1999 zelzelesinin merkez üssü Gölcük’ten sadece 21 km uzaklıkta bulunan Tavşancıl Belediyesi’nin o dönemki belediye liderini anlatacağız. Kurallara uymasıyla ve kimseye taviz vermemeyle binlerce insanın hayatının kurtarılabildiğini bize gösteren Salih Gün isimli eski belediye lideri; daha ucuz diye kalitesiz mal kullanan müteahhitlere, yalnızca kendisiyle tıpkı siyasi görüşü paylaşıyor diye yanlış bireylere rant imkanı sağlayan milletvekili ve yöneticilere bir örnek olması gerekirdi.
Karşımızdaki görünüm ise siyasi parti fark etmeksizin bu konuda tam manasıyla çuvalladığımızı bizlere gösteriyor. Pekala 2022 yılında hayatını kaybeden eski Tavşancıl Belediye Lideri Salih Gün ne yaptı da zelzelenin göbeğindeki Tavşancıl’ı bu felaketten korudu?
Salih Gün’ün aslında tek yaptığı şey bilim beşerlerine güvenmekti.
Ülkemiz 1999 yılında çok büyük bir sarsıntı atlatmıştı. Bu zelzele, merkezi Gölcük olan 7,4 büyüklüğündeki sarsıntıydı. Binlerce bina yıkıldı, bugün olduğu üzere ilçelerin yerle bir olduğunu gördük. Lakin bu bölgenin merkezinde sayılabilecek Tavşancıl Belediyesi’nde tek bir hafif hasarlı bina bile yoktu.
1987’de belde belediyesi olan Tavşancıl’ın başına 1989’da Salih Gün geçti.
Salih Gün’ün belediye başkanlığı devrinde attığı birinci adımlar sarsıntıya karşı attığı adımlar oldu. Lider olduktan sonra Kocaeli Üniversitesindeki bilim beşerlerine başvurdu. Bilim insanları, Tavşancıl için hazırladıkları zemin-etüt raporunda buranın zelzele riskli bölge olduğuna karar verdiler.
Bu bölge sahiden de Kuzey Anadolu Fay Hattı‘nın üzerinde yer alan bir bölgeydi. Bu sebeple üzerindeki binaların çok yüksek olmaması ve belli kurallara uyması gerekiyordu.
Gün, bilim insanlarının sunduğu rapor ışığında bir imar planı hazırladı.
Gün’ün hazırladığı imar planında en değerli bahis kat sınırlamasıydı. Rapor gösteriyordu ki bu bölgede yüksek katlı binaların yıkılma tehlikesi daha fazlasıydı. Bu sebeple 3 kattan yüksek binalar olmamalıydı. Bu kararı yüzünden Tavşancıl halkının büyük bir kısmı Gün’e itiraz etti. Hatta en yakın arkadaşları bile bu karar yüzünden ona küstü.
Ancak Gün, babasının bile fazladan kat çıkmasına müsaade vermeyerek “Burası sarsıntı bölgesi baba, katiyetle olmaz” diyerek reddetti.. (Salih Gün’ün kızı Nida Gün Dönmez’in BBC’ye yaptığı açıklamadan)
Deprem bütün bir bölgeyi yerle bir ederken Tavşancıl’a hiçbir şey olmamıştı.
Gün, her ne kadar geçmişten günümüze Tavşancıl’daki kimi kişiler tarafından hala eleştiriliyor olsa da 1999 sarsıntısında bölgede hiçbir bina hasar almamıştı. Bu katı ve kuralcı siyaseti sayesinde binlerce insanın hayatını kurtaran Gün, kızı Nida Gün Dönmez’in açıklamalarına nazaran her vakit “İnsan kaybetmektense oy kaybetmeyi yeğlerim.” cümlesini kuruyordu. Bu cümlenin taşıdığı mana, bilhassa bu günlerde çok daha derinden hissediliyor.
Editör notu:
Bizim istediğimiz her şeyi yerine getirip oy kazanmaya çalışan yöneticiler yerine, bilimsel araştırmalar ışığında yanlışsız olan neyse onu yapan Salih Gün üzere belediye liderleri, valiler üzere yöneticilere muhtaçlığımız var. Bir müteahhitin sağlam olmayan bir bina yapması, aslında yöneticiler tarafından kâfi denetimin yapılamamasından kaynaklanıyor. İşin özüne baktığımızda müteahhitlerin yaptığı binaları denetleyecek şahıslar sonuçta tekrar devlet yöneticileri.
Umarım Kahramanmaraş zelzelesinin enkazından çıkarabileceğimiz kadar insanı ve hayvan dostlarımızı kurtarabiliriz. Bundan sonrası için de daha şuurlu adımlar atmak dileğiyle.
BBC Türkçe’nin bahis hakkındaki görüntüsü:
