TBMM Genel Konseyi, zelzelede etkilenen 10 vilayette 3 ay müddetle inanılmaz hal (OHAL) ilan edilmesine ait Cumhurbaşkanı Kararı görüşüldü. CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, “Biz 1999 zelzelesini yaşadık. 2 büyük zelzelesi üst üste yaşadık. 20 bine yakın insanımızı kaybettik. O zamanki Bülent Ecevit hükümeti OHAL ilan etmeyi düşünmedi. İstemedi, gerçek bulmadı. Artık neden” diye sordu. HDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, “Yürütmenin elindeki harika mutlak iktidar yetkileri ile de yapamayacağınız hiçbir şey yoktur. Pekala derdiniz ne OHAL ilanı ile? Derdiniz ne” diye eleştirdi. UYGUN Parti Küme Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, “Mademki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geniş yetkiyle birlikte iktidara süratli karar alma düzeneği sağlamıştır, iktidar şu an hangi yetkiden mahrumdur ki kendisini yeni yetkilerle de donatmak istemektedir” diye karşı çıktı. Cumhurbaşkanı’nın OHAL kararı AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla kabul edildi.
Depremden etkilenen 10 vilayette 3 ay mühletle OHAL edilmesine ait Cumhurbaşkanı Kararı bugün TBMM Genel Konseyi’nde görüşüldü. Birleşimi yöneten TBMM Lideri Mustafa Şentop, açılış konuşmasında, “Devletimizin tüm kurumları, sivil toplum kuruluşlarımız, milletimiz birinci andan itibaren felaket bölgesinde insanüstü bir çabayla çalışmaktadır. Adeta yerkürenin yıkımı manasına gelebilecek 7,7 ve 7,6 ölçeğinde iki büyük sarsıntı ile sayısız artçı zelzeleler maalesef 10 vilayetimizde on binlerce vatandaşımızın vefatına ve yaralanmasına sebep olmuştur. Bu vesileyle bir sefer daha zelzelede hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyor, hayatını kaybeden insanlarımızın yakınlarına ve zelzeleye maruz kalan vatandaşlarımıza sabırlar diliyorum” dedi.
“85 MİLYON OLARAK ISTIRABIMIZ SÖZLERLE İFADE EDİLEMEZ BOYUTTADIR, ACIMIZ TARİFSİZDİR”
Şentop, “Milletimizin, hepimizin başı sağ olsun. 85 milyon olarak kederimiz sözlerle ifade edilemez boyuttadır, acımız tarifsizdir. Bu felakette kaybettiğimiz canlarımızdan birisi de TBMM çatısı altında birlikte çalıştığımız, vatan ve millet sevgisine şahit olduğumuz AK Parti Adıyaman Milletvekili Yakup Taş idi. Bütün hayatını kaybedenlerle birlikte, çalışma arkadaşımız Yakup Taş ve ailesi için de üzüntümüz sonsuzdur” diye konuştu.
“KAYBETTİĞİMİZ İNSANLARIMIZIN RUHLARI İÇİN BİRER FATİHA OKUMAYA DAVET EDİYORUM“
Şentop, “Sizleri Adıyaman Milletvekilimiz merhum Yakup Taş ve sarsıntı felaketinde vefat eden bütün vatandaşlarımız için bir dakikalık hürmet duruşuna ve ardından dilek edenleri kaybettiğimiz insanlarımızın ruhları için birer Fatiha okumaya davet ediyorum” Genel Kurul’daki tüm vekilleri hürmet duruşuna ve Fatiha okumaya davet etti.
OKTAY: “MEYDANA GELEN EN BÜYÜK ÜÇÜNCÜ ZELZELEDİR:
Genel Kurul’da birinci olarak konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay özetle şunları söyledi:
“Deprem yaklaşık 110 bin kilometrekare alanı etkilemiştir. Bu kıymet Avrupa’da birçok ülkenin yüzölçümü kadar yahut ondan daha büyüktür. Bu sarsıntı Anadolu coğrafyasının son 2000 yıllık tarihçesinde 1668 Büyük Anadolu Zelzelesi ve 1939 Erzincan Depremi’nden sonra meydana gelen en büyük üçüncü sarsıntısıdır.
YERKABUĞU 3, 4 METRE YER DEĞİŞTİRMİŞTİR: Zelzeleler, ülkemizin en değerli etkin fay zonlarından birisi olan Doğu Anadolu Fay Zonu’nun iki farklı kolu üzerinde meydana gelmiş olup bu zelzeleler sonucunda yerkabuğu yaklaşık 400 kilometrelik bir sınır boyunca kırılmış ve 3, 4 metre yer değiştirmiştir. Bu tesir alanda demiryolu rayları, karayolu ve gibisi birçok yapıda besbelli halde gözlenmektedir.
14 BİN 351 ŞU ANA KADAR KİMLİĞİNİ BELİRLEDİĞİMİZ CAN KAYBI MEVCUT: Üzülerek tabir ettiğimiz can kayıpları boyutunda baktığımızda 14 bin 351 şu ana kadar kimliğini belirlediğimiz can kaybı mevcut. Yaralı olarak enkazlardan çıkarılanlar da buna dahil 63 bin 794 vatandaşımız kurtarılmıştır. Yıkılan bina sayısı 6 bin 444’tür. Alanda 24 bin 727’si arama kurtarma işçisi fiilen arama kurtarma çalışmalarına devam etmektedir.
İKİNCİL AFETLERİ YAŞAMAMAK ÇERÇEVESİNDE HELİKOPTERLERİ KULLANAMADIK: Hava kaideleri epeyce bozuktu. Havadan ikmal noktasında ikincil afetleri yaşamamak çerçevesinde helikopterleri kullanamadık. Alanda da tipi olan bölgeler vardı. Nurdağı’nda afetten kaynaklı hasar vardı. Orada karadan götürmek istediğimiz için ağır bir trafik sıkışıklığı, geçişlerin engellendiği bir periyodu yaşadık birinci anda.
BAŞVURULAN OHAL UYGULAMASINDA HEDEF; YARALARIN EN SÜRATLİ FORMDA SARILMASIDIR: Cumhurbaşkanımız zelzelenin yaşandığı 10 vilayetimizi ‘genel hayata tesirli afet bölgesi’ olarak ilan etmiş, arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların hızla yürütülebilmesini temin için, Anayasanın 119’uncu unsuruna dayanarak, 3 ay mühletle inanılmaz hal ilan etme kararını kamuoyumuz ile paylaşmıştır. Harikulâde durumlar fevkalâde önlemlerin alınmasını gerektirir. Harikulâde bir idare tertibinin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık ve kamu sistemini tehlike altına sokan yaygın şiddet hadiseleri üzere durumlarda başvurulan OHAL uygulamasında emel; yaraların en süratli halde sarılmasıdır.
DOĞRUDAN ETKİLENEN VİLAYET SAYISI VE NÜFUSA NAZARAN 3 AYLIK MÜHLET BELİRLENMİŞTİR: Acil ve hayati muhtaçlık materyallerinin karşılanması, afet bölgesinde yıkılma riski olan binaların bulunduğu alanlara girişin sonlandırılması, tehlike arz eden binaların yıkılması ve mecburî gereksinimlerin dağıtımının düzenlenmesi üzere zarurî işler inanılmaz hal idaresi ile çarçabuk ve süratlice sağlanabilecektir… Krizin boyutları göz önünde bulundurularak; zelzelenin yıkıcı tesiri, ağır kış kaideleri ve direkt etkilenen vilayet sayısı ve nüfusa nazaran 3 aylık müddet belirlenmiştir. Demokratik hukuk devletlerinde fevkalâde durumların idaresi tekrar hukukun müsaade verdiği inanılmaz idare yolları ile gerçekleşmektedir.”
BÜLBÜL: “OLAĞANÜSTÜ HAL BİR ZARURET HALİDİR”
MHP Küme Başkanvekili Levent Bülbül, OHAL ilan edilmesine ait Cumhurbaşkanı Kararı’na ait, “Olağanüstü hal bir zaruret halidir. Bu türlü bir durumda toplumun korunması ve bekası temel olmalıdır, birtakım hakların kısıtlanmasından bahsedilse bile temel gayenin toplum ve fert faydasının birlikte sağlanması olduğu unutulmamalıdır. Bu çerçevede harikulâde hal uygulaması Anayasa’mızın 119’uncu unsurunda ve kanunlarımızda düzenlenmek suretiyle hukuken mahiyeti ve şümulü belirlenmiş bir uygulamadır; bu açıdan bakıldığında inanılmaz hal, hukuk dışı yahut hukuk üstü bir hal olarak görülemez” dedi.
“OHAL MÜHLETİNİN UZUN OLDUĞUNU ARGÜMAN ETMEK AKLA VE GERÇEKLERE KARŞIT BİR TAVIR OLARAK GÖRÜLMELİDİR”
OHAL’in müddeti üzerine yapılan tenkitler üzerine ise Bülbül, “Süre açısından değerlendirildiğinde ise üç aylık mühletin epeyce ölçülü olduğu kabul edilmelidir. Sarsıntı felaketinin sebep olduğu inanılmaz koşulların üç aydan daha kısa müddet içinde ortadan kalkabileceğini, bu nedenle OHAL müddetinin uzun olduğunu sav etmek akla ve gerçeklere muhalif bir tavır olarak görülmelidir. Harikulâde halin bölgesel olarak gerekliliği tartışılmaz bir halde karşımızdayken vatandaşımızın can, mal emniyetiyle ulusal güvenliğimizi temin ve garanti altına almaya matuf olan bu kritik karara karşı çıkmak gerçek bir hal olarak görülemez” diye konuştu.
OLUÇ: “BASİRETLİ BİR İDARENİN AFET İDARESİ İÇİN OHAL’E DE GEREKSİNİMİ YOKTUR”
HDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, “İktidarın bir evvelki OHAL idaresine bakarsak bunun afet idaresi değil, tam aykırısı böylesi bir periyotta halkı baskılamak, basını susturmak, muhalefeti engellemek üzere sonuçlar çıkaracağı kuvvetle olasıdır. 2016’dan sonra yaşananlar bunu göstermiştir. Ayrıyeten basiretli bir idarenin afet idaresi için OHAL’e de muhtaçlığı yoktur. Çok değil, 2016’yı ve sonra yaşananları hatırlatalım. Birbirini takip eden fazlaca hukuksuz uygulamalar devreye sokulmuştur. Anayasa Mahkemesi de OHAL Kanun Kararında Kararnamelerini incelemeyeceğini hükmetmiştir” dedi.
“OHAL’İN UZATILMA İHTİMALİ DE VARDIR”
Oluç, “Tüm bu sebeplerle ilan edilen OHAL’in iktidarın elinde neye dönebileceğini söylemeye çalışalım” diyerek şunları sıraladı:
“Bir; OHAL mazeretiyle birbirini takip eden hukuksuz uygulamalar devreye konulabilir. İki; OHAL gerekçesiyle bağdaşmayan kısıtlama kararları alınabilir. Üç; OHAL ile ilgili olmayan ve olağan maddelerle düzenlemesi gereken bahisleri düzenleyen ve hasebiyle yasama yetkisinin bölümü niteliğini taşıyan Kanun Kararında Kararnameler çıkarılabilir. Dört; genel, soyut ve kişilik dışı kurallar içermeyen şahsileştirilmiş cezalar niteliğinde olan ve bu nedenle yargı yetkisinin evresi niteliğini taşıyan Kanun Kararında Kararnameler çıkarılabilir. Beş; bir OHAL Kanun Kararında Kararnamesinin taşıması gereken niteliklere haiz olmayan Kanun Kararında Kararnameler yasa haline getirilebilir. Tüm bu saydıklarımız ihtimal dahilindedir ve OHAL’in uzatılma ihtimali de vardır.”
“YÜRÜTMENİN ELİNDEKİ İNANILMAZ MUTLAK İKTİDAR YETKİLERİ İLE DE YAPAMAYACAĞINIZ HİÇBİR ŞEY YOKTUR. PEKALA DERDİNİZ NE OHAL İLANI İLE?”
15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrasında ilan edilen OHAL’in uzatıldığını hatırlatan Oluç, “2016’da ilan edilen OHAL ile bunların hepsi yapılmıştır. Tekrar söylüyoruz; afet bölgesi ilanı ile bu iktidarın yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Ayrıyeten yürütmenin elindeki fevkalâde mutlak iktidar yetkileri ile de yapamayacağınız hiçbir şey yoktur. Pekala derdiniz ne OHAL ilanı ile? Derdiniz ne? Seçimlere gidiyoruz. Mayıs’ta seçimler yapılacak diye konuşuluyordu. OHAL ilanı ile bunun bir alakası olabilir mi sanki? Bunları düşündürtüyorsunuz herkese” kelamlarıyla OHAL kararını eleştirdi.
DERVİŞOĞLU: “OHAL, CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ’NİN YÜRÜTME ERKİNE VERDİĞİ GENİŞ YETKİLER KOMPOZİSYONUNDA BULUNMAYAN HANGİ YETKİYİ İKTİDARA VERMEKTEDİR?”
İYİ Parti Küme Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, meydana gelen ve 10 ili vuran Kahramanmaraş Depremi’nin Cumhuriyet tarihinde yaşanan en büyük felaketlerden biri olduğunu tabir ederken, “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yasama işleyişine ve yargının bağımsızlığa halel getirmek kıymetine sağladığını söz ettiği tek konu süratli ve aktif karar alma savıdır. Anayasal ve yasal düzenlemelerin tamamı bugün yürütme erkine ve onun buyruğundaki kamu kurumlarına tam yetki vermesine karşın iktidarın harika hal ilan etme teşebbüsünün sebebini burada, milletin iradesinin tecelligahı olan Gazi Mecliste izah etmesi gerekir zira şayet burada temel problemimiz Türk Silahlı Kuvvetlerinin bölgeye sevk ve görevlendirilmesi sorunu ise bu yetki halihazırda yürütmenin elinde mevcuttur. İktidar, fevkalâde hal yetkisi olmadan da Türk Silahlı Kuvvetleri’nin tüm ögelerini bölgeye yönlendirebilir, istediği nispette ve halde sevk ve yönetimle birlikte görevlendirmesini de yapabilir. Bu noktadan hareketle, siyasi açıdan sorulması son derece haklı bir soruyu iktidar partisi mensuplarına yöneltiyoruz; inanılmaz hal, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürütme erkine verdiği geniş yetkiler kompozisyonunda bulunmayan hangi yetkiyi iktidara vermektedir?” diye sordu.
“İKTİDAR ŞU AN HANGİ YETKİDEN MAHRUMDUR Kİ KENDİSİNİ YENİ YETKİLERLE DE DONATMAK İSTEMEKTEDİR?”
Depremin akabinde afet bölgesi ilan edildiğini hatırlatan Dervişoğlu, “Afet bölgesi ilanı, ordunun en tesirli halde kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Şayet ordunun seferber edilmesi açısından bir yasal düzenleme gereksinimi kelam hususuysa, gelin, burada daima birlikte onu çözelim. Hasebiyle bu gerçekleri konuşmak zorundayız. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilirken söylediklerinizi de lütfen bir hatırlayınız. ‘Partili Cumhurbaşkanlığı sistemiyle hantal bürokrasiyi kaldırıyoruz, kararların süratli ve faal bir biçimde alınmasını sağlıyoruz’ demiştiniz. Mademki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geniş yetkiyle birlikte iktidara süratli karar alma düzeneği sağlamıştır, iktidar şu an hangi yetkiden mahrumdur ki kendisini yeni yetkilerle de donatmak istemektedir?” eleştirisini yaptı.
TEZCAN: “ŞU ANDA KELAM SÖYLEMEKTEN ÇOK İŞ YAPMA ZAMANI”
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, “Acımız büyük. Söyleyecek çok kelam var. Boğazımız 40 düğüm. Şu anda kelam söylemekten çok iş yapma vakti. Konuşulacak vakit konuşulacakları da konuşacağız. Lakin bugün sarsıntı felaketi nedeniyle bir taraftan bir büyük ulusal dayanışma duygusu içerisinde hareket etme muhtaçlığı içerisindeyiz, öbür taraftan da TBMM’de Cumhurbaşkanlığının OHAL yetkisi istemini, talebini görüşüyoruz. Felaketin üzerinden dört gün geçti. Sayıları söylemekten üzülüyoruz. Ne yazık ki en son duyduğum sayın Cumhurbaşkanının sözü ile 14 bin can kaybı demişti. Her geçen güç artıyor. Enkaz çalışmaları devam ettiği sürece bunun ürkütücü noktalara erişeceğini ıstırapla, acıyla görüyoruz” dedi.
“SADECE CUMHURBAŞKANI İMZASIYLA O SABAH AFET BÖLGESİ İLAN ETMEK MÜMKÜNDÜ, LAKİN OLMADI”
“Pazartesi saat 04.00 sıralarında felaketi yaşadık. Salı günü Cumhurbaşkanı öğlen saatlerindeydi yanılmıyorsam yani 30 saat sonra afet bölgesi ilan etti 10 vilayetimizi. Ben merak ediyorum; pazartesi sabah 8’de, 9’da çabucak felaketi öğrenir öğrenmez afet bölgesi ilan etmeye mahzur olan neydi? Tek bir imza ile yapılıyor her şey. Çok övülen, anlatılan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde tek imza ile yapılıyor. Öteki birinin toplanmasına, imzasının alınmasına gerek yoktu. Yalnızca Cumhurbaşkanı imzasıyla o sabah afet bölgesi ilan etmek mümkündü. Fakat olmadı. Salı günü afet bölgesi ilan edildi. Ardında da harikulâde hal talebi tabir edildi.
“ENKAZ ALTINDA YATAN EVLATLARIMIZI, ANALARIMIZI, KARDEŞLERİMİZİ, BABALARIMIZI KURTARMAYAN İNANILMAZ HAL NEYİ KURTARACAK”
Merak ediyorum, kaybettiğimiz vatandaşlarımızın canını kurtaramayan harika hal artık neyi kurtaracak? Enkaz altında yatan evlatlarımızı, analarımızı, kardeşlerimizi, babalarımızı kurtarmayan harikulâde hal neyi kurtaracak? Neden bu yetkiyi istiyorsunuz? Mevcut sistem içerisinde Ulusal Savunma Bakanlığı, 58 saat sonra 3 bin 500 askerimizi zelzele bölgesine gönderdik diye paylaşım yaptılar. Niçin 58 saat sonra? Niçin o sabah değil? Niçin 3 bin 500 askerimiz? Niçin daha fazla değil? Bu organizasyonsuzluk bütün yetkilerin tek bir elde toplandığı bir sistemde bu başarısız, maharetsiz tavır nasıl izah edilir? Bunu ortadan kaldıracak adım harika hal mi? İnanılmaz hal yetkilerine mi gereksiniminiz var bunları yapmak için? Askeri göndermek için bu türlü bir yetkiye muhtaçlık yok.
“SİZİN DEFTERİNİZ VARSA ENKAZIN ALTINDA EVLADININ ELİNİ 48 SAAT TUTAN BABANIN DA DEFTERİ VAR”
Yakıştı mı, sayın Ömer Çelik’e (AKP Sözcüsü) ‘Cumhur İttifakı meydanda’ kelamı yakıştı mı? ‘Bütün teşkilatlarımız ile Cumhur İttifakı meydanda’ kelamı yakıştı mı? Bütün gücüyle devletimiz meydanda demek varken belediyelerimizle, merkezi idarelerle devlet meydanda demek varken bu kelam yakıştı mı? Artık OHAL yetkisini isteyen iradenin sıkıntıya bakışı bu çerçevede. OHAL’e gerek yok. Sayın Cumhurbaşkanını yetkisi var, lakin ne yazık ki yeteneği yok bu süreci yönetme konusunda. Sistemin nasıl aksadığını alanda gördük. Hepimiz alandaydık. Su yok, besin, hijyen materyali, çadır, tuvalet yok, battaniye yok. Sayın Cumhurbaşkanının ‘Deftere yazıyoruz’ kelamı yakıştı mı? İnanılmaz hali, deftere açıp yazdıklarını uygulamak için mi istiyor? Sizin defteriniz varsa enkazın altında evladının elini 48 saat tutan babanın da defteri var. ‘Yavrum parmağını kaldırmış sınıf birincisi idi’ diyen annenin de defteri var. Onlar da yazıyorlar bir şeyleri. Sıkıntı bugün bir şeyleri deftere yazma problemi değil. Problem milletin yarasına merhem olma sorunu.”
ERKEK: “BİR SİSTEMİN, LİYAKATSİZLİĞİN ÇÖKÜŞÜNÜ DE YAŞIYORUZ”
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek Genel Kurul’da OHAL kararı görüşmelerinde yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Büyük bir çöküş, büyük bir felaket. Allah bir daha hiçbir vakit göstermesin. Ancak öteki çöküşleri de yaşıyoruz. Bir sistemin, liyakatsizliğin çöküşünü de yaşıyoruz. Maalesef. Biz birçok yerde gittiğimiz, enkaz başında bekleyen aileler feryat etti. ‘İki gündür buradayız, bir Allah’ın kulu gelip bir şey sormadı gereksiniminiz var’ diye. Devleti aradı beşerler. Herkes çalışıyor. AFAD, devlet, mahallî idareler, sivil toplum, arama kurtarma takımları, hekimlerimize, sıhhat görevlilerimize, polisimize, askerimize şükran borçluyuz. Ancak inanılmaz bir tertip bozukluğu var bölgede. Hala devam ediyor. Biz sayın Erdoğan’ın dediği üzere rahat değiliz. Dün de rahat değildik, bugün de değiliz, yarın da rahat olamayacağız. Bu gerçeği görmemiz lazım. Çok büyük bir felaket ve çok büyük bir tertip bozukluğu ile karşı karşıyayız.
“CUMHURİYET TARİHİMİZDE YAKIN TARİHTE BİR DOĞAL AFET SEBEBİYLE FEVKALÂDE HAL İLAN EDİLDİĞİNİ HATIRLAMIYORUM”
Bambaşka şeyler konuşmak gerekirken artık OHAL’i konuşuyoruz. Neden? Neden arkadaşlar? Biz 1999 zelzelesini yaşadık. 2 büyük zelzelesi üst üste yaşadık. 20 bine yakın insanımızı kaybettik. O zamanki Bülent Ecevit hükümeti OHAL ilan etmeyi düşünmedi. İstemedi, gerçek bulmadı. Artık neden? Afet bölgesi ilan edildi esasen. Afet bölgesi o kadar çok büyük yetkiler tanıyor ki mesela iş makinelerine, mallar el koyabilirsiniz Afet Yönetmeliği’nde, zorla çalıştırmaya getirebilirsin. Afet kararlarında var bu. Afet Kanunu ile çalışma mecburiliği bile getirebilirsiniz. Meskun bölgeleri boşaltabilir, öbür yerlere nakledebilirsiniz. Tüm taşınmazları muhakkak mühletlerle kullanabilir, mühletini uzatabilirsiniz. Ben Cumhuriyet tarihimizde yakın tarihte bir doğal afet sebebiyle fevkalâde hal ilan edildiğini hatırlamıyorum. Artık neden?
“SUÇLA ÇABA ETMEK İÇİN OHAL’E Mİ GEREKSİNİMİMİZ VAR BİZİM?”
Sayın Erdoğan açıklamalar yaptı bugün, ‘Ticarette yolsuzluklara giden fitne fesat kümelerine OHAL ile müdahale edeceğiz. Yağmalama çalışmaları oluyor. Bu yağmalama çalışmalarına OHAL ile müdahale etme imkanı sağlayacağız.’ Şayet biz bunun için OHAL ilan ediyorsak vay bizim devletimizin haline. Kabahatle çaba etmek için OHAL’e mi muhtaçlığımız var bizim? Bizim askerimiz, polisimiz, savcımız yok mu? Yağmalamada da çok dikkat etmek lazım; su, ekmek bekleyen, çocuklara bir şeyler alabilmek için o marketlere girenler de var. Ceza hukukunda biliyorsunuz mecburilik hali vardır. Siz bir insan açsa onun için bir şey alıyorsanız bu yağmalama cürmünü oluşturmaz. Ancak bunun için de asla OHAL ilan edilmez. Bununla gayret edebilecek gücümüz var. Siz bu münasebetlerle OHAL talep ediyorsanız bu mevcut hükümetin, iktidarın Türkiye’yi yönetemediğinin açık bir göstergesi maalesef.”
TUNÇ: “OHAL MÜHLETİNCE ÇIKARILACAK OLAN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ TBMM’DE ÜÇ AY İÇERİSİNDE GÖRÜŞÜLECEKTİR”
AKP Küme Başkanvekili Yılmaz Tunç, “OHAL kararı vatandaşlarımızın temel hak ve hürriyetlerini sonlandırmak için alınmamıştır. OHAL kararı vatandaşlarımızın, sarsıntıdan etkilenen vatandaşlarımızın temel hak ve hürriyetlerini bir an evvel kullanabilmeleri için alınmaktadır. OHAL müddetince çıkarılacak olan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri TBMM’de üç ay içerisinde görüşülecektir. Bu, 2017 Anayasa değişikliğiyle yeni getirilen bir karardır Anayasa’mıza ve üç ay içerisinde görüşülmeyen OHAL’e ait Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yürürlükten kalkacaktır. Hasebiyle bu türlü bir anayasal teminat varken bu taraftaki tenkitleri de kabul etmemiz mümkün değildir” dedi.
CHP VE GÜZEL PARTİ 1 AYA İNDİRİLMESİNİ ÖNERDİ
CHP ve DÜZGÜN Parti’nin “3 aylık OHAL mühletinin 1 aya indirilmesine ilişkin” ortak verdiği önerge üzerine konuşan UYGUN Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, “3 ay OHAL kararına itirazımız var. Zira öncelikle bu muhtaçlık duyulmuşsa bir aya indirmenin hakikat olacağını düşünüyoruz” dedi.
AKP’Lİ VEKİLLER, CHP VE UYGUN PARTİ’NİN ORTAK ÖNERGESİNE EVVEL “KABUL” TARAFINDA EL KALDIRDI; OYLAMA TEKRARLANDI
Şentop; CHP ve YETERLİ Parti’nin önergesini Genel Kurul’da oylamaya sundu. Şentop “Kabul edenler” diye sorduğunda, CHP, HDP, UYGUN Parti ve AKP sıralarında eller kalktı. İkinci kere sorulması üzerine CHP ve ÂLÂ Parti’nin ortak önergesi, AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.
“AK PARTİ KÜMESİ EL KALDIRDI YA. AYIPTIR YA”
CHP Küme Başkanvekili Engin Altay, “Büyük felaket, yüz yılda yaşadığımız üçüncü büyük felakette polemik, siyaset yapmak istemem. Lakin kazaen de olsa Allah üstte, her yerde, şahdamarımızda… Fakat siz ‘Kabul edenler’ dediğinizde YETERLİ Parti Kümesi, HDP Kümesi, CHP Kümesi ve AK Parti Kümesi el kaldırdı ya. Ayıptır ya” eleştirisini yaptı.
AKP VE MHP OYLARIYLA KABUL EDİLDİ
Ardından 10 vilayette 3 ay müddetle OHAL ilan edilmesine ait Cumhurbaşkanı Kararı’nın oylamasına geçildi. Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa vilayetlerinde 3 ay müddetle OHAL ilan edilmesine ait Cumhurbaşkanı Kararı AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla kabul edildi.
OHAL’İ DÜZENLEYEN 119’NCU UNSUR ÇOK KIYMETLİ YETKİLER İÇERİYOR
Anayasa’nın “Olağanüstü hal yönetimi” başlıklı 119’ncu unsurunda 2017’de değişiklik yapılmıştı. Bu hususa nazaran; Meclis gerekli gördüğü takdirde OHAL mühletini kısaltma, uzatma yahut bu kararı kaldırma yetkisine sahip. Cumhurbaşkanı’nın talebiyle TBMM her kezinde bu süreyi 4 ayı geçmemek üzere uzatabilir. Hususta ayrıyeten para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile temel hak ve hürriyetlerin nasıl sonlandırılabileceğine ait de düzenlemeler bulunuyor. Ayrıyeten cumhurbaşkanının, inanılmaz halin gerekli kıldığı bahislerde birtakım sınırlamalara tabi olmaksızın kararname çıkarma yetkisi de bulunuyor.
Anayasa’nın 119’ncu hususu şöyle:
“Madde 119: Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan yahut Cumhuriyete karşı kuvvetli ve hareketli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten yahut dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal sistemi yahut temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu sisteminin önemli halde bozulması, alışılmış afet yahut tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik buhranın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında yahut bir bölgesinde, mühleti altı ayı geçmemek üzere fevkalâde hal ilan edebilir.
Olağanüstü hal ilanı kararı, verildiği gün Resmi Gazetede yayımlanır ve birebir gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.
Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde fevkalâde halin mühletini kısaltabilir, uzatabilir yahut harikulâde hali kaldırabilir.
Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her seferinde dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık mühlet aranmaz.
Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci unsurdaki unsurlar doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı yahut süreksiz olarak durdurulacağı, hangi kararların uygulanacağı ve süreçlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir.
Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, inanılmaz halin gerekli kıldığı hususlarda, 104 üncü unsurun onyedinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun kararındaki bu kararnameler Resmi Gazetede yayımlanır, tıpkı gün Meclis onayına sunulur.
Savaş ve zorlayan sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hali hariç olmak üzere; harika hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde fevkalâde hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi resen yürürlükten kalkar.”
