinim kredi faizleri PPK kararlarının da tesiriyle süratle yükseldi ve birinci olarak eylül başında yüzde 50’yi aştı. 8 Eylül itibariyle ise yüzde 59,71 ile hem 21 yılın rekorunu kırdı hem de yıllık tüketici enflasyonunu aştı.
Ağustos itibariyle yıllık tüketici enflasyonu yüzde 58,94 düzeyinde bulunuyor. Merkez Bankası dataları seçimlerin birinci tipi öncesinde bankacılık dalının yüksek faizlerin de tesiriyle gereksinim kredisinde epey süratli bir büyüme yaşadığını gösteriyor.
Toplamda tüketici kredilerinde büyüme yüzde 99,16 olurken kamu bankalarında yüzde 123,65, özel bankalarda ise yüzde 84,53 düzeyindeydi.
Merkez Bankası’nın ataklarıyla birlikte tüketici kredi büyümesi ivme kaybı yaşadı. Haziran başında büyüme suratında kamuda yüzde 50’nin özelde ise yüzde 70’in altına gelindi.
Ama yeniden de tüketici kredilerinde özel bankalar çok da frene basmadı. 8 Eylül itibariyle toplam tüketici kredi büyümesi yüzde 25,68 olurken sürat kamu bankalarında yüzde 5,72, özel bankalarda ise yüzde 30,37 düzeyinde hesaplandı.
